రాజకీయ రంగస్థలం

మహానటి సావిత్రి ఎన్టీఆర్ కి హీరోయిన్ గా ఒక సినిమాలో, చెల్లెలుగా మరో సినిమాలో వేస్తే ప్రేక్షక జనాలు ఆదరించిన మాట నిజమే కానీ, వేషాలు మార్చుకున్న రాజకీయ రంగస్థల నటులను మాత్రం ఇట్టే గుర్తు పట్టేయగలరన్న సంగతిని వాళ్ళు మరచిపోతున్నట్టున్నారు. అందుకే కాబోలు వేషం మార్చినా ప్రజలు పట్టుకోలేరన్న నమ్మకంతో వ్యవహరిస్తున్నారు.

ఉదాహరణకు ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజకీయం చూడండి. రంగస్థలం అదే. పాత్రలూ అవే, పాత్రధారులూ వాళ్ళే. పాడే పద్యాలు అవే. చెప్పే డైలాగులూ అవే. కాకపొతే, చూస్తుండగానే పాత్రధారుల పాత్రలు మారిపోయాయి. పాడే పద్యాలు మారిపోయాయి. చెప్పే డైలాగులు చెదిరిపోయాయి. చూసే ప్రేక్షకులు మాత్రం మారలేదు. టిక్కెట్టు లేని సినిమా చూసినట్టు జనాలు పండిత, పామరులనే తేడా లేకుండా ఉచిత వినోదాన్ని ఆస్వాదిస్తున్నారు.

ఎప్పటిదాకా!

వచ్చే ఎన్నికల దాకా.

ఆ తర్వాత నాటకాలు ఆడేవాళ్ళే ప్రేక్షకులుగా మారిపోతారు.

అలా దేశాలు చుట్టి వద్దాం రండి! – భండారు శ్రీనివాసరావు

నూట యాభయ్ రూపాయలతో చూపిస్తా రండంటున్నారు రాజేష్ వేమూరి.
నాకు సంతోషం అనిపించి ఆ ప్రయాణం ఇవ్వాళే మొదలెట్టాను. ఇంకా పోలండులోనే వున్నాను. చూడాల్సినవి ఇంకా చాలా వున్నాయి. జర్మనీ, స్వీడన్, ఇటలీ, ఆస్ట్రియా, స్విట్జర్లాండ్, ఫ్రాన్స్, బెల్జియం, నెదర్లాండ్స్, జెక్ రిపబ్లిక్, ఇంకా మనకు ఆట్టే తెలియని, నోరు తిరగని మరో దేశం లిచ్టేన్ స్టెయిన్. 
కాకపోతే చదువరికీ అద్భుతమైన అనుభూతిని రాజేష్ కల్పించింది తాను రాసిన ‘ నా ఐరోపా యాత్ర’ అనే 184 పేజీల పుస్తకం ద్వారా. (నాకు ఈ మాత్రం ఖర్చు కూడా లేకుండా వేమూరి రాజేష్ ఆ పుస్తకాన్ని కొరియర్ ద్వారా నాకు ఈరోజు పంపారు. వారికి కృతజ్ఞతలు) 
నిజానికి వీటిల్లో చాలా దేశాలను నా కళ్ళతో చూసే బంగారు అవకాశం మూడు దశాబ్దాల క్రితమే నేను మాస్కో రేడియోలో ఉన్నప్పుడే లభించింది. కానీ ప్రతి హాలిడేకి నేను స్వదేశాన్నే ఎంచుకోవడం వల్ల దాన్ని కోల్పోయాను. సోవియట్ యూనియన్ రోజుల్లో ఈ దేశాల్లో చాలా వరకు రష్యా మిత్ర దేశాలు. విమానాల్లోనే కాకుండా రైల్లో వెళ్లి తిరిగివచ్చే దేశాలు. పలానా రోజుల్లో పలానా దేశం వెళ్లి వద్దామని అనుకుంటున్నట్టు రేడియో వాళ్లకి చెబితే చాలు యావత్తు కుటుంబానికి వాళ్ళే రైలు టిక్కెట్లు, వసతి సౌకర్యాలు ఏర్పాటు చేసేవాళ్ళు. అందుకు వసూలు చేసే డబ్బు కూడా నామమాత్రం. అప్పుడు చూడని ఈ దేశాల్ని ఇదిగో ఇలా చూడగలుగుతున్నాను. ఆయన ఎంత వివరంగా రాశారంటే రాజేష్ వెంట మనమూ తిరుగుతున్న అనుభూతి కలుగుతుంది.
వెనకటి రోజుల్లో విదేశీ ప్రయాణం అంటే ఒక అపురూపం. ఇప్పుడలా కాదు, ఉద్యోగాలకోసం బయట దేశాలకు వెళ్ళేవారి సంఖ్య గణనీయంగా పెరుగుతోంది. అమెరికా వంటి దేశాల సంగతి చెప్పక్కర లేదు. పొతే ఇదిగో ఇలా యూరోపియన్ దేశాలకు వెళ్ళే పర్యాటకులకు కొదవ లేదు కానీ, ఉద్యోగాలు, ఉపాధుల నిమిత్తం పోయేవారు ఇంకా అరుదే.
విదేశాలను పొగడడం అంటే మన దేశాన్ని చిన్న బుచ్చడం కాదని రచయితే ఒక చోట చెప్పారు. అయితే ఘన చరిత్ర గురించి చెప్పుకుంటే సరిపోదు. దాన్ని పదిల పరచుకోవడం కూడా తెలియాలి. ఉదాహరణకు లండన్ మ్యూజియంలో అమరావతి శిల్పాలను ఒక ఫ్లోరు నిండా ప్రదర్శనకు ఉంచారు. అలాగే, ప్యారిస్ లోని గుయ్ మెట్ మ్యూజియలో ఘంటసాల తవ్వకాల్లో పడిన మూడు శిల్పాలను, ఊరి పేరు వివరాలతో సహా భద్రపరిచారు. అవన్నీ అక్కడ పదిలంగా వున్నందుకు సంతోష పడాలా, పోగొట్టుకున్నందుకు ఖేదపడాలా!
పోలండు, జర్మనీ వంటి దేశాలు మొదటి, రెండో ప్రపంచ యుద్ధాల్లో పూర్తిగా ధ్వంసం అయి, మళ్ళీ స్వయం కృషితో కోలుకుని బ్రహ్మాండంగా అభివృద్ధి అయ్యాయి. ఆ క్రమంలో అవి ఏనాడూ తమ దీన స్తితిని ప్రపంచానికి చాటుకోలేదు. ఆ తరవాత స్వాతంత్రం వచ్చిన మన దేశాన్ని వాటితో పోల్చుకోగలమా! అక్కడా రాజకీయ పార్టీలు వున్నాయి. అవీ రాజకీయం చేస్తాయి. కానీ అభివృద్ధిని పణం పెట్టికాదు.
ఈ పుస్తకం రాసిన రాజేష్ వేమూరికి అభినందనలు.
(నా ఐరోపా యాత్ర, రచయిత : రాజేష్ వేమూరి, ప్రచురణ: మన ఘంటసాల ప్రచురణలు, ప్రతులకు: +919182272551

ప్రతిపక్ష నేతగా జగన్ నాలుగేళ్ల ప్రస్థానం – భండారు శ్రీనివాసరావు

My article on YS Jagan Mohan Reddy completing four years as AP Opposition Leader published in Andhra Prabha today, 5th June, 2018)

నా నలభయ్ ఏళ్ళ పాత్రికేయ జీవితంలో వినని మాట గత నాలుగేళ్ళలో తరచుగా వినబడుతోంది. అదేమిటంటే వైసీపీ నేత జగన్మోహనరెడ్డి ప్రతిపక్ష నేతగా పూర్తిగా విఫలం అయ్యారని. సాఫల్య వైఫల్యాలు లెక్కించడానికి ప్రతిపక్షం చేతిలో ఉన్న అధికారాలు ఏమిటన్నది, నాకు అర్ధం కాని విషయం. ఎన్నికల సమయంలో చేసిన వాగ్దానాలను నెరవేర్చలేదు కాబట్టి విఫలం అయ్యారు అనడానికి అధికార పీఠం ఎక్కనే లేదు. ఇక ప్రతిపక్షంగా విఫలం అవడం అంటే ప్రజాసమస్యలను ఎప్పటికప్పుడు ప్రభుత్వం దృష్టికి తీసుకువచ్చి వాటి పరిష్కారానికి దోహదపడకపొతే అప్పుడు వైఫల్యాలు గురించి మాట్లాడుకోవచ్చు. ‘సమస్యలే లేవు, ఒక వేళ వున్నా వాటిని ఒకరు చెప్పే పనిలేకుండా తక్షణమే పరిష్కరిస్తున్నాం’ అనే ధోరణితో పాలకపక్షం వున్నప్పుడు ప్రతిపక్ష నేత వైఫల్యాల ప్రసక్తి ఎందుకు తీసుకువస్తున్నట్టు? ఈ రకమైన విమర్శలు చేసేవాళ్ళు ఈ లాజిక్ ని ఎందుకు మరచిపోతున్నట్టు?

జగన్ మోహన రెడ్డి మీద మరో విమర్శ. ప్రజల పక్షం నుంచి కాదు, పాలక పక్షం నుంచి. అసెంబ్లీ బహిష్కరణ నిర్ణయం తీసుకుని జగన్ మోహన రెడ్డి ప్రజాస్వామ్య విలువల్ని అపహాస్యం పాలు చేస్తున్నారన్నది ఆ విమర్శ. ప్రజాస్వామ్య ప్రియులెవ్వరూ ఇటువంటి నిర్ణయాన్ని హర్షించని మాట నిజమే. కానీ ఏ పరిస్తితుల్లో అటువంటి నిర్ణయం తీసుకున్నదీ ఆయనే పలుమార్లు బాహాటంగా చెప్పారు. గడచిన నాలుగేళ్ల కాలంలో పాలక పక్షంలోకి చేర్చుకోవడం మాత్రమే కాకుండా, వారిలో ఒకరిని మంత్రి పదవిలో కూర్చోబెట్టడం ద్వారా పాలక పక్షమే ప్రజాస్వామ్యానికి తూట్లు పొడుస్తోందని, తాము అసెంబ్లీలో లేవనెత్తే ప్రజా సమస్యలకు, తమ పార్టీకి చెందిన శాసనసభ్యుడే మంత్రి రూపంలో సమాధానం ఇచ్చే దుస్తితిని చూడలేకే ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నామని వైసీపీ చేసే వాదనలో వాస్తవం లేకపోలేదు. తమ ఎమ్మెల్యేలను గతంలో పాలకపక్షంలోకి తీసుకున్న రోజుల్లో కూడా తాము అసెంబ్లీకి హాజరయిన సంగతిని ఆ పార్టీ గుర్తుచేస్తోంది.

ఏది ఏమైనా నాలుగేళ్ల నవ్యాంధ్రలో ప్రజలు కోరుకున్న విధంగా పాలన జరగడం లేదని జగన్ మోహన రెడ్డి తన సంకల్ప యాత్రలో అనుదినం చెబుతూ వస్తూనే వున్నారు. ఈ క్రమంలో ఆయన చేసే ప్రసంగాలలో చంద్రబాబు నాయుడి ప్రసక్తే తరచుగా వినబడుతోంది. ఆయన పేరు పలుమార్లు ప్రస్తావిస్తూ చేస్తున్న ఆరోపణలు, విమర్శలు ఎక్కువగా చోటుచేసుకుంటున్నాయి. అందుకు ప్రతిగా చంద్రబాబు మంత్రివర్గంలోని మెజారిటీ సభ్యులు విడివిడిగా, కొండొకచో ఒక్కుమ్మడిగా జగన్ మోహన రెడ్డి పై మాటల దాడి చేస్తున్నారు. వీరికి పాలక పక్ష ఎమ్మెల్యేలు గొంతు కలుపుతున్నారు. ఏతావాతా జరుగుతున్నది ఏమిటంటే, ప్రజాసమస్యలకంటే వ్యక్తిగత విమర్శలు, ఆరోపణలకే మీడియాలో విస్తృత ప్రాచుర్యం లభిస్తోంది. ఈ నాలుగేళ్ల కాలంలో ప్రజాసమస్యలను ప్రభుత్వం దృష్టికి తీసుకువచ్చి వాటిని పరిష్కరించే దిశగా వైసీపీ చేస్తున్న ప్రయత్నాలు అంతంత మాత్రమే. అలాగే, ఇదే సమయంలో తాము రాష్ట్రానికి చేసిన మంచి పనులని గురించి చెప్పుకోవడం కంటే జగన్ పార్టీని, ముఖ్యంగా జగన్ మోహన రెడ్డిని చెడుగా చిత్రించడానికే పాలక పక్షం ఎక్కువ శ్రమ పడుతున్నట్టు కానవస్తోంది. నిజానికి ఇవేమీ కొత్తవి కాదు, గత అసెంబ్లీ ఎన్నికల ముందు చేసినవే. ప్రజలు వాటిని పట్టించుకోలేదన్న సంగతి వైఎస్ఆర్ సీపీకి లభించిన ఓట్ల శాతం తెలుపుతోంది.

ప్రజలు పట్టించుకోని ఈ అవినీతి అంశాన్ని ఈసారి ఎన్నికల్లో ఉభయ పక్షాలు ఉపయోగించుకోవాలని చూస్తున్నట్టు వారి మాటల తీరు తెలుపుతోంది.

ప్రభుత్వంలోని లొసుగులను ఎత్తి చూపడమే ప్రతిపక్షాల ప్రధాన బాధ్యత. అసెంబ్లీ వేదికపైనా, లేదా ఇతర వేదికలపైనా అనేది వేరే విషయం. ప్రధాన ప్రతిపక్ష నాయకుడు తన ప్రజా సంకల్ప యాత్రలో కొంత సమయాన్ని ఇందుకు కేటాయిస్తున్నమాట నిజమే అయినా, అత్యధికంగా చంద్రబాబుపైనే ఆయన తన విమర్సనాస్త్రాలను సంధిస్తున్నారు. చంద్రబాబు నాలుగేళ్ల పాలన అవినీతి మాయం అని జనాలను నమ్మించే ప్రయత్నం చేస్తున్నారు. మరో పక్క పాలక పక్షం కూడా ఈ విషయంలో ఏమాత్రం వెనుకబడి లేదు. ఆఖరికి అధికారికంగా, ప్రజాధనంతో నిర్వహించే కార్యక్రమాల్లో సైతం ప్రతిపక్షాలపై, ముఖ్యంగా, వైసీపీ నాయకుడిపై పేరు పెట్టి విరుచుకుపడుతూ, ఆ పార్టీని అవినీతి కూపంగా వర్ణిస్తూ, ఆ విషయాన్ని ప్రజలకు నమ్మబలికే ప్రయత్నాలు చేస్తున్నారు. అలాగే, రానున్న ఎన్నికల్లో బ్రహ్మాస్త్రంగా ఉపయోగపడుతుంది అని వారు ఉభయులూ బలంగా నమ్ముతున్న ‘ప్రత్యేక హోదా’ అంశాన్ని సొంతం చేసుకునే దిశగా ఎవరి ప్రయత్నాలు వాళ్ళు చేస్తున్నారు.

అయితే, ప్రజాసంకల్ప యాత్రలో భాగంగా ఏర్పాటుచేసే సభల్లో ప్రతిపక్షనేత వై ఎస్ జగన్ మోహన రెడ్డి చేసే ప్రసంగాలలో కొన్ని అతిశయోక్తులు, మాట జారడాలు వెలుగు చూస్తున్నాయి. జనాలను ఉత్తేజ పరిచే ప్రసంగాలలో ఇవి సహజం అని సర్ది చెప్పుకున్నా, ఏ పార్టీకి చెందని వారిని కొంత కలవర పరుస్తున్నాయి. పాలక పక్షం గతంలో ప్రతిపక్షంగా వున్నప్పుడు ఇదే విధంగా వ్యవహరించేది అనే విషయం గుర్తు చేసి తప్పించుకోవడం అంటే విలువలను పక్కన పెట్టడమే. అలాగే, విశ్వసనీయతకు తమ పార్టీ ప్రతిబింబం అని చెప్పుకునే వైసీపీ అధినేత జగన్ మోహన రెడ్డి ఆకాశమే హద్దుగా ప్రతి రోజూ చేసుకుంటూ పోతున్న హామీల ప్రకటనలు గమనిస్తుంటే ఇవన్నీ సాధ్యమయ్యే వ్యవహారాలేనా అనే అనుమానం కలుగుతోంది. ఈ విషయంలో ఒక పర్యాయం ఆలోచించుకోవాల్సిన అవసరం ఎంతైనా వుంది. ఎందుకంటే, గత ఎన్నికల సమయంలో అలా హామీలు గుప్పించిన పార్టీలు అధికారంలోకి వచ్చిన తర్వాత వాటిని అమలు చేయడానికి ఎంతగా ఉడ్డుకుడుచుకున్నదీ తెలిసిన విషయమే. ఇస్తున్న ప్రతి హామీ అమలు ఎలా సాధ్యమో మరునాడే జగన్ ఒక ప్రకటన రూపంలో వెల్లడిస్తే విశ్వసనీయత మసక బారకుండా వుంటుంది.

రానున్నది ఎన్నికల కాలం. గత ఎన్నికల్లో చేతికి అందినట్టే అంది చేజారిన అదృష్టాన్ని తిరిగి కైవసం చేసుకోవడానికి వైసీపీ ప్రయత్నించడంలో అబ్బురం ఏమీ లేదు. అలాగే కొన్ని ఊహించని పరిస్తితుల్లో దక్కిన అధికారాన్ని నిలబెట్టుకోవడానికి టీడీపీ శాయశక్తులా కృషి చేయడంలో కూడా ఆశ్చర్యం లేదు. ఈ ప్రయత్నాలు, ఈ కృషి ప్రజాస్వామ్య బద్ధంగా జరిగితే జనం సంతోషిస్తారు.

ఎన్నికల కోయిల కూయక ముందే అన్ని రాజకీయ పార్టీలు తమ ప్రచారాన్ని ఉధృతంగా ప్రారంభించాయి. నిజానికి నాలుగేళ్ల క్రితం కొత్త రాష్ట్రంలో కొత్త సర్కారు కొలువు తీరినప్పటించే ఇది మొదలయిందని చెప్పాలి. అప్పటినుంచీ, అక్కడ జరిగే అభివృద్ధి గురించి కంటే పాలక ప్రతిపక్షాల కుమ్ములాటలే మీడియాలో ప్రధానంగా చోటు చేసుకుంటూ రావడం ఓ విషాదం.

ఏదో ఒక పేరుతొ పాత పార్టీలు, కొత్తగా ఎన్నికల బరిలో దిగిన పాత పార్టీలు, ఇంకా పురుడు పోసుకోని సరికొత్త పార్టీలు లేదా వాటి నాయకులు ప్రజల మధ్యనే ఉంటున్నాయి. ఈ విషయంలో పాలక పక్షానిది వడ్డించిన విస్తరి. అన్నీ అమర్చేందుకు ప్రభుత్వ యంత్రాంగం సదా సిద్ధంగా వుంటుంది.

తెలంగాణా రాష్ట్రం ఏర్పడ్డప్పుడు జగన్ అందర్నీ ఆశ్చర్యపరుస్తూ ఒక నిర్ణయం తీసుకుని ఆ రాష్ట్రంలో తన పార్టీని రద్దుచేసి, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రానికే పరిమితమయ్యారు. ఆ రోజుల్లో కొందరు ఆక్షేపించినా నిజానికి ఇది విజ్ఞతతో కూడిన నిర్ణయం.

అలాగే, కొత్తగా ఏర్పడ్డ రాష్ట్రానికి నాలుగేళ్లయినా ఒక అవతరణ దినం నిర్ణయించడంలో జరుగుతున్న జాప్యం కూడా ఒక ఎత్తుగడే అనే విషయాన్ని కూడా గుర్తించాలి. విభజన కారణంగా ప్రజల్లో గూడుకట్టుకుని ఉన్న ఆగ్రహం, అసంతృప్తి జ్వాలలు చల్లారి పోకుండా చూడాలనే అనుభవం పుష్కలంగా ఉన్న ఏ రాజకీయ నాయకుడు అయినా ఆలోచిస్తాడు.

రాష్ట్ర విభజన అనేది ఇప్పుడిప్పుడే మానుతున్న గాయం. దానిని భావోద్వేగ అంశంగా మార్చి పబ్బం గడుపుకోవాలని చూడడం రాజకీయంగా పనికి రావచ్చేమో కాని భవిష్యత్తులో అది మానని, ఏ చికిత్సకు లొంగని వ్రణంగా మారే ప్రమాదం వుంది.

ప్రతిపక్షాన్ని నిలువరించడానికి పాలక పక్షం ఈ అంశాన్ని వాడుకోవాలని చూడడం విజ్ఞత అనిపించుకోదు. ఇది విశాల రాష్ట్ర ప్రయోజనాలకు విఘాతం కలిగించే విషయం. కానీ రాజకీయాల్లో ఇలాటి వాటిని పట్టించుకున్న దాఖలా లేదు. ఎవరి ప్రయోజనాలు వారివి. విజయం ముందు ఏ విలువలు అయినా దిగదుడుపే.

(EOM)

రచయిత ఈ మెయిల్: bhandarusr@gmail.com, మొబైల్: 98491 30595

వెలుగు నీడల నడుమ నాలుగేళ్ల చంద్ర పాలన - భండారు శ్రీనివాసరావు

ఈరోజు జూన్ రెండో తేదీ ఆంధ్రజ్యోతి ఆంధ్రప్రదేశ్ ఎడిషన్ లో ప్రచురితం.

(నాలుగేళ్ల పరిపాలనకు మాత్రమే ఈ వ్యాసం పరిధి పరిమితం, రాజకీయ అంశాలను, అందుకు సంబంధించి చంద్రబాబు సాఫల్య, వైఫల్యాలను ఇందులో చేర్చడం లేదు,  దానికి ఈ సందర్భం తగినది కాదని రచయిత అభిప్రాయం)

ఉమ్మడి రాష్ట్రంలో తొమ్మిదేళ్ళ పైచిలుకు చంద్రబాబు సాగించిన పరిపాలనతో సరిపోల్చకుండా ప్రస్తుత నాలుగేళ్ల బాబు పాలన గురించి చేసే ఏ సమీక్ష అయినా అది అసమగ్రమే అవుతుంది.

ఇది జరిగి పదిహేడు సంవత్సరాలు. అప్పట్లో  స్టేట్ బ్యాంక్ చెన్నై చీఫ్ జనరల్ మేనేజర్ గా పనిచేస్తున్న మా అన్నగారు రామచంద్రరావు ఓ రోజు ఉదయం బెంగుళూరు నుంచి విమానంలో చెన్నై వస్తున్నారు. డెక్కన్ హెరాల్డ్  ఆంగ్ల దినపత్రికలో మొదటి పేజీలో పతాక శీర్షికలో ప్రచురించిన ఒక వార్త ఆయన దృష్టిని ఆకర్షించింది.

“నేను చంద్రబాబును మాట్లాడుతున్నాను, మీ నాన్నగారిని ఫోను దగ్గరికి పిలుస్తావా!”

ఆ వార్తాకధనం ఇలా సాగుతుంది.

“విపరీతంగా కురిసిన భారీ వర్షాల కారణంగా కర్నూలు జిల్లాలో ఒక చెరువుకు గండి పడింది. మరునాడు ఉదయం అయిదు గంటలకు సంబంధిత ఎక్జిక్యూటివ్ ఇంజినీర్ ఇంట్లో ఫోను మోగింది. ఆ సమయంలో ఆ అధికారి గాఢ నిద్రలోవున్నారు. పరీక్షలకు సిద్ధం అవుతున్న ఆయన కుమారుడు ఫోను తీసాడు. ఆ అధికారిని నిద్రలేపి ‘వెంటనే సిబ్బందిని తీసుకుని ఆ గ్రామానికి వెళ్లి గండి పూడ్చే చర్యలు తీసుకోవాల్సింద’ని ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు ఆదేశించారు. ఈ వార్తలో ప్రధాన విషయం ఏమిటంటే  చెరువుకు గండి పడిన  విషయం హైదరాబాదునుంచి ముఖ్యమంత్రి ఫోను చేసి చెప్పేదాకా జిల్లాలో వున్నఆ అధికారికే తెలవదు.

అదే విమానంలో మా అన్నయ్యతో కలిసి ప్రయాణిస్తున్న ఉత్తర ప్రదేశ్ కు చెందిన ప్రయాణీకుడు కూడా అప్పటికే ఆ వార్తను చదివాడు. ఆయనిలా అన్నారుట. ‘ఈసారి చంద్రబాబు నాయుడు మా రాష్ట్రం నుంచి పోటీ చేస్తే బాగుండు’ అని.

ఆ రోజుల్లో చంద్రబాబు ప్రభ అలా వెలుగుతుండేది, రాష్ట్రంలోనే కాదు, ఇతర రాష్ట్రాలలో, ఆఖరికి విదేశాల్లో కూడా.

ఈ నేపధ్యంలో గత నాలుగేళ్ళుగా చంద్రబాబు సాగిస్తున్న పరిపాలనను ఓసారి సింహావలోకనం చేసుకుందాం.

రాష్ట్రం విడిపోయిన తర్వాత విశాఖ నగరాన్ని అతలాకుతలం చేసిన  హుద్ హుద్ తుపాను తదనంతర పరిణామాలు, అత్యంత వేగంగా సహాయక చర్యలను పూర్తిచేసి  బీభత్సంగా దెబ్బతిన్న నగరాన్ని పునర్నిర్మించడలో చంద్రబాబు ప్రదర్శించిన పాలనా సామర్ధ్యం ఈ నాలుగేళ్లలో ఆయన సాధించిన విజయాల్లో ప్రధానమైనది.  తుపాను తాకిడికి చిగురుటాకులా దెబ్బతిన్న వైజాగు నగరంలో నాలుగైదు రోజులపాటు బస్సులోనే మకాం వేసి, సహాయ కార్యక్రమాలను స్వయంగా ఎప్పటికప్పుడు పర్యవేక్షిస్తూ, అతితక్కువ వ్యవధిలో నగరాన్ని, పౌరజీవనాన్ని ఒక గాడిన పెట్టడానికి ఆయన చేసిన కృషి ప్రశంసనీయం. నాటి పరిస్తితిని నేటితో పోల్చుకుని వైజాగ్ నగర పౌరులు ఇప్పటికీ ఘనంగా చెప్పుకుంటూ వుండడం ఇందుకు ఉదాహరణ.

అనేక వివాదాలు ఉన్న మాట నిజమే అయినా, నూతన రాజధాని అమరావతి నిర్మాణం కోసం సుమారు ముప్పయి మూడువేల ఎకరాల భూమిని రైతుల నుంచి సేకరించగలగడం చంద్రబాబు ఈ నాలుగేళ్లలో సాధించిన మరో ఘనత. భూములు తీసుకుని నాలుగేళ్ల కాలం గడుస్తున్నా వాటిని స్వచ్చందంగా ఇచ్చిన రైతుల నుంచి చెప్పుకోదగిన స్థాయిలో ప్రతిఘటన కానీ నిరసనలు కానీ వ్యక్తం కాకపోవడం గమనిస్తే ఆయన దక్షత పట్ల రైతులు పెట్టుకున్న నమ్మకం ఎలాటిదో అర్ధం అవుతుంది. 

గత నాలుగేళ్ల కాలంలో విభజిత ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో అనేక గ్రామాల్లో సీసీ రోడ్లు నిర్మించారు.  వీధి దీపాలకు ఎల్.ఈ.డీ. విద్యుత్ బల్బులు, వృద్ధాప్యపు పించన్లు నెలనెలా ఠ౦చనుగా అందేలా తీసుకున్న చర్యలు ఈ జాబితాలో వున్నాయి.  చాలా ఏళ్ళ నుంచి  కాంగ్రెస్ గ్రామంగా, ప్రస్తుతం ప్రతిపక్ష వైసీపీ గ్రామంగా ఉంటూ వస్తున్న మా స్వగ్రామం కంభంపాడులో కూడా ఎలక్ట్రిక్ క్రిమటోరియం నిర్మాణానికి నిధులు, అనుమతులు మంజూరు కావడం ఒక విశేషం.

కేంద్ర ప్రభుత్వ సంస్థలు అనేకం కొత్త రాష్ట్రంలో ఊపిరి పోసుకున్నాయి. మూడు విమానాశ్రయాలను ఆధునికంగా తీర్చిదిద్దారు. ఇందుకు అవసరం అయ్యే భూములను సేకరించి పెట్టడంలో,  కేంద్రంనుంచి రావాల్సిన  అనుమతులు సాధించడంలో ముఖ్యమంత్రి చూపిన వ్యక్తిగత చొరవ ఉపయోగపడిందని చాలామందికి తెలియక పోవచ్చు.

అమరావతి నిర్మాణం విషయంలో చంద్రబాబు  దూరదృష్టిని శంకించాల్సిన అవసరంలేదు.  2022 లో, 2029లో   ఆఖరికి 2050లో ఆంధ్రప్రదేశ్ స్వరూపం  ఎలా ఉండాలో అన్నదానిపై ఆయన కంటున్న కలలను కూడా ఆక్షేపించాల్సిన పని లేదు. ‘పెద్ద కలలను కనండి, వాటిని సాకారం చేసుకునే ప్రయత్నం చేయండి’ అనే కలాం సూక్తిని  ఇక్కడ గుర్తు చేసుకోవాలి.

హైదరాబాదు నుంచి పరిపాలనా కేంద్రాన్ని అమరావతికి తరలించిన సందర్భంలో ప్రతిపక్షాల నుంచి ఎదురయిన విమర్శలు, ఆరోపణలు ఎలా ఉన్నప్పటికీ, అతి తక్కువ వ్యవధిలో సిబ్బందిని  మార్చడంలో చంద్రబాబు చేసిన కృషి మెచ్చదగింది.

ఇలాగే మరెన్నో. రియల్ టైం గవర్నెన్స్, సీఎం డాష్ బోర్డు, చౌక ధరలకు గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ఇంటర్నెట్ మొదలయినవి.  ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వ ఆధ్వర్యంలో జరిగిన ఒక అంతర్జాతీయ సదస్సుకు హాజరయిన బిల్ గేట్స్, చంద్రబాబునాయుడు ఇచ్చిన పవర్ పాయింట్ ప్రెజెంటేషన్ కు ముగ్ధుడై లేచి నిలబడి కరతాళధ్వనులతో తన హర్షాన్ని తెలపడం బాబుకు ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న గుర్తింపుకు ఒక మచ్చుతునక.
కాకపొతే, చంద్రుడిలో వెలుగు నీడలు ఉన్నట్టే  చంద్రబాబు పరిపాలనలో కూడా ఆ ఛాయలు వున్నాయి.

పాత దేవదాసు సినిమాలో జమీందారు పాత్ర వేసిన సీఎస్ఆర్, తనకు రెండో భార్యగా కాపురానికి వచ్చిన పార్వతి పాత్ర ధరించిన సావిత్రితో ఇలా అంటాడు. “ ఒక్కోసారి దేవుడు కూడా పొరబాట్లు చేస్తుంటాడు, లేకపోతే, చంద్రబింబం లాంటి నీ మొహంపై ఈ మచ్చ ఏమిటి చెప్పు?”

సమర్ధుడు, పరిపాలనాదక్షుడు అని సర్వత్రా పేరు తెచ్చుకున్న చంద్రబాబు నాయుడు  కొన్ని లోపాలకు అతీతుడేమీ కాదు. ఆయన ప్రస్తుత వ్యవహారశైలి  కూడా దీనికి అద్దం పడుతోంది.

కొద్ది రోజుల క్రితం ఫేస్ బుక్ లో ఒక పోస్టు చదివాను.

‘నేను చంద్రబాబు నాయుడిని నరనరాన ద్వేషిస్తాను. అమరావతి రాజధానికి ఎంపిక చేసిన ప్రాంతంలో నిర్మించదలపెట్టిన నిర్మాణాలు, అసెంబ్లీ, హై కోర్టు, సచివాలయం, ఈ మూడింటిలో ఏ ఒక్కదాన్ని పూర్తిచేసినా సరే, 2019లో నా ఓటు మాత్రం చంద్రబాబుకే’

సాంఘిక మాధ్యమాల్లో కానవచ్చే శ్లేషతో కూడిన ఇటువంటి వ్యాఖ్యలను తేలిగ్గా కొట్టిపారేయడానికి వీలులేదు. భవనాల డిజైన్లు ఖరారు చేయడంలో, నిర్మాణాల పని మొదలు పెట్టడంలో జరుగుతున్న విపరీతమైన జాప్యాన్ని చూస్తూ చంద్రబాబు అభిమానుల్లో అనేకమంది   అసంతృప్తితో వున్నారనేది కూడా వాస్తవం. అభిమానులే కాదు, ఏ పార్టీకి చెందని తటస్తులది కూడా ఇదే అభిప్రాయం. ఈ పనికి నాలుగేళ్ళు తీసుకోవడం అవసరమా అనేది వారి మనసులోని మాట.

చంద్రబాబునాయుడు వద్దా,  రాజశేఖర రెడ్డి దగ్గరా వారు ముఖ్యమంత్రులుగా వున్నప్పుడు వారితో కలిసి పనిచేసిన ఒక రిటైర్డ్ ఐ.ఏ.ఎస్. అధికారి ఇలా చెప్పారు.

‘చంద్రబాబు చాలా కష్టపడి పనిచేస్తారు, సందేహం లేదు. విషయాల పట్ల ఆయనకు  పూర్తి అవగాహన వుంటుంది. సమీక్షా సమావేశాల్లో చంద్రబాబు చాలా లోతుకు వెళ్లి చర్చిస్తారు. ఎంత సీనియర్ అధికారి కూడా చంద్రబాబును తేలిగ్గా తీసుకుని వ్యవహరించే అవకాశం వుండదు. అయితే ఆయనకున్న బలహీనత ఒక్కటే. అన్నీ తానై స్వయంగా పర్యవేక్షించాలని అనుకుంటారు. తాను  తీసుకున్న నిర్ణయాల అమలును అధికారులకి బదలాయించి పై నుంచి పర్యవేక్షిస్తే సరిపోతుంది. కానీ ఆయన  అలా చేయరు. ప్రతిదీ తన కనుసన్నల్లో జరగాలని కోరుకుంటారు. ఈ బలహీనతని ఆయన అధిగమించగలిగితే  మరింత సమర్దుడయిన పాలకుడు కాగలుగుతాడు.’

ఈ అధికారి చెప్పిన మాటల్లో నిజం లేకపోలేదు.

చంద్రబాబు అభిమానులకి కూడా రుచించని విషయం మరోటుంది. అది స్వోత్కర్ష. అది బహిరంగ సభ కావచ్చు, సమీక్షా సమావేశం కావచ్చు ఏదైనా సరే ఆయన ప్రసంగంలో ఈ స్వోత్కర్ష మితిమించి వ్యక్తం అవుతుంటుంది.

నిజమే, దేశం మొత్తంలో ఆయన ఒక సీనియర్ నాయకుడు కావచ్చు, ముఖ్యమంత్రిగా అనేక ఘన కార్యాలు చేసి ఉండొచ్చు. కానీ అదేపనిగా వాటిని చంద్రబాబే స్వయంగా వల్లెవేస్తూ పోతుంటే వినేవారికి ఒకసారి కాకపోయినా మరోసారి అయినా కంపరం కలుగుతుంది. ‘నేనే చేసాను’ అనడానికి‘, మా ప్రభుత్వం చేసింది’ అని చెప్పుకోవడానికి నడుమ  చాలా తేడా వుంటుంది. ఈ విషయంలో సోషల్ మీడియాలో అనేక వ్యంగ్య వ్యాఖ్యానాలు అనునిత్యం వెలువడుతున్నాయి. ఎక్కడ చీమ చిటుక్కుమన్నా డాష్ బోర్డు ద్వారా తనకు ఇట్టే  తెలిసిపోతుందని చెప్పుకునే చంద్రబాబు దృష్టికి ఇవి రాకపోవడం వింత విషయమే.  ఈ సంగతిని ఎంత త్వరగా గమనంలోకి తీసుకుంటే అంత మంచిది.

గతంలో రాష్ట్రం మొత్తంలో ఎక్కడినుంచి ఏ విమర్శ వెలువడినా ఆ విషయం ముఖ్యమంత్రి కార్యాలయం దృష్టికి వచ్చేది.  వెనువెంటనే చక్కదిద్దడానికి చర్యలు మొదలయ్యేవి. ఇప్పుడా పరిస్తితి లేకపోగా విమర్శలను అరాయించుకోగల సంయమనం ప్రభుత్వంలో లోపించింది.  వీటి వెనుక ప్రతిపక్షం హస్తం ఉందని  మంత్రులు, ముఖ్యమంత్రి కూడా సందేహించడం వల్ల సమస్యలు పరిష్కారం కాకపోగా ప్రభుత్వానికి అప్రతిష్ట కలిగించే అంశంగా మారుతోంది.  చంద్రబాబు మునుపటి మాదిరిగా సమర్ధంగా వ్యవహరించడం లేదేమో అనే అనుమానం ప్రజల్లో ప్రబలుతోంది.

వెనుకటి మాదిరిగా చంద్రబాబు దృఢంగా వ్యవహరించడం లేదనేది కూడా వాస్తవం. గతంలో జరిగిన కొన్ని  సంఘటనలు ఇందుకు ఉదాహరణ.

చంద్రబాబు ఉమ్మడి రాష్ట్రానికి ముఖ్యమంత్రిగా వున్నప్పుడు విజయవాడ మునిసిపల్ కార్పొరేషన్ లోని పాలక, ప్రతిపక్ష సభ్యులందరూ కలిసి, మునిసిపల్ కమీషనర్ ప్రవీణ్  ప్రకాష్ ని తక్షణం బదిలీ చేయాలని ప్రభుత్వాన్ని కోరుతూ ఏకగ్రీవంగా తీర్మానించారు.  కానీ, చంద్రబాబు దాన్ని ఏమాత్రం పట్టించుకోలేదు. సొంత పార్టీ మనుషుల పిర్యాదులను కూడా పెడచెవిన పెట్టి ఆ ఐఏఎస్   అధికారి పట్లనే మొగ్గు చూపారు.

ఇటువంటిదే మరో దృష్టాంతం.

సమర్ధవంతమైన అధికారిగా పేరు తెచ్చుకున్న మరో ఐ.ఎ.ఎస్. అధికారి శ్రీమతి లక్ష్మీ పార్వతిని హెచ్.ఎం.డీ.ఏ. మేనేజింగ్  డైరెక్టర్ పదవి నుంచి తప్పించాలని స్థానిక టీడీపీ అగ్ర నాయకులే కాకుండా  కొందరు మంత్రులు సయితం ఎంత ఒత్తిడి తెచ్చినా చంద్రబాబు ఏమాత్రం లక్ష్య పెట్టలేదు.

మరిప్పుడో! అలాంటి సందర్భం ఒక్కటి ప్రస్తావించుకోగలమా! ఇప్పటి పాలక పక్షం ఎమ్మెల్యేలు తమ ఇష్టారాజ్యంగా ఎలా వ్యవహరిస్తున్నారన్నది అందరికీ తెలిసిందే.

చంద్రబాబును గురించి వారి పార్టీలోని వారే చెప్పుకునే విషయం ఒకటుంది. అధికారులకి ఆయన దర్శనం లభించినంత సులువుగా పార్టీ నాయకులకు దొరకదని. గతంలో తెలుగుదేశం పార్టీ ప్రధాన కార్యదర్శిగా ఉన్నకాలంలో కార్యకర్తలతో ఆయన పెంచుకున్న సాన్నిహిత్యమే పార్టీలో ఆయన స్థానం సుస్థిర పడడానికి దోహదం చేసింది. అలాటి లక్షణం ఇప్పుడు కానరావడం లేదని ద్వితీయ శ్రేణి నాయకులు మధనపడుతున్నారు.

తన పరిపాలన గురించి ఎప్పటికప్పుడు సర్వేలు చేయించి బేరీజు వేసుకోవడం చంద్రబాబుకు అలవాటు. ముఖ్యమంత్రిగా తన పరిపాలన పట్ల ప్రజలు సంతృప్తిగా వున్నారని ఆయన పదేపదే చెప్పుకుంటూ వుంటారు. ఇది నిజమే కావచ్చు. కొందరు ఎమ్మెల్యేల తీరును ప్రజలు ఇష్టపడడం లేదన్నసంగతి  ఆయనకు తెలియకుండా వుండే అవకాశం లేదు.   అయితే మరోసారి టీడీపీ  ప్రభుత్వం అధికారంలోకి  రావాలంటే పార్టీ ఎమ్మెల్యేలు గెలవడం కూడా అవసరం. చంద్రబాబు పట్ల వున్న అభిమానం ఒక్కటే ఆ పార్టీని ఒడ్డున పడేయలేదు.   

వచ్చే ఎన్నికల్లో టీడీపీ విజయం సులభసాధ్యం అనుకున్న ఆయన అభిమానులు కూడా ఇప్పుడు డోలాయమానంలో వున్నారు. రుచించని సంగతే అయినా ఇది నిజం. రాష్ట్ర రాజకీయాల్లో అనూహ్యమైన మార్పు వచ్చింది. ఈ నాలుగేళ్ళుగా చంద్రబాబును రాజకీయంగా వ్యతిరేకిస్తూ  ఒక్క స్వరం మాత్రమే వినిపించేది. ఇప్పుడో. ఆయన ఒక్కడూ ఒకవైపు, ఆయన్ని వ్యతిరేకించే వాళ్ళు అందరూ ఒక్కటి కాకపోయినా మరోవైపున ఒకే మాదిరి విమర్శనాస్త్రాలు ఆయనపై ఎక్కుబెడుతున్నారు.

ఇప్పుడు రాష్ట్రంలో రాజకీయ పరిస్తితిని గురించి ఒక్క మాటలో చెప్పాలంటే – “చంద్రబాబు వర్సెస్ రెస్ట్ ఆఫ్ ఆంధ్రప్రదేశ్”.

చంద్రబాబు తన గురించి తాను ఎప్పుడూ ఒక మాట చెప్పుకుంటూ వుంటారు, ‘సమస్యలు ఎదురయినా వాటిని అవకాశాలుగా మార్చుకుంటాన’ని. అయితే ఆయనకు ఎదురయిన ప్రతి ఇబ్బందీ ఒక అవకాశంగా మారుతోందని అనేవాళ్ళు కూడా లేకపోలేదు. తాజాగా కర్నాటక  పరిణామాల అనంతరం చూస్తే, ఆ కోణంలో చంద్రబాబునాయుడు అదృష్టవంతుడయిన రాజకీయ నాయకుల కోవలోని వాడే అని చెప్పాలి.

కొత్తతరం తీరాలు దాటుకుని రంగప్రవేశం చేస్తోంది.  రాజకీయాల్లో  సుదీర్ఘకాలం మనగలగడం అతి కష్టం. అలాంటిది నలభయ్ ఏళ్ళకు పైగా రాజకీయాల్లో రాణించడం అనేది బహు కష్టం. దాన్ని సాధ్యం చేసి చూపించిన రాజకీయ నాయకుడు చంద్రబాబునాయుడు. అయితే ఈ సుదీర్ఘ ప్రయాణంలో ఆయన నడిచివచ్చిన దారిలో ఎత్తులు ఎక్కువ, పల్లాలు తక్కువ కావడం ఆయన అదృష్టం. అలా అని ఈ ప్రస్తానం అంతా పూలు పరిచిన రహదారి కూడా కాదు.

చంద్రబాబు మరో అదృష్టం ఏమిటంటే ఆయన ఏమిచేసినా పెద్దమనసుతో స్వీకరించి అభిమానించే వాళ్ళు కోకొల్లలుగా వున్నారు. అదే సమయంలో చంద్రబాబును, ఆయన రాజకీయాలను వ్యతిరేకించేవారి సంఖ్య కూడా తక్కువేమీ కాదు.

2014 ఎన్నికల సమయంలో ఆయన విజయానికి తోడ్పడిన అనేక సానుకూల అంశాలు ఈసారి కరువైన నేపధ్యంలో వచ్చే ఎన్నికల్లో మరోసారి  ప్రజాతీర్పును  కోరబోతున్నారు. అయినా ఆయనకు కలిసి వచ్చే అంశాలు రెండున్నాయి.

ఒకటి కష్టపడే తత్వం. ఆయన చేతుల్లోనే వుంది.

రెండోది అదృష్టం. అది దైవాధీనం. ఆయన చేతుల్లో లేదు.

రచయిత ఈ మెయిల్:bhandarusr@gmail.com, మొబైల్: 98491 30595  
LINK:
http://www.andhrajyothy.com/artical?SID=586936

నాలుగేళ్ల కేసీఆర్ పాలన – భండారు శ్రీనివాసరావు

“ఇవ్వాళ  పేపరు చదివిన తరువాత కేసీఆర్ పట్ల నాకున్న దురభిప్రాయాలు పూర్తిగా తొలగిపోయాయి”

హైదరాబాదులో సెటిలయిన ఒక తెలుగు మిత్రుడు ఓరోజు పొద్దున్నే ఫోను చేసి చెప్పిన మాట ఇది.

ఆయన ఇంకా ఇలా అన్నారు.

“ఉద్యమం రోజుల్లో ఒక పార్టీ నాయకుడిగా ఆయన మాట్లాడిన మాటలు విని జీర్ణించుకోలేనంత కోపం పెంచుకున్న వాళ్ళలో నేనూ ఒకడ్ని. అయితేనేం పాలకుడిగా కేసీఆర్ కు నేను నూటికి నూటపది మార్కులు వేస్తాను. ఉగాది రోజు ఆయన చెప్పిన మాటలు పత్రికలో చదువుతుంటే పంచాంగ శ్రవణం మాదిరిగా శ్రవణపేయంగా వున్నాయి. ‘అధికారం తలకెక్కొద్దు. పదవులతో మిడిసిపడవద్దు. మంచి, మర్యాద ముఖ్యం. పోస్టుల్లోకి రాగానే మారిపోవద్దు. అదివరకు ఎలా వున్నారో అలాగే వుండండి.’ అని పార్టీవారికి చెప్పడం నాకెంతో నచ్చింది. అంతేనా ! గుళ్ళ విషయంలో అనవసర జోక్యం పెట్టుకోవద్దని సొంత పార్టీ శాసన సభ్యుడినే బహిరంగంగా హెచ్చరించిన తీరు చూసి నేను మురిసిపోయాను.

“నీకు సంబంధం లేని విషయాల జోలికెందుకు పోతున్నవు? ఎవడన్నా గుళ్ళ తెర్వుకు పోతడా! చేయడానికి పనిలేనట్టు గుళ్ళ ఎంబడి ఎందుకు పడుతున్నవు? నన్ను చూడు. యాదగిరి గుట్ట అభివృద్ధి మొత్తం చిన జీయరు స్వామికి అప్పగించా! ఖతమైపోయింది. అన్నీ ఆయనే చూసుకుంటుండు.”

“ఎంత లక్షణమైన మాటలు చెప్పారు ముఖ్యమంత్రి. పాలకుడు అంటే ఇల్లా వుండాలి. ఒకానొక  రోజుల్లో ఆయన్ని ద్వేషించినందుకు ఇప్పుడు సిగ్గుపడుతున్నాను” అన్నాడు గుంటూరు జిల్లాకు చెందిన నా మిత్రుడు.

సరే! తెలంగాణలో సెటిలయిన ఆ ఆంధ్ర మితృడి అభిప్రాయం ఇన్నేళ్ళు గడిచిన తర్వాత కూడా అలాగే వుంది. మార్పులేదు.

కానీ అసలు సిసలు తెలంగాణా బిడ్డలు కూడా అలాగే అనుకుంటున్నారా!

దీనికి సమాధానం అన్వేషించేందుకే ఈ ప్రయత్నం.

ఏళ్ళ తరబడి తెలంగాణా ప్రజలు కలలుకన్న ప్రత్యేక తెలంగాణా రాష్ట్రం ఏర్పాటయి నాలుగేళ్ళు. ఆ ప్రత్యేక తెలంగాణా రాష్ట్రానికి తొలి ముఖ్యమంత్రిగా టీఆర్ఎస్ అధినేత కేసీఆర్ బాధ్యతలు చేపట్టి కూడా నాలుగేళ్ళు.

కోటి  ఆశలు, కోటి  అనుమానాల నేపధ్యంలో కొత్త రాష్ట్రంగా తెలంగాణా  ఆవిర్భవించింది. నిజమే. తెలంగాణ కోరుకున్నవారు కోటి  ఆశలు పెట్టుకున్నారు. కోరుకోనివారు కోటి  అనుమానాలు పెంచుకున్నారు. ఆశలు, అనుమానాల సంగతేమో కానీ, తెలంగాణా రాష్ట్రం ఏర్పడడం మాత్రం జరిగిపోయింది. నీటి  మీద రాత కాకుండా  రాతి మీద గీత మాదిరిగా  తెలంగాణా అనేది ఇప్పుడు  ఒక చెరగని నిజం. చెరపలేని సత్యం. ఎదురుగా నిలబడి, కనబడుతున్న ఓ వాస్తవం.

కేసీఆర్ ఆంతరంగిక సమావేశాల్లో చెప్పేదేమిటో  తెలియదు కాని బహిరంగంగా ఎప్పుడూ మాట్లాడినా ఆయన మాటల్లో తొంగి చూసేది ఒకే ఒక్క విషయం. అది బంగారు తెలంగాణా. ఆ దిశగా ఆయన చేయని ఆలోచన లేదు. వేయని పధకం లేదు. చర్చించని విషయం లేదు.

ఆయన మదిలో మెదిలిన ఆలోచనలకు అంతే లేదు. ఇంత చిన్న మనిషి అన్నన్ని పెద్ద ఆలోచనలు ఎలా చేస్తున్నారా అనే విస్మయం కూడా కలుగుతుంది అప్పుడప్పుడు కేసీఆర్ వాటిని గురించి చెబుతుంటే.

వాటిల్లో ప్రధానమైనది రైతులకు పెట్టుబడి సాయం. నిజానికి ఎవరూ చేయని ఆలోచన ఇది. దాన్ని పకడ్బందీగా అమలు చేయడానికి ముందు భూముల రికార్డులను ప్రక్షాళన చేసి భవిష్యత్తులో ఎలాంటి న్యాయపరమైన చిక్కులు రాకుండా జాగ్రత్త పడ్డారు. ఏడాదికి ఎకరానికి, రెండు కిస్తీల్లో కలిపి ఎనిమిది వేల రూపాయలు, అదీ మళ్ళీ తిరిగి ఇవ్వాల్సిన అవసరం లేని ఆర్ధిక సాయం. ఇంతకంటే  రైతులకు కావాల్సింది ఏముంటుంది? దీనికి తోడు వారికీ, రైతు కూలీలకు బీమా పధకాలు. ఆ బీమా ప్రీమియం మొత్తాలను చెల్లించే బాధ్యత ప్రభుత్వానిదే అంటున్నారు. ఎన్నికల మీద కన్నేసి టీఆర్ఎస్ ప్రభుత్వం ఈ ఎత్తుగడలకు పూనుకుందని ప్రతిపక్షాలు ఓ పక్క విమర్శిస్తూనే మరో పక్క తాము అధికారంలోకి వస్తే పంట పెట్టుబడి సాయం పధకాన్ని కౌలు రైతులకు కూడా వర్తింపచేస్తామని ప్రకటనలు చేస్తున్నారు.

రైతులనే కాదు, తెలంగాణా సమాజంలో వున్న అన్ని వర్గాలను, ఆఖరికి కులాలను కూడా వదిలి పెట్టకుండా కేసీఆర్ ప్రభుత్వం కోట్ల రూపాయలు ఖర్చయ్యే అనేక పధకాలను ప్రవేశపెట్టింది. వాటిని ఓటు బ్యాంకు పధకాలని ఎద్దేవా చేయవచ్చు కానీ ప్రభుత్వం తలపెట్టి ప్రతిష్టాత్మకంగా అమలు చేస్తున్న మిషన్ కాకతీయ, భగీరధ పధకాలు మాత్రం  దేశంలో అందరి దృష్టిని ఆకర్షిస్తున్నాయి. వాటిని పూర్తిచేయడానికి ఉపయోగిస్తున్న ఇంజినీరింగ్ కౌశలాన్ని చూసి నిపుణులు దిగ్భ్రమ చెందుతున్నారు. ఇంటింటికీ నల్లా నీరు ఇవ్వని పక్షంలో ప్రజలను ఈసారి ఓట్లు అడిగేదే లేదని గతంలో కేసీఆర్ చెప్పినప్పుడు ఆ మాటల్ని తేలిగ్గా తీసుకున్న చాలామంది ఇప్పుడు ఆ ప్రాజెక్టు అమలు జరుగుతున్న వేగాన్ని గమనించి ఆశ్చర్యపోతున్నారు.

అలాగే మరో అపూర్వ పధకం పేద ప్రజలకు రెండు గదుల ఇళ్ళ నిర్మాణ పధకం.

నివేశన స్థలం, పూరి పాక, పక్కా ఇల్లు ఇలా కాలానుగుణంగా రూపాలు మార్చుకుంటూ వస్తున్న పేదవారి ఇల్లు, ముఖ్యమంత్రి కేసీఆర్ పుణ్యమా అని సంపన్నులు సయితం అసూయపడేరీతిలో రెండు పడక గదుల గృహంగా రూపాంతరం చెందింది. ఎన్నో ఏళ్ళుగా అమలవుతున్న ఈ పధకాన్ని గమనిస్తూ వస్తున్న నా బోంట్లకు  కేసీఆర్ రెండు గదుల ఇంటి పధకం అపూర్వం, విప్లవాత్మకం అనిపించింది. కళ్ళతో చూసిన దాన్ని నమ్మక తప్పదు. నేను చూసిన దానికే ఇది అక్షర రూపం.

