18-01-1996

 తెలతెలవారుతుండగా మెలకువ వచ్చింది. రైలు రేణిగుంట స్టేషన్లోకి ప్రవేశిస్తోంది. తోటి ప్రయాణీకుల్లో చాలామంది లేచి తిరుపతి స్టేషన్లో దిగడానికి సామానులు సర్దుకుంటున్నారు. పక్క బెర్త్ లో పడుకున్న మాజీ మంత్రి, తెలుగు దేశం నాయకుడు శ్రీ ముద్దు కృష్ణమ నాయుడు, నా జర్నలిస్టు మిత్రుడు ఎం.ఎస్. శంకర్  ఇంకా నిద్రలోనే వున్నారు. శంకర్ కి తిరుపతి దేవుడు అంటే తగని నమ్మకం. నిజానికి అతడి ఒత్తిడితోనే ఈ ప్రయాణం.  ఏడాదికి ఒకటి రెండు సార్లు స్వామి దర్శనం చేసుకోవడం అతడికి అలవాటు. రైల్లో  రాత్రంతా ముద్దు కృష్ణమ నాయుడి గారితో కబుర్లతోటే సరిపోయింది. దర్శనానికి ఎవరికయినా చెప్పనా అని ఆయనే అడిగారు. వద్దండి, అన్ని ఏర్పాట్లు చేసుకునే వచ్చాము అని చెప్పాము.

నా దగ్గర బి.హెచ్. ఇ.ఎల్. వాళ్ళు ఓసారి ప్రెస్ కాన్ఫరెన్స్ లో ఇచ్చిన సిగరెట్ పెట్టె సైజు బుల్లి ట్రాన్సిస్టర్ రేడియో వుంది. దాన్ని ఆన్ చేశాను. ఢిల్లీ నుంచి ఇంగ్లీష్ వార్తలు మొదలయ్యాయి. వున్నట్టుండి, “హియర్ ఈజ్  ఎ ఫ్లాష్ న్యూస్. ఆంధ్రప్రదేశ్ ఫార్మర్ చీఫ్ మినిస్టర్ ఎన్టీ రామారావ్ ఈజ్ నో మోర్. ఎకార్దింగ్ టు అవర్ హైదరాబాద్ కరస్పాండెంట్ పవని విజయలక్ష్మి..”

షాక్. కాసేపు మెదడు మొద్దుబారింది. అంతకు ముందు రోజు, అంటే నిన్ననే ఆయన విలేకరులతో మాట్లాడారు. ఆ వార్త కూడా నేనే ఇచ్చాను. ఎక్కడా ఆయనలో అనారోగ్యం ఛాయలు కనిపించలేదు. ఇదేమిటే? ఎలా జరిగింది? నిజమా కాదా! వార్త వచ్చింది ఆకాశవాణి నేషనల్ బులెటిన్ లో.  శంకర్ ని, ముద్దు కృష్ణమ నాయుడు గారిని లేపుతుండగానే, రైలు రేణిగుంట స్టేషన్ లో ఆగింది. విషయం వినగానే ముద్దు కృష్ణమ నాయుడు గారు ‘నేను అనాథను అయిపోయాను’ అంటూ  గుండెలు బాదుకుంటూ భోరున ఏడవడం మొదలు పెట్టారు. శంకర్ బయటకి పరిగెత్తాడు, పేపర్ కొనుక్కుని రావడానికి. అందులో ఎన్టీఆర్ ప్రెస్ మీట్ తప్పిస్తే వేరే విషయం లేదు. ప్లాట్ ఫారం కూడా మామూలుగానే వుంది. ఇంకా ఎవరికీ విషయం తెలిసినట్టు లేదు. అంటే పత్రికల ఎడిషన్ టైం అయిపోయిన తర్వాత జరిగి వుంటుంది.  నాయుడి గారి ఏడుపు గమనించి ఆయన గన్ మెన్ పరిగెత్తుకు వచ్చాడు.

భారంగా రైలు దిగాము. పరికిస్తే అంతా మామూలుగా ప్రయాణీకుల రణగొణధ్వనులతో వుంది. వెంటనే కొండ పైకి వెళ్ళాము. అక్కడ కూడా అంతా ప్రశాంతంగానే వుంది. ఏర్పాట్లు చేసుకున్నాము కనుక దర్శనం త్వరగానే ముగిసింది. బయటకి వచ్చేసరికి వాతావరణంలో పెనుమార్పు. తిరుమలలో అంగళ్లు, హోటళ్ళు   మూసేస్తున్నారు. మమ్మల్ని పైకి తీసుకువచ్చిన టాక్సీలోనే కిందికి వెళ్ళాము. శంకర్ మూడు నాలుగు అవుట్ స్టేషన్ ఇంగ్లీష్ పత్రికలకి వార్తలు పంపుతుంటాడు. తిరుపతిలో బంద్ పాటిస్తున్నారు. ప్రతి కూడలిలో ఎన్టీఆర్ ఫోటో పెట్టి నల్ల జండాలు కట్టారు. వీధులు అన్నీ నిర్మానుష్యంగా వున్నాయి. ఆఖరికి బండి దుకాణాలు కూడా లేవు. ఇన్ఫర్మేషన్ సెంటర్ కి వెళ్ళాము. అక్కడ మా ఫ్రెండ్ సుభాష్ గౌడ్ అధికారి. ఆఫీసు కూడా మూసేసి వుంది. ఎలాగో లోపలకి వెళ్ళాము. శంకర్ అక్కడే కూర్చుని  టైప్ రైటర్ మీద నాలుగు విభిన్న వార్తలు టైప్ చేశాడు. వాటిని ఫాక్స్ చేయడానికి  (సుభాష్  గౌడ్ తర్వాత కాలంలో  ఇన్ఫర్మేషన్ డైరెక్టర్ గా రిటైర్ అయ్యారు) అతడో మనిషిని ఇచ్చి పెద్ద పోస్ట్ ఆఫీసుకు పంపించాడు. అది మూసేసి వుంది. తలుపు మీద తడితే ఎవరో తలుపు ఓరగా తీసి ఏం కావాలంటే హైదరాబాదు నుంచి వచ్చిన జర్నలిస్టులం, ఎన్టీఆర్ వార్త ఇవ్వాలి అంటే లోపలకు రానిచ్చాడు. పని పూర్తయిన తర్వాత ఆకలి సంగతి తెలిసింది. ఎన్ని చోట్ల తిరిగినా ఒక్క హోటల్ తెరిచి లేదు. సుభాష్ గౌడ్ చెబితే అతడి మనిషి ఓ చిన్న రెస్టారెంట్ కి తీసుకు వెళ్ళాడు. షట్టర్లు వేసి వున్నాయి. వెనుక నుంచి దొంగ దోవన లోపలకి తీసుకు వెళ్ళాడు. భోజనం లేదు, ఒక్క ప్లేట్ సాంబార్ రైస్ మాత్రం ఇస్తాను, సర్దుకోండి అన్నాడు. ఏం చేస్తాం అదే మహాప్రసాదం అనుకుని తినేసి బయట పడ్డాము. సాయంత్రం హైదరాబాదు వచ్చే రైల్లో రిజర్వేషన్ వుంది కాబట్టి ఎక్కాము. రైలంతా ఖాళీ. ఎక్కడైనా ఆపేస్తారేమో అనుకున్నాము కానీ మొత్తం మీద ఇళ్లకు చేరాము.

ఇంటికి రాగానే, మా ఆవిడ నిన్నంతా మీకోసం తెగ ఫోన్లు. తెల్లవారుఝామున్నే రోశయ్య గారి ఫోను. మీరు తిరుపతి వెళ్ళారు అని చెప్పాను అంది.

ఇక తరువాతి కధ అందరికీ తెలిసిందే.

ప్రజాస్వామ్య పునరుద్ధరణ ఉద్యమం తరువాత  ఎన్టీఆర్  తిరిగి ముఖ్యమంత్రి అయ్యారు అనే వార్త మొట్టమొదటిసారి రేడియోలో నాద్వారా  ప్రపంచానికి తెలిసింది. కానీ ఆయన మరణ వార్త ఇవ్వలేకపోయాను.

కింది ఫోటో :

మాజీ ముఖ్యమంత్రి ఎన్టీ రామారావు (Courtesy Timescontent.com)

 

అయాం ఎ బిగ్ జీరో (74) – భండారు శ్రీనివాసరావు

 కొత్తగా ఒక రాజకీయ పార్టీని ఏర్పాటు చేసిన తొమ్మిది నెలల తక్కువ వ్యవధిలోనే ఆ పార్టీని అధికారంలోకి తీసుకువచ్చిన ఏకైక నాయకుడు నందమూరి తారక రామారావు. ఈ పార్టీ కుదురుకుని ఎన్నికల్లో విజయం సాధిస్తుందని ఏమాత్రం నమ్మకంలేని ఆ నాటి  జర్నలిష్టులు చాలామందిలో నేనూ ఒకడిని. ఎన్టీఆర్ పార్టీ విషయంలో రాజకీయ నాయకులు, పాత్రికేయుల అంచనాలు చాలా విచిత్రంగా వుండేవి. కొత్త పార్టీ గెలిస్తే బాగుంటుంది అని మనసు మూలల్లో ఆశ, గెలవదేమో అని అదే మనసు మరో మూలలో సందేహం. ప్రాంతీయ పార్టీ గెలిస్తే ఇక రాష్ట్రం గతి అధోగతే అని భయపడేవాళ్ళు కొందరు. గెలవక పోయినా ప్రధాన ప్రతిపక్షంగా వుంటే, కాంగ్రెస్ ఒంటెద్దు పోకడలకు అడ్డు కట్ట పడగలదని ఇంకొందరు. పోటీ చేయడానికి పదిమంది అభ్యర్ధులు ముందుకు వస్తే అదే గొప్ప అని మరికొందరు.  ఇలా నిరంతరంగా సాగేవి వారి నడుమ చర్చలు. మొహానికి రంగు పూసుకుని వేషాలు వేయడం వేరు, రాజకీయం చేయడం వేరు అని ఎద్దేవా చేసిన వాళ్ళు కూడా వున్నారు. ఎన్టీఆర్ గెలిచి ముఖ్యమంత్రిగా అసెంబ్లీకి వస్తే ఆయన వేష ధారణ,  మాట తీరు ఎలా వుంటుందో ఊహించి చెప్పి నవ్వుకున్న సందర్భాలు వున్నాయి. హైదరాబాదు రాజకీయ వర్గాలలో మాత్రం ఆయన పార్టీ పట్ల అంత సానుకూల ధోరణి కానవచ్చేది కాదు. కాంగ్రెస్ పార్టీ అధినాయకుల్లో అయితే కొత్త పార్టీ పట్ల చులకన భావం, తమ విజయం పట్ల అతి విశ్వాసం కొట్టవచ్చినట్టు కనబడేవి. రోశయ్య వంటి సీనియర్ నాయకులు దాదాపు ప్రతిరోజూ ప్రెస్ మీట్లు పెట్టి ఎన్టీఆర్ పై, ఆయన పార్టీపై విమర్శలు గుప్పిస్తుండేవారు.   ఈ భ్రమల్లో వుండిపోయి మరో పక్క ముంచుకు వస్తున్న పెనుముప్పును  కాంగ్రెస్ పార్టీ స్థానిక నాయకులు ఏమాత్రం పసికట్ట లేకపోయారు.

నాకు మొదటి సంకేతం మా ఊరి నుంచి వచ్చింది. మా స్వగ్ర్రామంలో వుంటున్న మా మూడో అన్నయ్య భండారు వెంకటేశ్వరరావు పొడవాటి వెదురు గడలు మూడు  ఒకదానికొకటి కలిపి కట్టి, దానికి తెలుగుదేశం పార్టీ జెండా కట్టి, మా ఇంటి ముందు వేపచెట్టుపై  ఆ జెండాను, ఊరి పొలిమేరల వరకు కనిపించేలా  ఎగురవేశాడు. మొదటి నుంచి మా గ్రామం కాంగ్రెస్ పార్టీకి కంచుకోట. కొంత కమ్యూనిష్టుల ప్రభావం ఉన్నప్పటికీ అది నామమాత్రం. కాంగ్రెస్ లోనే గ్రూపులు వుండేవి తప్పిస్తే గ్రామ పంచాయతి ఎప్పుడు కాంగ్రెస్ పార్టీదే. ఇలాంటి నేపధ్యం ఉన్న మా ఊరిలో తొలిసారి తెలుగుదేశం పార్టీ పతాకం రెపరెపలాడింది. ఎందుకింత రిస్క్ అంటే ఆయన నవ్వి, గ్రామాల్లో పరిస్థితి హైదరాబాదులో ఉండేవాళ్లకు అర్ధం కావడానికి టైం పడుతుంది అన్నాడు. చివరకు ఆ మాటే నిజమైంది.

తెలుగు దేశం పార్టీ పుట్టేనాటికి నాకు ముప్పయ్ ఆరేళ్ళు. ఆ పార్టీలో నాడు కొత్తగా చేరినవాళ్ళలో చాలామంది వయసులో నాకంటే చాలా చాలా చిన్నవాళ్ళు. వాళ్ళల్లో చాలామంది మంత్రులు అయ్యారు.  ఇప్పుడు ఆ పార్టీ వయస్సు నలభయ్  రెండు దాటింది. వాళ్ళ వయసు డెబ్బై దాటి వుంటుంది.

ఆ పార్టీ ఆవిర్భావం నాటికి నేను రేడియో విలేకరిగా పనిచేస్తున్నాను. మొదట రామకృష్ణా సినీ స్టూడియోలో విలేకరులను పిలిచి తాను త్వరలో రాజకీయ పార్టీ పెట్టబోతున్నట్టు ప్రకటించారు. పార్టీ స్వరూప స్వభావాలను గురించి గుచ్చి గుచ్చి ప్రశ్నించినా వాటికి ఆయన నుంచి జవాబు లేదు. ఊహా జనితమైన వేటికీ సమాధానం చెప్పనని చెప్పేశారు.

అయితే చెప్పే ముహూర్తం త్వరలోనే వచ్చింది. మళ్ళీ విలేకరులకు పిలుపువచ్చింది. ఈసారి ఎమ్మెల్యే క్వార్టర్స్ లో కలుసుకున్నారు. పెట్టబోయే పార్టీ పేరు “తెలుగుదేశం పార్టీ” అనగానే అందరూ విస్తుపోయారు. ఒక పార్టీకి, అందులోనా ఒక ప్రాంతీయ పార్టీకి దేశం అనే పదం జోడించడం ఏమిటని అనుకున్నారు.

ఇక అక్కడనుంచి ఆయన కాంగ్రెస్ పార్టీపై చేసిన విమర్శలు అన్నీ ఇన్నీ కాదు.

తెలుగువారి ఆత్మగౌరవాన్ని ఆ పార్టీ ఢిల్లీ వీధుల్లో తాకట్టు పెట్టిందన్నారు. ఒక తాసీలు ఆఫీసులో గుమాస్తాను బదిలీ చేయాలన్నా ఢిల్లీ అనుమతి కోసం ఎదురుచూపులు చూసే పార్టీ, తెలుగు ప్రజలకు ఏం ఒరగబెడుతుందని ప్రశ్నించారు. ఇప్పటి కాంగ్రెస్ మహాత్మా గాంధీ కాలం నాటి కాంగ్రెస్ యెంత మాత్రం కాదన్నారు. ఇంగ్లీష్ లో ఎన్ని అక్షరాలు వున్నాయో కాంగ్రెస్ అన్ని రకాలుగా చీలిపోయిందని ఎద్దేవా చేసారు.

పార్టీ ప్రచారం కూడా వినూత్న పద్దతిలో సాగింది. ముందు హెలికాప్టర్ పై రాష్ట్రాన్ని చుట్టి రావాలని అనుకున్నారు. కానీ కేంద్రంలోని ప్రభుత్వం హెలికాప్టర్ కు అనుమతి ఇవ్వలేదని కాంగ్రెస్ పైనే నెపం వేసారు. దానికి ఒక పత్రిక విస్తృతమైన ప్రచారం ఇచ్చింది. ఎన్నికల  పర్యటనల కోసం తమ ఇంట్లో ఓ గరాజులో మూలపడివున్న, ఎప్పుడో ముచ్చట పడి కొనుక్కున్న నల్ల రంగు చవర్లెట్  వ్యాన్ ని బయటకు తీసి కొత్త నగిషీలు చెక్కారు. వ్యాను పైకెక్కి ఉపన్యసించడానికి వీలుగా మైకులు  ఏర్పాట్లు చేసారు. ఈ వాహనానికి చైతన్య రధం అని పేరు పెట్టారు.  ఎన్టీఆర్ భోజనం, పడక అంతా అందులోనే. ఎన్టీఆర్ కుమారుడు నందమూరి హరికృష్ణ  చైతన్య రధసారధి.   ఉదయం పూట రోడ్డు పక్కనే స్నానాలు. పత్రికల్లో వాటి ఫోటోలు.  అంతవరకూ ఇలాటి ప్రచారం ఎరుగని వారికి వింతగా అనిపించింది. ఒక్క పత్రిక తప్ప మిగిలిన తెలుగు దినపత్రికలన్నీ అప్పుడు కాస్తో కూస్తో కాంగ్రెస్ అనుకూల వార్తలు రాసేవి. రామారావు గారు సాగిస్తున్న ఈ ప్రచారాన్ని చూసి కాంగ్రెస్ నాయకులు ‘డ్రామా రావు’ అని అపహాస్యంగా మాట్లాడేవాళ్ళు. కాంగ్రెస్ నాయకుడు జీ. వెంకటస్వామి గారు ‘అది తెలుగు దేశం కాదు, కమ్మ దేశం’ అంటూ నేరుగా ఆ పార్టీకి కులాన్ని ఆపాదిస్తూ ప్రకటన చేసారు. అప్పుడు కాంగ్రెస్ క్యాబినెట్లో మంత్రిగా ఉన్న చంద్రబాబు నాయుడు గారిని విలేకరులం కలిసి ‘ మీ మామగారి పార్టీలో చేరతారా అని అడిగితే, ‘పార్టీ ఆదేశిస్తే ఎన్టీఆర్ పైనే పోటీ చేస్తా’ అని బదులిచ్చారు. నేను ఆయన ముందే, ఫోన్ చేసి  ఆ వార్తను  రేడియోకి ఇచ్చాను.  ఆ సాయంత్రం ప్రాంతీయ వార్తల్లో, మరునాడు పత్రికల్లో ‘మామగారిపై పోటీకి రెడీ అంటున్న చంద్రబాబు’ అంటూ ప్రముఖంగా వార్తలు వచ్చాయి.

కింది ఫోటో:

ఎన్టీఆర్, హరికృష్ణ, పర్వతనేని ఉపేంద్ర 

(ఇంకావుంది)

సాయంత్రం సమ్మిత్ర సమాగమం– భండారు శ్రీనివాసరావు

 

‘ఒకటి నుంచి పదిహేను వరకు నా గోల (సినిమాల ) నాది. పదిహేను నుంచి ఖాళీ అని కాదు కానీ, తీరిగ్గా కలుసుకోవడానికి తీరుబాటు’ అన్నారు ప్రముఖ సినీ నటుడు సుబ్బరాయశర్మ గారు.

నాకు రాత్రిపూట టీవీల్లో వచ్చే ప్రతి పాత సినిమా చూసే అలవాటు. అంచేత శర్మ గారిని కలవలేకపోతున్నానే బెంగ నాకు లేదు. ఏదో ఒక తెలుగు చిత్రంలో ఏదో ఒక పాత్రలో ఆయనను నేను చూస్తూనే వుంటాను. పెద్ద చిత్రాల్లో చిన్న పాత్ర అయినా,  చిన్న చిత్రాల్లో పెద్ద పాత్ర అయినా పాత్రోచితంగా నటించి మెప్పించే సుప్రసిద్ధ నటుడు శ్రీ ఉప్పలూరి సుబ్బరాయ శర్మ.

శర్మగారికి నాకూ కొన్ని బాదరాయణ సంబంధాలు వున్నాయి. ఆయనదీ నాదీ డిగ్రీ బెజవాడ ఎస్సారార్ కాలేజి. ఆయనకు రేడియో అంటే రేడియో కాదు, ఆకాశవాణి అంటే చాలా చాలా ఇష్టం. ఎంత ఇష్టం అంటే తన మొబైల్ కు రేడియో సిగ్నేచర్ ట్యూన్ ని కాలర్ టోన్ గా పెట్టుకునేంత. ( నా మొబైల్ లో కూడా అదే ట్యూన్) నాకూ రేడియో అంటే ఇష్టమే ఎందుకంటే అది నా మాతృసంస్థ కాబట్టి. ఆయనకు డెబ్బయి ఎనిమిది. iనా వయసు ఒక్కటి అంటే ఒకటి ఎక్కువ.

సంబంధాలు, పోలికలు ఇంత వరకే. ఆయన పాటించే స్నేహ ధర్మం విషయంలో కాని, ఆయనకు వున్న మంచి పెద్ద మనసులో కాని, అబ్బే ఆయనతో నాకు సాపత్యమే లేదు. ఈ విషయంలో ఆయన నాకంటే చాలా చాలా పెద్దవాడు.

వారం రోజుల కిందట ఫోను చేసి పదిహేనో తేదీన కలుద్దాం అని చెప్పినప్పుడు సంతోషం వేసింది. ఎంతైనా పర్సనల్ గా కలవడం వేరు కదా! మతిమరపు రోగం ఒకటి వుంది ఎలా అనుకుంటే, నిన్న ఉదయం మళ్ళీ ఫోన్ చేసి ఇవ్వాళ సాయంత్రమే  మనం కలిసేది అని గుర్తు చేయడం ఆయన సౌజన్యం. దానికి తోడుగా వాట్సప్ మెసేజ్.

అలవాటుగానే ఆలస్యంగా వెళ్లాను. దాదాపు ఓ పాతికమందితో కొలువు తీరి కనిపించారు. వారిలో బాగా తెలిసిన వారున్నారు. పేరు చెప్పగానే గుర్తు పట్టేవారు కొందరు వున్నారు. అసలు తెలియని వాళ్ళు ఒకరిద్దరు వున్నారు. పైగా బెజవాడ ఎస్సారార్ కాలేజి జంధ్యాల బ్యాచ్ వాళ్ళు కనిపించారు. ప్రాణం లేచివచ్చినట్టు అనిపించింది. కాకపొతే, అందరితో కలిసి ఫోటో దిగే అవకాశం లేకపోయింది.

కింది ఫోటోలో చాలా లబ్ధ ప్రతిష్టులు వున్నారు. నా పక్కన వున్న సుబ్బరాయ శర్మ గారి గురించి చెప్పేది ఏముంది? అందరికీ తెలిసిన నటులే. సినిమా రంగంలో తెర వెనుక మనుషులు మనకి కొందరు కనిపించరు కానీ, సినిమాని అందంగా మలచి మనకు చూపిస్తారు. అలాంటి వారిలో ప్రధమ తాంబూలం ఇవ్వాల్సిన వ్యక్తి రఘు. బాండ్ జేమ్స్ బాండ్ లాగా రఘు, ఎం,వి, రఘు. సినిమా రంగంలో అనేక విభాగాల్లో పనిచేసిన అనుభవం. ఫిలిం డైరెక్టర్, స్క్రీన్ ప్లే రైటర్, సినిమాటో గ్రాఫర్. 2023 ఆస్కార్ సెలక్షన్ జ్యూరిలో భారత దేశం తరపున సభ్యుడు. అన్నింటికీ మించి ఎస్సారార్ కాలేజి సహాధ్యాయి. అలాగే మరో కాలేజి సహాధ్యాయి ప్రముఖ వైణిక విద్వాంసుడు అయ్యగారి శ్యామసుందర్. పద్మశ్రీ వంటి అవార్డుకు తగిన విద్వత్ వున్న కళాకారుడు. ఇక కధా రచయిత, కాలేజి మిత్రుడు, ఫేస్ బుక్ ఫ్రెండ్ మురళీ దేవరకొండ. ఆయన్ని గురించి ప్రత్యేకంగా చెప్పాల్సిన పని లేదు. మరొక చిత్రసీమ స్నేహితులు, ప్రముఖ సినీ రచయిత తోటపల్లి సాయినాద్. మిగిలిన వాళ్ళు అందరు వారి వారి రంగాల్లో నిష్ణాతులైన కళాకారులు. వీరందరికీ దండలో దారం వంటి ఒక ప్రముఖవ్యక్తి  ఒకాయన నలుగురి చాటున కనిపించారు. వివిధరంగాల్లో ప్రసిద్ధులైన అనేక మందికి అవార్డులు ఇచ్చారు కానీ కళా రంగంలో చేసిన సేవలకు గుర్తింపుగా ఆయనకు ఎవరూ అవార్డు ఇచ్చినట్టు లేరు. ఆయనే  కిన్నెర మద్దాలి రఘురాం.

ఈ సమావేశంలో ముందు చేసిన పని మొన్న పుట్టిన మిత్రుడు జంధ్యాలను నిన్న స్మరించుకోవడం. వచ్చిన కళాకారులందరూ  తమ అభ్యున్నతికి మొదట చేయూత ఇచ్చింది దూరదర్సన్ అని ప్రశంసించడం. అందులో సుదీర్ఘ కాలం పనిచేసిన చక్రవర్తి సేవలను ప్రస్తుతించడం. అక్కడే వుండి అన్నీ విన్న చక్రవర్తి అవేవీ తనకు పట్టనట్టు హుందాగా మిన్నకుండిపోవడం బాగుంది.  పొగడ్తలకు చక్రవర్తులు ఆనందిస్తారేమో కానీ పడిపోరు కదా! దూరదర్సన్ లో నా సహచర మిత్రుడు  చక్రవర్తిని అంతమంది కొనియాడుతుంటే నాకు చాలా సంతోషం కలిగింది. ఈ ప్రశంసలకు చక్రవర్తి నూటికి నూరు శాతం అర్హుడు. (16-01-2025)

(PHOTO COURTESY : Sri Raghava Reddy)           

అయాం ఎ బిగ్ జీరో (73) – భండారు శ్రీనివాసరావు

 అంజయ్య తర్వాత ముఖ్యమంత్రి అయిన శ్రీ భవనం వెంకట్రాం అతి సౌమ్యులు. శాసన మండలి సభ్యుడిగా, ముఖ్యమంత్రిగా భవనంతో సన్నిహిత పరిచయంలేని విలేకరి అంటూ ఆ రోజుల్లో ఎవరూ వుండేవారు కాదు. ముఖ్యమంత్రిగా పదవిని స్వీకరించిన తొలిరోజుల్లోనే ఆయన తన పేరు లోని రెడ్డి అనే రెండు అక్షరాలను తొలగించుకున్నట్టు అధికారికంగా ప్రకటన చేయడం విశేషం. ముఖ్యమంత్రిగా వున్నప్పుడు ఆయన స్వయంగా కారు నడుపుకుంటూ ఆనాటి సీనియర్ పాత్రికేయుడు, తన స్నేహితుడు అయిన  శ్రీ నరిసెట్టి ఇన్నయ్య ఇంటికి వెళ్లి భోజనం చేయడం నాకు తెలుసు. చాలా నిరాడంబరంగా వుండేవారు. ముఖ్యమంత్రి అయిన తరువాత కూడా ఆయన తనకు మంత్రిగా కేటాయించిన క్వార్టర్ లోనే వుండేవారు. ఆయన్ని కలవాలంటే ఎలాంటి అడ్డంకులు ఉండేవి కావు. విలేకరులకు విందు భోజనాలు ఏర్పాటుచేయడం శ్రీ వెంకట్రాం కు ఓ సరదా. ఒకసారి గండిపేటలో విందు ఏర్పాటు చేసి విలేకరులను బస్సులో తీసుకుపోయారు. కానీ ఆయన ఎక్కువ కాలం ఆ పదవిలో కొనసాగలేదు.

దానికి  కాంగ్రెస్ పార్టీలోని అంతఃకలహాలు  కావచ్చు, ఎన్టీఆర్ స్థాపించిన తెలుగు దేశం పార్టీ నుంచి ఎదురవుతున్న పెను సవాలు కావచ్చు,  శ్రీ భవనం వెంకట్రాం కొద్ది కాలంలోనే పదవి నుంచి తప్పుకోవాల్సి వచ్చింది. 
తరువాత ముఖ్యమంత్రి అయిన శ్రీ కోట్ల విజయభాస్కర రెడ్డి చాలా కొద్ది కాలం మాత్రమే ఆ పదవిలో వున్నారు. అంటే కేవలం నాలుగు నెలలు మాత్రమే ఆయన ముఖ్యమంత్రిగా కొనసాగారు. ఈలోగా ఎన్నికలు రావడం, ఎన్టీఆర్ ఆధ్వర్యంలో కొత్తగా ఏర్పడ్డ తెలుగుదేశం పార్టీ విజయకేతనం ఎగురవేసి అధికారాన్ని కైవసం చేసుకోవడం జరిగిపోయాయి.
శ్రీ విజయ భాస్కర రెడ్డి రూపంలోనూ, వ్యవహారంలోనూ మేఘ గంభీరుడు. నిజాయితీకి నిలువుటద్దం. కానీ ఎన్టీఆర్ వేవ్ లో ఈ మంచి లక్షణాలు ఏవీ పనిచేయలేదు. ప్రజల్లో కాంగ్రెస్ పట్ల ఏర్పడ్డ ఏహ్యభావాన్ని ఆయన చెరిపేయలేకపోయారు. ఓ పక్క ఫలితాలు వస్తున్నాయి.  మెజారిటీ స్థానాల్లో టీడీపీకి స్పష్టమైన ఆధిక్యత కనబడుతోంది. ముఖ్యమంత్రి స్పందన కోసం విలేకరులు ఆయన అధికార నివాసానికి వెడితే ఆయన ఏ మాత్రం తొణుకూబెణుకూ లేకుండా తమ పార్టీ విజయం పట్ల విశ్వాసం వ్యక్తం చేయడం విస్మయం అనిపించింది.
సరే! పొలోమని బేగంపేట నుంచి ఆబిడ్స్ లో ఉన్న రామారావు గారింటికి వెళ్ళాము. అక్కడ పరిస్తితి మరింత విచిత్రం అనిపించింది. తెలుగుదేశం గెలుస్తోందని ఉప్పండడంతో ఊరంతా పార్టీ శ్రేణులు టపాసులు పేల్చి సంబరాలు చేసుకుంటూ వుంటే ఎన్టీఆర్ మాత్రం పెందలాడే నిదురించే తన అలవాటు ప్రకారం నిద్రకు ఉపక్రమించారు.
రాష్ట్రంలో టీడీపీ ప్రభుత్వం ఏర్పడ్డ తర్వాత  శ్రీ విజయభాస్కర రెడ్డి తిరిగి కేంద్ర మంత్రిగా నియమితులయ్యారు. వారం వారం హైదరాబాదు వచ్చి తమ వూరు వెడుతుండేవారు. కర్నూలు జిల్లాకు చెందిన మాజీ మంత్రి శ్రీ రాం భూపాల్ చౌదరి ఒకసారి పొద్దున్నే ఆయన దగ్గరికి వెడుతూ ఎందుకో జ్వాలాని, నన్నూ వెంటబెట్టుకు వెళ్ళారు. ఎలాగో వెళ్ళాము కనుక, అందులోను కేంద్ర మంత్రి కనుక రేడియోకి ఏదైనా వార్త ఇస్తారా అని అడిగాను. ఆయన ఏదో కేంద్ర పధకం గురించి చెప్పారు. నేను అక్కడినుంచే విజయవాడ వార్తావిభాగానికి ఫోను చేసి న్యూస్ ఎడిటర్ శ్రీ ఆర్వీవీ కి  చెప్పాను. ఈ వార్త ఎప్పుడు, సాయంత్రం వస్తుందా అని అడిగితే, కాదు ఇప్పుడు ఆరూ నలభయ్ అయిదు ప్రాంతీయ వార్తల్లో వస్తుందన్నాను. ఇప్పుడే కదా చెప్పింది అప్పుడే ఎలా వస్తుంది అనుకుంటూ పనివాడిచేత ట్రాన్సిస్టర్  రేడియో తెప్పించారు. మేము అక్కడ ఉండగానే వార్తలు మొదలయ్యాయి. మొదటి  హెడ్ లైన్ ఆ వార్తతోనే మొదలయింది. ఆయన ఆసక్తిగా విని,  థాంక్స్ చెప్పడం సంతోషం అనిపించింది.

పేట్రియాట్ ఆంగ్ల దినపత్రిక పత్రిక హైదరాబాద్  కరస్పాండెంట్  ప్రభాకరరావు విజయభాస్కర రెడ్డి గారికి  మంచి దోస్తు. విజయ భాస్కర్ రెడ్డిని భాస్కర్ అని పిలిచేంత చనువు వుంది. సేనియర్ అయినా శషభిషలు లేని మనిషి. ఆయన్ని అందరూ పేట్రియాట్ ప్రభాకర్ అనేవారు. ఆలిండియా రేడియో డైరెక్టర్ వీవీ శాస్త్రి గారి బదిలీ విషయంలో ప్రభాకర రావు గారు ఒక మాట చెబితే మళ్ళీ గుర్తు చేయాల్సిన అవసరం కూడా లేకుండా ఢిల్లీ వెళ్ళిన వెంటనే ఆ పని చేయడమే కాకుండా ఫోన్ చేసి ఆ విషయం ప్రభాకర రావుతో చెప్పారు. విజయభాస్కర రెడ్డి గారు ఎక్కువకాలం పార్లమెంటు సభ్యుడిగా, కేంద్ర మంత్రిగా వున్న కారణంగా హైదరాబాదు స్థానిక విలేకరులతో అంతగా ఆయనకు పరిచయాలు లేవు. అలా అని విలేకరులను దూరం పెట్టేవారు కాదు. ఆరడుగుల భారీ కాయం.  చిన్న చిన్న పనులకోసం కూడా చనువు తీసుకోవడానికి సాహసించలేని గాంభీర్యం ఆయనది. పెద్ద పెద్ద నాయకులు కూడా ఆయన వద్ద అణకువగానే మెలిగేవారు. అన్నేళ్ళు రాజకీయ రంగంలో వున్నా, అనేక పెద్ద పదవులు నిర్వహించినా ఎలాంటి మాటా, మచ్చాపడకుండా నిజాయితీగా జీవించారు.

కాకపోతే కాంగ్రెస్ పార్టీ పరంగా చూసుకుంటే,  ఎన్నికలకు ముందు  ఆయన్ని ముఖ్యమంత్రిగా చేసిన రెండు పర్యాయాలు కూడా పార్టీని మళ్ళీ అధికారంలోకి తీసుకుకురాలేక పోగా, చేతులారా అధికారాన్ని బంగారు పళ్ళెంలో పెట్టి తెలుగుదేశం పార్టీకి అప్పగించారనే అపకీర్తి మాత్రం మూటగట్టుకున్నారు.   

 

కింది ఫోటో:

మాజీ ముఖ్యమంత్రి శ్రీ కోట్ల  విజయభాస్కర రెడ్డి.  

(ఇంకా వుంది)

 

 

అయాం ఎ బిగ్ జీరో (72) – భండారు శ్రీనివాసరావు

 

ముఖ్యమంత్రి అంజయ్య గారిని మార్చాలని కాంగ్రెస్ అధిష్టానం నిర్ణయం తీసుకుంది. ఆ విషయాన్ని ఆయనకు తెలియచేసింది.  అంజయ్య గారు తన పదవికి  రాజీనామా చేసారు. కొత్త నాయకుడి ఎన్నికకు ముహూర్తం ఖరారు అయింది.  అప్పటికి  ఇంకా ఆయన ఆపద్ధర్మ ముఖ్యమంత్రే. నేనూ జ్వాలా కలసి ఆయన వెస్పా స్కూటర్ మీద చిక్కడ పల్లి నుంచి ముఖ్యమంత్రి అధికార నివాసం ‘జయప్రజాభవన్’ ( గ్రీన్ లాండ్స్) కు వెళ్లేసరికి బాగా పొద్దు   పోయింది. అంతా బోసిపోయి వుంది. నాయక జనం జాడ లేదు.  మేడ మీద అంజయ్య గారు తన షరా మామూలు వస్త్ర ధారణతో అంటే,  గళ్ళ లుంగీ, ముతక బనీనుతో కనిపించారు. ఏమి మాట్లాడాలో తోచలేదు. కాసేపు వుండి వచ్చేస్తుంటే వెనక్కి పిలిచారు. ఒక పిల్లవాడిని చూపించి ‘చూడు శ్రీనివాస్,  ఇతడికి దూరదర్శన్ లో ఏదో కాజువల్ ఉద్యోగం కావాలట. ఎవరికయినా చెప్పి చేయిస్తావా ?’ అని అడుగుతుంటే నా కళ్ళల్లో నీళ్ళు తిరిగాయి. నేను పని చేసేది రేడియోలో అని ఆయనకు బాగా తెలుసు. అయినా తనని నమ్ముకుని వచ్చిన ఆ పిల్లవాడిని చిన్నబుచ్చడం ఇష్టం లేక నన్ను అడిగి వుంటారు.

అందుకే ఆయన చనిపోయినప్పుడు ఒక దిన పత్రిక పెట్టిన పతాక శీర్షికను నా జర్నలిస్టు మిత్రుడు పాశం యాదగిరి ఎప్పుడూ గుర్తు చేస్తుంటాడు.

“గరీబోళ్ళ బిడ్డ – నిను మరవదు ఈ గడ్డ”.

(సాక్షి పత్రిక ఎడిటర్ గా ఇటీవల పదవీ విరమణ చేసిన వర్దేల్లి మురళి ఆ హెడ్డింగు పెట్టారు. అప్పట్లో ఆయన ఆ పత్రికలో సీనియర్ సబ్ ఎడిటర్ గా పనిచేస్తున్నారు)

అంజయ్య జనం మనిషి అనే వాస్తవం అంబర్ పేట స్మశాన వాటికలో జరిగిన ఆయన అంత్య క్రియలకు గుండెలు బాదుకుంటూ హాజరైన అపార జనసందోహమే నిదర్శనం.

చివరకు అంజయ్య మరణవార్త కూడా రేడియోకి ఒక సమస్యగా మారడం అదో విడ్డూరం. అదీ నా మూలంగా.

ఆంధ్రప్రదేశ్ మాజీ ముఖ్యమంత్రి, మాజీ కేంద్ర మంత్రి శ్రీ టి. అంజయ్య ఢిల్లీలోని రామమనోహర్ లోహియా ఆసుపత్రిలో మరణించారు. అప్పుడు కేంద్రమంత్రిగా ఉన్న శ్రీ పీవీ నరసింహారావు, అంజయ్య భౌతిక కాయాన్ని విమానంలో హైదరాబాదు తీసుకువస్తున్నట్టు జాతీయ న్యూస్ ఏజెన్సీలు సమాచారం ఇచ్చాయి. బెజవాడ నుంచి వెలువడే కొన్ని ప్రధాన పత్రికల్లో కూడా అంజయ్య మరణ వార్త ‘లేట్ న్యూస్’ రూపంలో సంక్షిప్తంగా ప్రచురించారు. 

విజయవాడ ఆలిండియా రేడియోలో న్యూస్ ఎడిటర్ గా  ఉన్న కృష్ణారావు గారు హైదరాబాదులో ఉన్న నాకు ఫోను చేసి అడిగారు. వార్త కరక్టే అని చెప్పాను. కానీ ఆయన చనిపోయింది ఢిల్లీలో. నిబంధనల ప్రకారం ఢిల్లీ విలేకరి ఆ వార్తను ధ్రువపరచాలి. అందుకోసం ప్రయత్నించారు కానీ ఆ సమయంలో ఢిల్లీలో ఎవరూ దొరకలేదు. ఈ నిబంధనలు అమల్లోకి రావడానికి కూడా ఒక నేపధ్యం వుంది.

చాలా ఏళ్ళ కిందటి సంగతి. 

ఢిల్లీలో బాబూ జగ్జీవన్ రామ్ మరణించినట్టు ఆరోజు ఉదయం ఆరుగంటల ప్రాంతంలో పీటీఐ వార్తా సంస్థ వార్త ఇచ్చింది. మరో నలభయ్ అయిదు నిమిషాల్లో విజయవాడ నుంచి ప్రాంతీయ వార్తలు మొదలవుతాయి. ప్రాంతీయ వార్తావిభాగం అధికారి శ్రీ ఆర్వీవీ కృష్ణారావు, వెంటనే స్పందించి, జగ్ జీవన్ రాం గురించిన సమస్త సమాచారం సిద్ధం చేసుకుని సవివరంగా ఆ వార్తను ప్రసారం చేసారు. న్యూస్ రీడర్, కీర్తిశేషులు కొప్పుల సుబ్బారావు ఆ రోజు బులెటిన్ చదివారు. ప్రాంతీయ వార్తల అనంతరం ఢిల్లీ నుంచి వెలువడే సంస్కృత వార్తల్లో ఈ సమాచారం లేకపోవడంతో సిబ్బంది కంగారు పడ్డారు. ఆ తరువాత ఏడూ అయిదుకు వచ్చే ఢిల్లీ తెలుగు వార్తల్లోనూ, ఎనిమిది గంటల జాతీయ వార్తల్లోనూ ఆ మరణవార్త లేకపోవడంతో కంగారు మరీ ఎక్కువయింది. బెజవాడ రేడియో కప్పదాటు వేసిన విషయం బయట పడింది. అప్పటి తెలుగు దేశం లోక్ సభ సభ్యుడు శ్రీ పుట్టపాగ రాధాకృష్ణ ఈ విషయాన్ని ప్రశ్న రూపంలో లేవనెత్తారు. ఈ వార్త ప్రసారం చేయడంలో పీటీఐ పై ఆధారపడి దేశంలోని ఏడు రేడియో స్టేషన్లు తప్పు చేశాయని సమాచార శాఖ మంత్రి లిఖిత పూర్వక సమాధానంలో తెలిపారు. గమ్మత్తేమిటంటే ఈ పొరబాటు చేసిన విజయవాడ రేడియో స్టేషన్ పేరు ఈ జాబితాలో లేదు.

ఏది ఏమైనా ఈ ఉదంతంతో మరణ వార్తల ప్రసారం విషయంలో అనుసరించాల్సిన ఆదేశిక సూత్రాలు ఢిల్లీ నుంచి జారీ అయ్యాయి. రేడియో విలేకరి స్వయంగా వెళ్లి చూసి ఇచ్చేదాకా, ముఖ్యుల మరణ వార్తను ప్రసారం చేయరాదని ఆంక్షలు విధించారు. 

