28, జనవరి 2022, శుక్రవారం

సావిత్రక్కయ్య స్మరణలో – భండారు శ్రీనివాసరావు

 

మొన్న సంక్రాంతికి ఫోన్ చేసింది.

‘ఒరేయ్ నీకు పండుగ శుభాకాంక్షలు. సంతోష్ కు సంతోష్ భార్యకు కూడా నా శుభాకాంక్షలు చెప్పు

అని పెట్టేసింది. సావిత్రక్కయ్య ఎప్పుడూ ఇంతే! తను చెప్పదలచుకున్న రెండు మాటలు రెండు ముక్కల్లో చెప్పేస్తుంది.  

సంక్రాంతికే కాదు, ఏ పండుగ వచ్చినా సావిత్రక్కయ్య ఫోన్ చేసి శుభాకాంక్షలు చెబుతుంది. నా ఒక్కరికే కాదు, కుటుంబంలో ప్రతి ఒక్కరికీ. తొంభయ్ రెండేళ్ల వయస్సులో ఎంతటి  ఓపికో, ఎంతటి ఆపేక్షో!

మరి మళ్ళీ వచ్చే పండుగలకి ఆమె నుంచి ఫోన్ రాదు అని తలచుకుంటేనే బాధ వేస్తుంది.

పుణ్యాత్మురాలు. కోటికి ఒక్కరికి కూడా దొరకని అనాయాస మరణం.

ఆమె ధన్యజీవి. కల్లాకపటం ఎరుగని మనిషి.

పుణ్య లోకాలే ఆమె కోసం ఎదురు చూస్తుంటాయి.  

సావిత్రక్కయ్య గురించిన ఓ పాత జ్ఞాపకం:

కాగితం, కలం లేకుండా రేడియోకి ఎన్నో ఇంటర్వ్యూలు చేశాను. అది నా గొప్పతనం కాదు. రేడియోకి  వార్తలు పేరాలు పేరాలు ఇవ్వక్కరలేదు. చెప్పిన దాంట్లో  కీలకమైన అంశం దొరకబుచ్చుకుని మూడు ముక్కల్లో వార్త తయారు చేసే వెసులుబాటు వుండేది.

ఈ సోదంతా ఎందుకంటే  ఒకసారి ఖమ్మం  ఒక ఇంటర్వ్యూ చేసాను ఇలాగే చేతిలో పెన్ను లేకుండా. కాగితం మీద రాసుకోకుండా. అప్పుడు తెలిసింది విషయాలను గుర్తుపెట్టుకుని సవిస్తరంగా రాయడం ఎంత కష్టమో.

ఖమ్మంలో రఘు గృహ ప్రవేశానికి హైదరాబాదు నుంచి వెళ్ళాము.  కొలిపాక రాంబాబు ఇంట్లో సావిత్రక్కయ్య కలిసింది. వయసు అప్పటికే ఎనభయ్ తొమ్మిదేళ్ళు.  కుటుంబంలో పెద్దావిడ. పాత తరానికి చెందిన విషయాలు తెలుసుకోవడానికి మిగిలివున్న ఏకైక వారధి. అందుకే ఆమెతో కూర్చుని కబుర్లు మొదలు పెట్టాను. ముందు ఏముంటాయిరా అంత గుర్తుంచుకునే విషయాలు అంటూనే దాదాపు రెండు గంటలు మాట్లాడింది. ఆమె ధారణ శక్తి చూసి ఆశ్చర్యపోవడం మా వంతయింది.

పుట్టి పెరిగిన కంభంపాడు గురించీ, ఎప్పుడో ఎనభై ఏళ్ళనాడు కాలిపోయిన మా ముత్తాతలు నిర్మించిన  మండువా లోగిలి గురించీ, ఆ తర్వాత  మా నాన్న హయాములో కట్టిన పెంకుటిల్లు గురించీ, చిన్న నాటి చదువుసంధ్యలు గురించీ, అక్కచెల్లెళ్ళ పెళ్ళిళ్ళు గురించీ అనేక విషయాలు చెబుతూ పోయింది. మేమంతా వింటూపోయాము. ఈ ధ్యాసలో పడి అంశాల వారీగా గుర్తుపెట్టుకునే అసలు పని మరిచేపోయాను. నిజానికి ఇది ఇంటర్వ్యూ కాదు. ఆమె తనంతటతానుగా అభివ్యక్తీకరించిన ఆత్మావలోకనం.