అది మార్గశిర మాసం, కృష్ణ పక్షం, దశమి, శుక్రవారం.

తెలంగాణలో కొత్త బంగారు లోకం ఆవిష్కృతమైంది. ఎర్రవల్లి, నరసన్నపేట గ్రామాలు సామూహిక గృహప్రవేశాలతో పండుగ వాతావరణాన్ని సంతరించుకున్నాయి. స్వర్ణ శోభిత తెలంగాణాను కళ్ళముందు నిలిపాయి.

విలేకరిగా ఉత్సాహం కొద్దీ నేను కూడా  ముహూర్త సమయానికి  ఎర్రవల్లి  వెళ్లాను. ఈరోజుల్లో ప్రభుత్వ కార్యక్రమాలు  ముఖ్యంగా ముఖ్యమంత్రి పాల్గొనే సభలు, సమావేశాలు అంటే ఆ హంగూ, ఆ ఆర్భాటమే వేరు. నిజానికి డబల్ బెడ్ రూమ్ పధకం కేసీఆర్ ప్రాధాన్యతా పధకాల్లో ఒకటి. అయినా సభ చాలా చాలా నిరాడంబరంగా జరిగింది. కళ్ళు మిరుమిట్లు గొలిపే ఏర్పాట్లు ఏవీ లేవు. లోగడ కొత్త జిల్లాల ప్రారంభోత్సవం అప్పుడు కూడా ఇంతే. హడావిడి తక్కువ. బహుశా ఇది కేసీఆర్ స్పెషాలిటీ కాబోలు. రెండు గదుల ఇళ్ళతో పునర్నిర్మించిన  నరసన్నపేట గ్రామంలో నాలుగు వీధులు కాలినడకన ఆయన  కలయ తిరిగారు.  ఇళ్ళల్లోకి వెళ్లి అక్కడివారిని పలకరించారు. ఇల్లంటే ఇలా వుండాలి అని  కలిగిన వాళ్ళు కూడా అబ్బురపడేలా ఆ గృహాలకు  రూపకల్పన చేసారు. ఇక వూరి సంగతి చెప్పక్కర లేదు. వీధులకు ఇరువైపులా ఒకే నమూనా కలిగిన ఇళ్ళు. సిమెంటు రోడ్లు, మురికి నీరు పోయేలా రోడ్లపక్కన కాలువలు, పచ్చని మొక్కలు, వీధి దీపాలు, ఇంటింటికీ నల్లాలు, ఇంకుడు గుంటలు, ఇంటర్  నెట్ సేవలు,  కళ్యాణ మండపం ఒకటేమిటి ఒక వూరికి ఉండాల్సిన సౌకర్యాలు సమస్తం ఈ ఊళ్లకు అమర్చి పెట్టారు. కొంతకాలం క్రితం ఇదే ఊళ్లలో పాత ఇళ్ళను పడగొడుతున్నప్పుడు, ‘ఇదంతా జరిగేదేనా’ అని నిరాశతో  నోళ్ళు నొక్కుకున్నవాళ్ళ నోళ్ళు, కళ్ళెదుట జరిగిన  ఈ గ్రామ  పునర్నిర్మాణాన్నిచూసిన తరువాత మూతబడి వుంటాయి.

వందల మంది పేదల కళ్ళల్లో ఆనందం నింపిన కేసీఆర్ నిజంగా ధన్యజీవి. ప్రజలు అప్పగించిన అధికారాన్ని, తిరిగి ఆ ప్రజల మేలుకే ఉపయోగించడం ఎలాగన్నది ఆయన చేసి చూపెట్టారు. ఆరోజు నాకు కలిగిన అభిప్రాయం అది. 

కానీ, గత ఎన్నికల సమయంలో వాగ్దానం చేసిన  ఈ రెండు గదుల ఇళ్ళ పధకం ప్రారంభించినప్పుడు ఉన్న వేగం వడీ ఇప్పుడు తగ్గిపోయాయనే భావం ప్రజల్లో వుంది. కేసీఆర్ కి రాజకీయంగా, బడుగు జనులకు ప్రయోజనకరంగా వుండే బహుళార్ధ సాధకమైన ఈ  పధకం పూర్తిగా అమలుచేయగలిగితే బంగారు తెలంగాణాకు మెరుగులు  దిద్దినట్టు అవుతుంది.         

అయితే,  బంగారు తెలంగాణా సాధన కోసం ఆయన నిశ్శబ్దంగా, నిరవధికంగా  చేస్తున్న ప్రయత్నాలకన్నా పార్టీని, ప్రభుత్వాన్ని స్తిరంగా, బలంగా ఉంచడానికి రాజకీయంగా  ఆయన అమలుచేస్తున్న వ్యూహ ప్రతివ్యూహాలే జనాలకు, ప్రత్యేకించి మీడియాకు కొట్టవచ్చినట్టు కానవస్తున్నాయి. రాజకీయ నాయకులకి, ముఖ్యంగా ప్రాంతీయ పార్టీల నాయకులకి ఇవన్నీ తప్పనిసరే. కాదనము. కాకపొతే, ఇవే ప్రముఖంగా కనబడి, అసలు కనబడాల్సిన ఇతర అభివృద్ధి అంశాలు నేపధ్యంలోకి వెళ్ళిపోవడం దీర్ఘకాలంలో ఏ పార్టీకి అంత మేలు చేసే విషయం కాదు.

చూస్తుండగానే నాలుగేళ్ల పుణ్యకాలం చరిత్ర పుటల్లోకి చేరిపోతోంది. చేసినవి చాలా వున్నా, చరిత్రలో నిలబడి పోవాలంటే చేయాల్సినవి చాలా వున్నాయి. ప్రజలు తమ తీర్పు ద్వారా అప్పగించిన అయిదేళ్ళ  సమయంలో మిగిలివున్న వ్యవధానం  ఒక్క ఏడాది మాత్రమే.  ఈ  చివరి ఏడాది కూడా  ఎన్నికల నామ సంవత్సరమే.

మొదటి రెండు మూడేళ్ళు అచేతనంగా వున్న ప్రతిపక్షాలు ఎన్నికల ఘడియ ఏడాదికి చేరువ కావడంతో స్వరాలు పెంచుతున్నాయి. అది సహజం కూడా. ‘చెప్పినదేమిటి, చేస్తున్నదేమిటి’ అని కొన్ని ప్రజాసంఘాలు సర్కారును నిలదీస్తున్నాయి. ఈ నేపద్యంలోనే కొత్త రాజకీయ సమీకరణలకు శ్రీకారం చుడుతున్నారు.

ప్రతిపక్షాలు రాజకీయంగా చేసే ఆరోపణలకు జవాబు చెప్పాల్సిన అవసరం పాలక పక్షానికి లేకపోవచ్చు. ప్రజాసంఘాలు చేసే విమర్శలను పట్టించుకోవాల్సిన అగత్యం  లేదని అనుకోవచ్చు.

అయితే ప్రజాస్వామ్యంలో ప్రభుత్వాలు సమాధానం చెప్పాల్సిన అవసరం వున్నది ఒక్కరికే.

అది  ప్రజలకు.

తమను నమ్మి పాలనా పగ్గాలు అప్పగించిన ఆ  ప్రజలకు ఏ ప్రభుత్వం అయినా జవాబుదారీగా ఉండక తప్పదు.

(EOM)

రచయిత ఈ మెయిల్:bhandarusr@gmail.com మొబైల్: 98491 30595

ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ నాలుగేళ్ల పాలన – భండారు శ్రీనివాసరావు

(ఈ రోజు ఆంధ్రజ్యోతి దినపత్రికలో ప్రచురితం)

2014 ఎన్నికల్లో అద్భుతమైన మెజారిటీతో కేంద్రంలో అధికారంలోకి వచ్చిన ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోడీ, మొదటి ఏడాది పాలన ముగియవచ్చిన సందర్భంలో లోకసభలో నాటి ప్రతిపక్షనేత రాహుల్ గాంధి ఒక వ్యాఖ్య చేశారు, ‘ఈఏడాది కాలంలో మోడీ దేశానికి ఒరగబెట్టింది ఏమీ లేద’ని. తన వ్యాఖ్యకు వత్తాసుగా రాహుల్ మరో మాటను జోడించారు. ‘మోడీ పాలనకు తాను సున్నా మార్కులు వేస్తున్న’ట్టు చెప్పారు. అదీ ‘ఉత్త సున్నా కాదు, గుండు సున్నా’ అని ఎద్దేవా కూడా చేసారు. కాంగ్రెస్ నాయకుడి వ్యాఖ్యలను బీజేపీ నాయకులు సహజంగానే తిప్పికొట్టారు. ఇటువంటి విషయాల్లో నాలుక పదును బాగా వున్న కేంద్రమంత్రి స్మృతి ఇరానీ (అప్పటి ఎన్నికల్లో అమేధీలో రాహుల్ గాంధి మీద పోటీ చేసి ఓడిపోయి కూడా మోడీ కరుణాకటాక్షాల వల్ల కేంద్ర మంత్రివర్గంలో చేరారు) ప్రతివ్యాఖ్య చేస్తూ ఒకింత ఘాటుగానే స్పందించారు.
‘మోడీ ఏమీ చేయలేదంటున్న రాహుల్ గాంధీ, ‘తనను గెలిపించిన అమేథీ నియోజక వర్గానికి ఆ ఏడాది కాలంలో చేసింది సున్నా కంటే తక్కువ’ అనేశారు. అంతటితో ఆగకుండా, ‘పదేళ్ళ యూపీయే పాలన, ఏడాది రాహుల్ పార్లమెంటు సభ్యత్వకాలం పరిగణనలోకి తీసుకుంటే ‘సున్నకు సున్నా, హళ్లికి హళ్లి’ అంటూ కొట్టిపారేశారు.
రాజకీయాల్లో ఈ మాదిరి వ్యాఖ్యలు, ప్రతి వ్యాఖ్యలు అత్యంత సహజం అనుకుంటే పేచీయే లేదు. కానీ ఈనాటి రాజకీయాల తీరుతెన్నులే వేరు.
ఇలాంటి సందర్భం మరోసారి వస్తోంది. ఈ ఏడాది మే ఇరవై ఆరోతేదీకి నరేంద్ర మోడీ భారత ప్రధాన మంత్రిగా బాధ్యతలు స్వీకరించి నాలుగేళ్ళు పూర్తవుతున్నాయి.
ఈ ఘడియ దగ్గర పడడానికి నెలా, నెలన్నర ముందు అంటే ఏప్రిల్ లో మోడీ తన పాలనపై తనే ఒక వ్యాఖ్య చేశారు.
“ఈ దేశానికి ఇక నా అవసరం లేదు అన్న రోజున ఎంత నిశ్శబ్దంగా వచ్చానో అంతే నిశ్శబ్దంగా నిష్క్రమిస్తాను. నాకు చరిత్రలో స్థానం అక్కర లేదు. నాకు ఎవరున్నారు ఈ దేశం తప్ప, నూటపాతిక కోట్ల మంది ప్రజలు తప్ప..”
లండన్ వెస్ట్ మినిస్టర్ టౌన్ హాల్ లో భారత ప్రధాన మంత్రి నరేంద్ర మోడీ ఈ ప్రసంగం చేసినప్పుడు విడవకకుండా మోగిన కరతాళధ్వనుల ప్రతిధ్వనులు జనం చెవుల్లో గింగురుమంటూ ఉన్న నేపధ్యంలో నెల రోజులు తిరక్కముందే కర్నాటకలో అసెంబ్లీ ఎన్నికలు జరిగాయి.
ఈ ఎన్నికల్లో చేతికి చిక్కింది అనుకున్న విజయం ఆఖర్లో చేజారి కాంగ్రెస్ పార్టీ హస్తగతం అయినప్పటికీ బీజేపీ గతంలో కంటే తన స్థానాల సంఖ్యను బాగా మెరుగుపరుచుకుంది. మిగిలిన పార్టీల కంటే అత్యధిక స్థానాలు సంపాదించుకున్న ఖ్యాతిని తన ఖాతాలో వేసుకుంది. కానీ, ప్రభుత్వం ఏర్పాటుకు అవసరమైన మేజిక్ సంఖ్యకు ఎనిమిది సీట్ల దూరంలో బీజేపీ విజయ యాత్ర ముగిసింది. (రెండు స్థానాల్లో ఎన్నికలు వాయిదా పడ్డాయి)
అయితే తదనంతర పరిణామాలు మోడీకి. ఆయన నేతృత్వం వహిస్తున్న భారతీయ జనతా పార్టీకి తేరుకోలేని అపఖ్యాతిని మూటగట్టి పెట్టాయి.
ఈ నేపధ్యంలోనే లండన్ టౌన్ హాల్ మీటింగులో మోడీ మాటలను పునశ్చరణ చేసుకోవాల్సిన వస్తోంది. లండన్ ప్రసంగంలో స్పష్టంగా కనవచ్చిన నిజాయితీ కర్నాటక వ్యవహారాల్లో ఆయన పార్టీ అనుసరించిన విధానాల్లో ప్రతిఫలించిందా అంటే ‘ఔన’ని చప్పున చెప్పలేని పరిస్తితి.
బీజేపీకి అత్యధిక స్థానాలు లభించిన మాట వాస్తవమే. కానీ కాంగ్రెస్, జెడిఎస్ కలిపి సాధించిన స్థానాలు అంతకంటే ఎక్కువే. అయినా ప్రభుత్వం ఏర్పాటుకు ఆ రెండు పార్టీలు ముందుకు వచ్చినా కాదని, కర్నాటక గవర్నర్ వజుభాయ్ వాలా, బీజేపీ నాయకుడు యడ్యూరప్ప చేత ముఖ్యమంత్రిగా పదవీ ప్రమాణ స్వీకారం చేయించారు. ఈలోగా కాంగ్రెస్ సుప్రీం తలుపు తట్టడం, అత్యున్నత న్యాయస్థానం అర్ధరాత్రి అపరాత్రి అని చూడకుండా ఉభయ పక్షాల వాదప్రతివాదనలను ఆ రాత్రంతా విని తెల్లవారే సమయంలో తీర్పు ఇవ్వడం జరిగింది. యడ్యూరప్ప ప్రమాణ స్వీకారం జరగకుండా ‘నిలుపుదల’ ఉత్తర్వులు జారీచేయడానికి నిరాకరించింది. శాసన సభలో బలం నిరూపించుకోవడానికి గవర్నర్ యడ్యూరప్పకు పదిహేను రోజులు వ్యవధానం ఇస్తే, సుప్రీం మాత్రం ఆ వ్యవధిని ఇరవై నాలుగు గంటలకు కుదించడంతో రాజకీయ పరిణామాలు ఊహించనంత వేగంతో మారిపోయాయి. కావాల్సిన సంఖ్యా బలాన్ని కూడగట్టుకోవడంలో విఫలమైన యడ్యూరప్ప బల పరీక్షకు ముందే చేతులు ఎత్తేసి రాజీనామా చేయడం, తక్కువ స్థానాలు గెలుచుకున్న జేడీఎస్ కాంగ్రెస్ పార్టీతో కలిసి ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేయడానికి ముందుకు రావడం, కుమారస్వామి ముఖ్యమంత్రిగా, కాంగ్రెస్ పార్టీకి చెందిన పరమేశ్వరన్ ఉప ముఖ్యమంత్రిగా పదవీ ప్రమాణ స్వీకారం చేయడం చకచకా జరిగిపోయాయి. మోడీ సర్కారు నాలుగేళ్ల పాలన పూర్తిచేసుకోబోయే ఆఖరు ఘడియల్లో జరిగిన ఈ పరిణామాలు జాతీయ పాలక పక్షానికి మింగుడు పడని వ్యవహారాలుగా పరిణమించాయి. అనుకోని ఈ సంఘటనలు కాంగ్రెస్ పార్టీకి, ఆ పార్టీకి జాతీయ అధ్యక్ష బాధ్యతలు కొత్తగా స్వీకరించిన యువ నేత రాహుల్ గాంధీకి ఒకింత ఊరటను, మరింత ఉత్సాహాన్ని కలిగించి ఉంటాయనడంలో సందేహం లేదు. సరే! ఈ విషయాలు అలా ఉంచుదాము.
అందరికీ గుర్తుండే వుండాలి. ఏడాది పాలన పూర్తి చేసుకున్న సందర్భంగా ప్రధాని మోడీ దేశ ప్రజలకు ఒక బహిరంగ లేఖ రాసారు.
“సేవా పరమో ధర్మః” అనే సూక్తితో మోడీ ఆ లేఖను మొదలు పెట్టారు. ప్రజలకు సేవ చేయడంలో వున్న తృప్తినీ, ఆనందాన్ని తను ఏడాది కాలంగా అనుక్షణం ఆస్వాదిస్తూ వచ్చానని ఆయన అందులో పేర్కొన్నారు.
“అంతులేని అవినీతి రాజ్యమేలుతున్నప్పుడు, నిర్ణయాలు తీసుకోలేని అసమర్ధ పాలనతో జాతి నవనాడులు కుంగిపోయి వున్న నేపధ్యంలో మీరు నాపట్ల ఎంతో నమ్మకంతో నాకు పగ్గాలు అప్పగించారు. మీ ఆశలను నిజం చేయడానికే గత ఏడాదిగా నేను అహరహమూ కష్టపడుతూ వచ్చాను’ అన్నారాయన ఆ లేఖలో ఆనాడు.
‘దేశ పౌరులందరికీ నాణ్యమైన జీవితాన్ని అందించడం మా ప్రభుత్వ లక్ష్యం. మీరు కలలు కంటున్న మంచి భారతాన్ని మనం కలిసి నిర్మించుకుందాం. ఈ విషయంలో మీ సంపూర్ణ సహకారం, మద్దతు నాకు లభిస్తుందన్న విశ్వాసం నాకున్నది’ అంటూ ప్రధాని తన లేఖ ముగించారు.
ఈ మాటలు చెప్పిన తరువాత మరో ఏడాది కాలగర్భంలో కలిసింది. ప్రజల ఆకాంక్షలను నెరవేర్చడానికి మోడీ అహరహమూ పడుతున్న కష్టం ఏమన్నా ఫలితాలు ఇచ్చిందా అంటే చప్పున జవాబు చెప్పడం కష్టం.
అంచేతే కాబోలు తన పాలన రెండేళ్ళు పూర్తయిన కొన్ని మాసాలకే మోడీ తన అంబుల పోదిలోని బ్రహ్మ శిరోనామకాస్త్రాన్ని ప్రయోగించారు. సైనిక దాడి ‘సర్జికల్ స్త్రయిక్’ తో పోల్చతగ్గ పెద్ద నోట్ల రద్దు నిర్ణయాన్ని అకస్మాత్తుగా ప్రకటించి ప్రజలనూ, పార్టీలను నివ్వెర పరిచారు. అయితే ప్రయోగించిన చాలా కాలం వరకు ఆ అస్త్రం గురికి తగిలిందా, గురి తప్పిందా అనే విషయంపై వాదోపవాదాలు సాగుతూనే వున్నాయి. ఇలా ఉండగానే మరో రెండేళ్ళ పదవీ కాలం పూర్తి అవుతోంది. వివిధ రాష్ట్రాల ఎన్నికల్లో సాధించిన విజయాల వల్ల సాధించుకున్న ప్రతిష్టను, తగినంత బలం లేకపోయినా కొన్ని రాష్ట్రాలలో అధికారం చేజిక్కించుకునే క్రమంలో ఆ పార్టీ అనుసరించిన అనైతిక విధానాలు మసకబారేలా చేసాయి. పులిమీద పుట్రలా కర్నాటక పరిణామాలు.
మరో ఏడాది మాత్రమే పదవీ కాలం మిగిలుంది. మోడీ మనసులో ముందస్తు మాట మెదులుతోందని వస్తున్న సమాచారం నిజమైతే ఇక అంత వ్యవధానం కూడా ఉండకపోవచ్చు.

రాజకీయాల్లో వున్నవాళ్ళు రాజకీయం చేయక తప్పదు. కానీ ప్రజలు, పరిపాలన కూడా పాలకులకు అంతే ప్రధానం. ఈ సత్యం ఎరుకలో వుంచుకుంటే పాలకులకూ మంచిది, ప్రజలకూ మంచిది.
వచ్చే ఏడాది ఎన్నికల కాలమే కనుక రాజకీయ ప్రత్యర్ధుల నడుమ వ్యాఖ్యలు, ప్రతి వ్యాఖ్యలు ముదిరి పాకాన పడడం వింతేమీ కాదు. నాలుగేళ్ళుగా బీజేపీ పాలకులు చేసింది ఏమీ లేదని కాంగ్రెస్ వాళ్ళు, కాంగ్రెస్ నలభయ్ ఏళ్ళలో సాధించలేని ప్రగతిని నాలుగేళ్లలో చేసి చూపించామని మోడీ మద్దతుదారులు ప్రజల్ని నమ్మించే ప్రయత్నం ఎట్లాగో చేస్తారు. ప్రతిపక్షాలు చెబుతున్నట్టుగా ‘పాలకపక్షం ఏమీ చేయకుండా చేతులు ముడుచుకుని నిష్క్రియాపరత్వం ప్రదర్శించింది’ అనడం పూర్తిగా నిజమూ కాదు, అలాగే ‘కళ్ళు మిరుమిట్లు గొలిపే పురోగతిని సాధించాము’ అనే ప్రభుత్వ పక్షం ప్రకటనలు కూడా సంపూర్తిగా వాస్తవమూ కాదు. అసలు వాస్తవం ఈ రెంటి నడుమా వుంటుంది. కాకపోతే, రాజకీయం వారిచేత అలా మాట్లాడిస్తుంది.
గత ప్రభుత్వాల వైఫల్యాల పాత జాబితాలను పదేపదే వల్లె వేస్తూ పొతే, ప్రజలు కొంతకాలంపాటే అరాయించుకుంటారు. కాలం గడుస్తున్నా మళ్ళీ ఆ పాత పల్లవే అందుకుంటూ వుంటే, ప్రజలు విసిగిపోయి, మరొకర్ని పల్లకీ ఎక్కించే ఆలోచన మొదలు పెడతారు.
పాలకులు గమనంలో ఉంచుకోవాల్సిన వాస్తవం ఇది. (EOM)
రచయిత ఈ మెయిల్: bhandarusr@gmail.com, మొబైల్: 9849130595

(మే నెల ఇరవై ఆరవ తేదీకి నరేంద్ర మోడీ ప్రధాని బాధ్యతలు స్వీకరించి నాలుగేళ్ళు)

యద్దనపూడి సులోచనారాణి - ఒక జ్ఞాపకం

మా ఆవిడకు ‘ప్రత్యేక స్థాయి’ కల్పించిన రచయిత్రి యద్దనపూడి సులోచనారాణి  

ప్రముఖులతో వ్యక్తిగత పరిచయాలు లేకున్నా వారికి సంబంధించిన జ్ఞాపకాలు కొన్ని వుంటాయి.

అలాంటిదే ఇది.

నలభయ్ ఏళ్ళ కింద  సంగతి. అప్పుడు నేను బెజవాడ ఆంధ్రజ్యోతి దినపత్రికలో సబ్  ఎడిటర్ గా పనిచేస్తున్నాను. ఆ రోజుల్లో యద్దనపూడి సులోచనారాణి నవల ‘మీనా’ ఆంద్రజ్యోతి వారపత్రికలో సీరియల్ గా వచ్చేది. ఆ నవల మీద పాఠకుల ఆసక్తి ఎంతగా ఉండేదంటే ఖమ్మంలో ఉన్న మా చుట్టాలు పత్రిక పార్సెల్ వచ్చే రోజున  ఏకంగా రైల్వే స్టేషన్ కు వెళ్లి పార్సెళ్ళు విప్పెదాకా వేచి వుండి వీక్లీ కొనుక్కుని అక్కడికక్కడే ఆ సీరియల్ చదివి ఇంటికి తిరిగొచ్చేవాళ్ళు. అలా వుండేది మార్కెట్లో ఆమె రచనల డిమాండు.

ఇక విషయానికి వస్తే, అప్పట్లో  ఆంధ్రజ్యోతి దినపత్రిక, వారపత్రిక రెండూ హాండ్ కంపోజింగ్. కంపోజ్ అయినతర్వాత తీసిన ప్రూఫ్ గ్యాలీలో తప్పులు సరి దిద్దిన తర్వాత ఎడిటర్ ఫైనల్ గా చూసే ఎస్ గ్యాలీ కొన్ని కాగితాల మీద హాండ్  ప్రింటు చేసేవాళ్ళు. ఆ తర్వాతే ప్రింటింగుకు పంపేవాళ్ళు.  సులోచనారాణి గారి నవల ఎస్ గ్యాలీని నేను మా ఇంటికి తీసుకుపోయేవాడిని, హైదరాబాదులో ఉంటున్న ఎడిటర్ నార్ల వెంకటేశ్వర రావు గారి సతీమణికి  కూడా యద్దనపూడి రచనల పట్ల చాలా ఆసక్తి వుండేది. నిజమెంతో తెలియదు కాని, ఆవిడగారు చదువుకోవడం కోసం ఆఫీసువాళ్ళు కూడా ఆ యస్ గ్యాలీని ముందుగా హైదరాబాదుకు పంపేవాళ్ళని చెప్పుకునే వాళ్ళు.  

మళ్ళీ విషయానికి వస్తే, యద్దనపూడి రచనలంటే ప్రాణాలు పెట్టే వారికి నేను ఇంటికి తెచ్చే ప్రూఫు కాగితాలు చూడగానే ప్రాణం లేచి వచ్చేది. మా ఆవిడ సరే సరి. ఆ రోజు అంతా మాఇంటికి చేరేవాళ్ళు, వారం తర్వాత మార్కెట్లో కనబడే ఆమె సీరియల్ ను  ముందుగా చదవడం కోసం.  ఆ విధంగా చుట్టపక్కాల్లో, ఇరుగుపొరుగు వాళ్ళల్లో మా ఆవిడ స్థాయి ఒకింత పెరిగిందనే చెప్పాలి.

అలా ఒకానొక కాలంలో  తెలుగు లోగిళ్ళలో ఇంటిల్లిపాదినీ  సమ్మోహితులను చేసిన తెలుగు పాఠకుల కలల రాణి యద్దనపూడి సులోచనా రాణి ఇక లేరని తెలిసి చాలా బాధనిపిస్తోంది.                

ఇలా గుర్తుకు వస్తుంటాయి – భండారు శ్రీనివాసరావు

దాదాపు పుష్కరం దాటింది అనుకుంటా డాక్టర్ రంగారావు గారికి ఈ ఆలోచన వచ్చి. అప్పటికే ఆయన రూపకల్పన చేసిన 108, 104 సర్వీసులు ఉమ్మడి రాష్ట్రంలో కుదురుకుంటున్నాయి. గత నెలలోనే ఆయన మరణించారు. కనుక  ఆయన మదిలో కదిలిన ఆ కొత్త ఆలోచనను ఎవరు ముందుకు తీసుకు పోతారో తెలియదు. ఈ గతం గుర్తుకు రావడానికికల  వర్తమానం గురించి చెప్పాలి.

నిన్న మమ్మల్ని ఒక సమస్య ఎదుర్కుంది. నిజానికి చాలా చిన్న సమస్య. కానీ పరిష్కారం వెనువెంటనే కనబడక పోవడంతో అది క్షణక్షణానికి పెరిగి పెద్దదయింది.

ముందే చెప్పినట్టు పెద్ద సమస్యేమీ కాదు. ఇంట్లో కరెంటు పోయింది. ‘ఇంట్లో’ అని ఎందుకు అంటున్నాను అంటే అపార్ట్ మెంట్లో వుంది. మా ఫ్లాట్ లోనే పోయింది. పోయిందా అంటే పూర్తిగా పోలేదు. ‘వస్తావు పోతావు నాకోసం’ అన్నట్టు ఒక క్షణం పోతుంది. మరు నిమిషం వస్తుంది. ఇలా దాగుడుమూతలు ఆడే కరెంటుతో, ఆ కరెంటుతో నడిచే ఉపకరణాలకు నష్టమని పూర్తిగా మెయిన్ ఆఫ్ చేసి చెమటలు కక్కుతూ నేనూ మా ఆవిడా అవస్థ పడుతూ పరిష్కారం ఎలా అని ఆలోచించాము. ఈ మధ్య కరెంటు అవస్థలు లేకపోవడంతో ఆపద్ధర్మ లైట్లు, కొవ్వొత్తులు ఇంట్లో కనబడకుండా పోయాయి. ఏ ఎలక్ట్రీషియన్ కు ఫోను చేసినా బిజీ బిజీ. ఎవ్వరూ దొరకలేదు. ఈ వచ్చీ రాని కరెంటుతో రాత్రి గడపడం యెట్లా అనుకుంటూ వుంటే మా వాచ్ మన్ ఎవరో ఇద్దర్ని వెంటబెట్టుకుని వచ్చాడు. వాళ్ళు మా పక్క అపార్ట్ మెంట్లో మొన్నీ మధ్యనే దిగారట. ఏదో కంపెనీలో పనిచేస్తున్నారు. వాళ్లకి ఆ ఇల్లు మా వాచ్ మనే కుదిర్చిపెట్టాడుట. ఆ పరిచయంతో వాళ్ళని రాత్రి పదిగంటలకు వెంట బెట్టుకు వచ్చాడు. ఆ ఇద్దరు కాసేపు చూసి ఏం మాయ చేసారో కాని, మా ఇన్వర్టర్ లో ఒక లోపాన్ని పసికట్టారు. దాన్ని సరిచేసి ఇంట్లో వెలుగు నింపారు.

మా సమస్య తీరింది కానీ మరో సమస్య. చూడబోతే వాళ్ళు మంచి ఉద్యోగాలు చేసుకునేవాళ్ళలా వున్నారు. చేసిన పనికి డబ్బులు ఇవ్వడం అంటే చిన్నబుచ్చినట్టు అవుతుందేమో. ఇవ్వకుండా ఉత్త చేతులతో పంపడం ఎలా!

చివరికి మా ఆవిడే కల్పించుకుని మాకు నిన్ననే ఎవరో ఇచ్చిన ఖరీదైన పళ్ళ బుట్టను వాళ్ళ చేతుల్లో పెట్టి సాగనంపింది.

మరి దీనికీ, రంగారావు గారి ఆలోచనకూ లంకేమిటంటారా!

ఆయన సరిగ్గా ఇదే ఆలోచించారు. మనుషులను ఎదురయ్యే పెద్ద సమస్యల్లో ఒకటి టెన్షన్. దానివల్ల అనేక ఆరోగ్య సమస్యలు వస్తాయి. చిన్న సమస్య పెద్దదిగా కనబడి మరింత పెద్దది అవుతుంది.

ఉమ్మడి కుటుంబాలు పోయి చిన్న చిన్న సంసారాలు ఏర్పడుతున్న తరుణంలో ఎదురయిన సమస్యలని ఎవరికి వారే పరిష్కరించుకోవాల్సి వుంది. మునుపటి రోజుల్లో ఇంట్లోనే ఎవరో ఒకరు చేయి వేసేవాళ్ళు. ఫోను చేస్తే 108 అంబులెన్స్  వచ్చినట్టు, ఒక ఏకీకృత వ్యవస్థ ద్వారా మనకు కావాల్సిన ప్లంబర్లను, ఎలక్ట్రీషియన్లను మొదలయిన పనివాళ్ళని ఫోను చేసి ఇంటికి పిలిపించుకునే సౌకర్యం అన్నమాట. ఇలాటి వాళ్ళ వివరాలను ఆ రోజుల్లోనే ఏరియా వారిగా వారి టెలిఫోన్ నెంబర్లతో సహా సేకరించడం జరిగింది. 108, 104 లాగానే ఈ సర్వీసులకు కూడా ఒకే  టోల్ ఫ్రీ నెంబరు వుంటుంది. ప్రభుత్వం లేదా ఒక గుర్తింపు పొందిన వ్యవస్థ ఆధ్వర్యంలో కాబట్టి వచ్చిన వాళ్ళు వచ్చిన పని కాకుండా ఇంట్లో ఉన్న ముసలీ ముతక మీద అఘాయిత్యానికి పూనుకునే అవకాశం వుండదు. చిన్నా చితకా పనులు పెద్ద అవస్థలు పడకుండా జరిగిపోతూ ఉండడంలో జనంపై మానసిక ఒత్తిళ్ళు తగ్గుతాయి.

అయితే అనేక మంచి పధకాల మాదిరిగానే ఇది కూడా అటకెక్కింది.

ఇతి వార్తాః