ఇవి అంజయ్యగారు చనిపోయినప్పుడు అడ్డం వచ్చాయి. చనిపోయింది రాష్ట్రానికి ముఖ్యమంత్రిగా పనిచేసిన వ్యక్తి. నిబంధనల పేరుతొ ఆరోజు న్యూస్ బ్రేక్ చేయక పోతే ప్రజలనుంచి పెద్ద నిరసన వచ్చే ప్రమాదం వుంది. దాంతో ఏమైతే ఏమైందని కృష్ణారావు గారు అంజయ్య గారి మరణ వార్తను ఇతర వివరాలతో కలిపి ఉదయం ఆరూ నలభయ్ అయిదు నిమిషాలకు మొదలయ్యే ప్రాంతీయ వార్తల్లో ప్రముఖంగా ప్రసారం చేసారు. 

ఏడు గంటల అయిదు నిమిషాలకు ప్రసారమైన ఢిల్లీ తెలుగు వార్తల్లో ఆ ముచ్చటే లేదు. ఇక్కడ నుంచి వార్త  ఇచ్చినా నిబంధనల పేరుతో  తీసుకోలేదు. 

‘తెలుగు ప్రముఖుడు ఒకరు చనిపోతే ఆ వార్తను  ఢిల్లీ తెలుగు వార్తల్లో చెప్పరా’ అంటూ అదే  టీడీపీ సభ్యుడు పుట్టపాగ రాధాకృష్ణగారు పార్లమెంటులో హడావిడి చేసారు. 

ఇలాటివే మరి కొన్ని అవకతవకలు రేడియో వార్తల్లో దొర్లాయి. లోక్ నాయక్ జయప్రకాశ్ కన్నుమూత గురించిన వార్త. ధ్రువ పరచుకోకుండానే వార్తల్లో ఇవ్వడం, నాలుక కరచుకోవడం జరిగింది. పార్లమెంటు శ్రద్ధాంజలి ఘటించింది కూడా. ఆ తరువాత కానీ జరిగిన పొరబాటు తెలియరాలేదు. 

మరోటి విదేశీ రేడియో ముచ్చట. 

ఎనభయ్యవ దశకం చివర్లో నేను మాస్కోలో, రేడియో మాస్కో తెలుగు విభాగంలో పనిచేసే రోజుల్లో, తమిళనాడు ముఖ్యమంత్రి శ్రీ ఎం.జి. రామచంద్రన్ తీవ్ర అస్వస్థత అనంతరం కన్ను మూశారు. వార్తను ధృవీకరించుకోవడం జరిగింది కానీ, ఆ వార్త రేడియో మాస్కో తమిళ వార్తల్లో కూడా ప్రసారానికి నోచుకోలేదు.  కారణం మరో విషయంలో వాళ్లకు ధృవీకరణ సకాలంలో అందకపోవడమే. అదేమిటంటే, చెప్పుకోవడానికి  చిత్రంగా వుంటుంది కానీ,  ప్రాంతీయ పార్టీ నాయకుడు ఎం.జి. రామచంద్రన్ కు  అప్పటి కేంద్ర ప్రభుత్వానికి నడుమ సయోధ్య ఉందా లేదా అనే విషయం  రేడియో మాస్కో ఢిల్లీ విలేకరినుంచి తగిన సమాచారం అప్పటికి అందకపోవడం వల్ల ఆ మరణ వార్తను కొన్నాళ్ళు నిలిపి వేసి  తర్వాత ప్రసారం చేశారు.

ఇదంతా ఎందుకు చెప్పాల్సివస్తోందంటే, విలేకరులు వార్తలను అందించే తొందర్లో ఎలా తప్పుల్ని తొక్కుతారో అన్నది తెలియ చెప్పడానికే. ఇందుకు నేనూ మినహాయింపు కాదని చెప్పడానికే.

ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులుగా పనిచేసి చనిపోయినవారిలో భవనం వెంకట్రాం తప్పించి అందరికి  హైదరాబాదులో విగ్రహాలు వున్నాయి. వీరు చనిపోయిన వెంటనే విగ్రహాల ఏర్పాటు జరిగింది.  కొందరి పేరిట పార్కులు, స్టేడియం వున్నాయి. రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రిగా పనిచేసి జనంలోమంచి పేరు  తెచ్చుకున్న అంజయ్య గారికి, 1986 లో ఆయన చనిపోతే, ఇరవై ఏళ్ల తర్వాతనే  2006 లో ముఖ్యమంత్రి వై.ఎస్. రాజశేఖర రెడ్డి హయాములో లుంబినీ పార్కు వద్ద అంజయ్య విగ్రహం నెలకొల్పి, ఆ పార్కుకు అంజయ్య పేరిట నామకరణం చేశారు.    

కింది ఫోటో:

హైదరాబాదు లుంబినీ పార్కు వద్ద అంజయ్య విగ్రహం

 

 

(ఇంకా వుంది)

అయాం ఎ బిగ్ జీరో (71) – భండారు శ్రీనివాసరావు

 

ఓ రోజు మధ్యాన్నం ముఖ్యమంత్రి అంజయ్య యధావిధిగా సచివాలయంలో  మందీ మార్బలంతో కొలువు  తీరారు. ఇలా కాలక్షేపాలు చేయడానికి కారణం ఆయనే చెప్పారు.  తెల్లారుతూనే రాష్ట్ర పోలీసు హెడ్డు (డీజీపీ) సీఎం ని కలిసి రాష్ట్రంలో శాంతిభద్రతల పరిస్తితి వివరిస్తారు. ఆర్ధిక శాఖకు చెందిన అత్యున్నత అధికారి ఒకరు అంతకు ముందు రోజే ముఖ్యమంత్రికి  రాష్ట్ర ఖజానా  స్తితిగతులు, అంటే  ఖర్చులూ, పన్ను వసూళ్లు వగైరా ఏరోజుకారోజే తెలియచేస్తారు. ఈ రెండూ బాగుంటే ఇక మనం  చేసేది ఏముంటుందని  రొటీన్ ఫైళ్ళు సంతకాలు చేసుకుంటూ మంత్రివర్గ సహచరులతో, పేషీ అధికారులతో, జర్నలిస్టు మిత్రులతో హాయిగా  పిచ్చాపాటీ కాలక్షేపం చేయడం ఆయనకు రివాజు.  ఆ రోజు అలా సభ సాగుతూ వుండగా మొయినుద్దీన్ (సిఎం ఆంతరంగిక  కార్యదర్శి) వచ్చి అంజయ్య గారి చెవిలో ఏదో చెప్పారు. వెంటనే ఆయన హడావిడిగా లేచి వెళ్లి యాంటీ రూములో ఫోను మాట్లాడి వచ్చారు. రమణమూర్తి గారిని పక్కకు తీసుకువెళ్ళి ఏదో చెప్పారు. వూళ్ళో కట్టిన బ్యానర్లు వగైరా వెంటనే తీసివేసే పని చూడమని చెబుతున్నట్టు అర్ధం అవుతూనే వుంది. (ఇక్కడ ఓ విషయం చెప్పాలి, అంజయ్యగారి ఆంతరంగిక బృందం గురించి వెంకయ్యనాయుడు గారో, విద్యాసాగర్ రావు గారో గుర్తు లేదు, అసెంబ్లీలో ప్రాసయుక్తంగా ‘ఇంట్లో ఇంద్రసేనారెడ్డి, రూములో రమణమూర్తి, ముంగిట్లో మొయినుద్దీన్, ఇలా ఇంతమందిని దాటుకుని వెళ్ళాలి అంజయ్య గారి దర్శనం కావాలంటే’ అనేవారు. పూర్తి పాఠం పాశం యాదగిరి చెప్పాలి. ఇంద్రసేనారెడ్డి అంటే ఆ రోజుల్లో యువజన కాంగ్రెస్ నాయకుడు, రమణమూర్తి అంటే సాంస్కృతిక కార్యక్రమాల సారధి, మండలి కృష్ణారావు గారు ఆయన్ని కింగ్ మేకర్ అనేవారు హాస్యోక్తిగా)

జరిగింది ఏమిటంటే, కాంగ్రెస్ పార్టీ  జాతీయ ప్రధాన కార్యదర్శి హోదాలో  రాజీవ్ గాంధీ మొదటిసారి హైదరాబాదు వస్తున్నారు. నగరమంతా ఆయనకు స్వాగతం చెబుతూ బ్యానర్లు, హోర్డింగులు ఏర్పాటు చేసారు. ఇలాంటి ఆర్భాటాలు రాజీవ్ కు నచ్చవు అని తెలుసుకున్న కొందరు పార్టీ నాయకులు ఆ విషయాన్ని చిలవలు, పలవలు చేర్చి ఢిల్లీకి మోశారు. అంతకు ముందు కర్ణాటక యువజన కాంగ్రెస్ ఇలాగే ఆర్భాటాలు చేస్తే రాజీవ్ ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు.  ఆ రోజు వచ్చిన ఆ ఫోను పార్టీ అధిష్టాన దేవతల పూజారి నుంచి. తక్షణం అవన్నీ తొలగించాలని హుకుం.

మర్నాడు రాజీవ్ పాసింజర్ ఫ్లయిట్ లో ఒక సాధారణ ప్రయాణీకుడి మాదిరిగా బేగంపేటలోని విమానాశ్రయంలో దిగారు. విషయం తెలియని వందలాదిమంది యువజన కాంగ్రెస్ కార్యకర్తలు ఎయిర్ పోర్ట్ వెలుపల  మేళాలు మోగిస్తూ, డప్పులు కొట్టుకుంటూ, డాన్సులు చేస్తూ, మిఠాయిలు పంచిపెడుతూ, పూలు వెదజల్లుతూ, పుష్పహారాలతో స్వాగతం చెప్పే ప్రయత్నాల్లో వున్నారు. రాజీవ్ బయటకు వచ్చి కారు ఎక్కేటప్పటికి ఇదీ పరిస్తితి. ఆయనకు ఎక్కడలేని కోపం వచ్చింది. అదంతా అంజయ్య గారి మీదికి మళ్ళింది.

సరే! తర్వాత ఏం జరిగింది అన్నది అందరికీ తెలుసు.

ఎయిర్ పోర్టులో రాజీవ్ అకాల ఆగ్రహానికి కారణం ఏమిటన్నది తర్వాత డాక్టర్ ఏపీ. రంగారావు ఇలా విశ్లేషించారు. రాజీవ్ రాజకీయాల్లోకి రాకముందు విమానాల పైలట్. ఎయిర్ పోర్టులో  పైలట్లకు పక్షి  కనిపించకూడదు. ఎందుకంటే ఆకాశంలో  ఎగిరే విమానాన్ని ఒక చిన్నపక్షి డీకొట్టినా  దానికి ప్రమాదమే. కాంగ్రెస్ కార్యకర్తలు పూలు, మిఠాయిలతో హడావిడి చేయడం గమనించిన రాజీవ్, వాటికోసం పక్షులు  వచ్చే అవకాశం వుందనుకుని కోపం తెచ్చుకున్నారు. ఇందుకు ఆ డాక్టర్ చెప్పిన ఉదాహరణ ఏమిటంటే.

ఒక రోగి కిందపడి గిలగిలా కొట్టుకుంటూ ఉంటాడు. ఇంటిల్లిపాదీ అతడి చుట్టూ మూగి ఆందోళన పడుతుంటారు. ఈ స్తితిలో అక్కడకు వచ్చిన ఏ డాక్టర్ అయినా బంధువులపై కసురుకుంటాడు. ముందు అందరూ ఇక్కడ నుంచి  వెళ్ళిపొండి,  అతడికి గాలి తగలాలి’ అని గట్టిగా కేకలు వేస్తాడు. ఆ వైద్యుడు ఆగ్రహించింది ఒక మనిషిగా కాదు, ఒక డాక్టర్ గా. అలాగే విమానాశ్రయంలో కూడా రాజీవ్ తటాలున ఆగ్రహించడానికి ఇలాంటిదే కారణం కావచ్చని డాక్టర్ రంగారావు అభిప్రాయం. (నిజానికి రాజకీయ కారణాలు కూడా దోహదం చేసిన మాట కాదనలేము)

కారణం ఏదైనా రాజీవ్ గాంధీకి అంజయ్య మీద ఆగ్రహం కలిగిన మాట వాస్తవం. ఇదేదో నాలుగు గోడల మధ్య జరిగింది కాదు, కాంగ్రెస్ నాయకులు, కార్యకర్తల మధ్య జరిగింది. తరువాత తిరుపతి వెళ్ళిన రాజీవ్ గాంధీ తన వెంట అంజయ్యను తీసుకువెళ్ళలేదు. విమానాశ్రయం నుంచి బేలగా అంజయ్య ఒక్కరే జయ ప్రజా భవన్ (గ్రీన్ లాండ్స్) కు చేరుకున్నారు. కాంగ్రెస్ అధిష్టానం పెత్తందారీ వ్యవహారం పట్ల ప్రజల్లో అప్పటికే అసంతృప్తి వున్నది కానీ ప్రత్యామ్నాయం లేక ప్రజలు మిన్నకున్నారు అనే భావం బలపడడానికి అంజయ్య మీద రాజీవ్ గాంధీ అకారణ ఆగ్రహం పునాదిగా మారింది. రానున్న ఎన్నికల్లో దీని ప్రభావం తీవ్రంగా వుండబోతోంది అనే సంకేతాన్ని ఆ పార్టీ ఆకళింపు చేసుకోలేక పోయింది.

ఈ సంఘటనలో బలి పశువు అయింది నిజానికి అంజయ్య కాదు, ఆంధ్రప్రదేశ్ కాంగ్రెస్ పార్టీ. రాష్ట్రంలో ఒక ప్రాంతీయ పార్టీ ఆవిర్భావానికి, దాని ప్రాభవానికి  దోహదం చేసింది కూడా ఇదే సంఘటన. రాజీవ్ గాంధీ తొందరపాటుకు ఆ పార్టీ భారీ మూల్యం చెల్లించింది. 

కింది ఫోటో:

బేగంపేట విమానాశ్రయంలో రాజీవ్ గాంధీతో అంజయ్య

 

(ఇంకా వుంది)