ఊళ్ళో అప్పయ్యగారి వీధిబడి దగ్గర చదువు ఆగిపోయింది కానీ మా చెల్లమ్మమ్ముమ్మ పక్కన కూర్చుని, ఆమె నుంచి  నేర్చుకున్న భారత, రామాయణాలు కంఠతా వచ్చేసాయి. పొద్దున్నే బామ్మ తోటకు వెడుతూ తననూ, అన్నపూర్ణక్కయ్యను వెంటబెట్టుకుని తోటకు వెళ్ళేది. ఇంటికి వస్తూ ఆ  రోజుకు కావాల్సిన కూరగాయలు కోసుకుని తెచ్చుకునేవారు.

సావిత్రక్కయ్య పెళ్లి చూపులు వల్లభిలో రామారావు బావ ఇంట్లో జరిగాయి. వరుడు కౌటూరి కృష్ణ మూర్తి. గానుగపాడు. ప్లీడరీ చేశారు. రాధక్కయ్య ఇంట్లో పెళ్లి కుదిరింది. విచిత్రం ఏమిటంటే మళ్ళీ ఖమ్మంలో రాధక్కయ్య ఇంటి పక్కనే వీళ్ళూ ఇల్లు కట్టుకున్నారు. అంతకు ముందు బ్రాహ్మణ బజారులో వుండేవాళ్ళు. అద్దె పది రూపాయలు.

“కాపురం కొత్తల్లో చాలా ఇబ్బందులు. కొత్త ఇంట్లో చేరిన తర్వాత కూడా అవి వెంటే వచ్చాయి. అయితే దేవుడి దయవల్ల మా వారి ప్రాక్టీసు, ఆయన రెక్కల కష్టం వృధా పోలేదు. పిల్లలు ఎదిగి వచ్చారు. ఆడపిల్లలకు, మగపిల్లలకు మంచి సంబంధాలు కుదిరాయి. ఇవ్వాళ ఈ స్తితిలో వున్నామంటే ఆయన చలువే.” అంది తృప్తిగా.

“మా వారి ప్రాక్టీసు అంతంత మాత్రంగా వున్నప్పుడు నేను ఎక్కువ  రోజులు పుట్టింట్లోనే వుండేదాన్ని. పెద్దమ్మాయి విమల, పెద్దపిల్లాడు దుర్గాప్రసాదు నేను పుట్టిన ఊరు కంభంపాడులోనే పుట్టారు. తర్వాత ఖమ్మం వెళ్ళిపోయాను. ప్రతి వేసవి సెలవుల్లో మా అక్కచెల్లెళ్ళ పిల్లాజెల్లా అందరూ పొలోమని అమ్ముమ్మగారి ఇంటికి వెళ్ళేవాళ్ళు. ఒక్క నేనూ, మా పిల్లలూ తప్ప. అలాగే మా అప్ప తద్దినం నాడు కూడా నేను వెళ్ళలేకపోయేదాన్ని. మా వారికి పిల్లలు అంటే ప్రాణం. కోర్టు నుంచి ఇంటికి రాగానే పిల్లలు అందర్నీకంటి నిండా చూసుకుంటే కాని ఆయనకు తృప్తిగా వుండేదికాదు. అన్నపూర్ణ మా వారిని ‘ ‘ఏం బావా సావిత్రిని రెండు రోజులు కంభంపాడు పంపిస్తే నిన్ను  పిల్లులు ఎత్తుకుపోతాయా ఏమిటని’ ఆటలు పట్టిస్తుండేది. కానీ అయన మనసు నాకు తెలుసు. చెప్పాకదా పిల్లలు అంటే ప్రాణమని. ఆ పల్లెటూళ్ళో ఆడుకుంటూ కాలికి చేతికీ దెబ్బలు తగిలించుకుంటారేమో అని భయం. పెళ్ళికి ముందే పుట్టింట్లో ఎక్కువ రోజులు వున్నా కనక, పెళ్ళయిన తర్వాత అక్కడికి వెళ్ళలేకపోతున్నాను అనే బాధ అంతగా వుండేది కాదు. నాకు ఇల్లే వైకుంఠం.

కన్నపిల్లలు కంటి ఎదుట కనబడేలా ఇప్పుడు ఏర్పాటు చేసారు. అల్లుళ్ళు, కోడళ్ళు మంచివాళ్ళు దొరికారు. చిన్నవాడు అచ్యుత లలిత అనే అమ్మాయిని  హమేషా నా దగ్గర ఉండేలా నాకు తోడుగా పెట్టాడు. రోజులు మంచిగా గడిచిపోతున్నాయి. ఎవరైనా అడిగితే కానీ, నేను తొంభయ్యవ పడిలో పడుతున్నాను అనే సంగతి గుర్తురావడం లేదు.”

ఇప్పుడు మాకు కూడా నీ ఈ జ్ఞాపకాలే మిగిల్చి వెళ్లావు సావిత్రక్కయ్యా!


(మునిమనుమరాలితో సావిత్రక్కయ్య)


(28-01-2022)

కామెంట్‌లు లేవు: