వింత

వింతలలోకెల్లా పెద్ద వింత ఏమిటన్న సందేహం సృష్టికర్తకు కలిగింది. తన మానస పుత్రుడు, త్రిలోక సంచారి అయిన నారద మహర్షే  ఈ సంశయ నివృత్తి చేయగల సమర్దుడని భావించి ఆ మహర్షినే అడిగాడు చతుర్ముఖ బ్రహ్మ.

నారద మహర్షి ఇలా బదులు చెప్పాడు.

‘వింతలలో పెద్ద వింత నాకు భూలోకంలో కనబడింది తండ్రీ. ఒకడు ఆయువుతీరి కన్నుమూశాడు. బంధుమిత్రులు అతడి శవం చుట్టూ మూగి, శోకాలు పెడుతున్నారు. ఏదో ఒకనాడు తామూ అలాగే మృత్యువు బారినపడాల్సివస్తుందని వారికి ఆ క్షణంలో గుర్తులేదు. ఇంతకంటే చిత్రం, విచిత్రం ఏముంటుంది చెప్పండి’

(మా లక్ష్మయ్య తాతయ్య గారి భార్య వరలక్ష్మి, వరం బామ్మ అనేవాళ్ళం, పచ్చీసు ఆడడానికి వచ్చిన అమ్మలక్కలతో ఇలాంటి కబుర్లు కధలు కధలుగా చెబుతుండేదని మా రెండో వదినెగారు విమలాదేవి గుర్తు చేసుకున్నారు)           

నిశ్శబ్దం రాజ్యమేలిన ముఖ్యమంత్రి సభ

ఈ విషయం చెప్పే ముందు దీంతో సంబంధం ఉన్న మరో విషయంతో మొదలు పెడతాను.

మా రెండో అన్నయ్య భండారు రామచంద్ర రావు స్టేట్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా చీఫ్ జనరల్ మేనేజర్ గా పనిచేసి రిటైర్ అయ్యారు. ఆ స్థాయికి చేరడానికి ఎక్కిన అనేకానేక  నిచ్చెన మెట్లలో నెలకు పాతిక రూపాయల ‘విలేకరి కొలువు’ కూడా వుంది.

ఖమ్మంలోని ఎస్సార్ అండ్ బీజీ ఎన్ ఆర్ కాలేజీలో ఆయన డిగ్రీ పూర్తిచేశారు. రామ్మోహనరావు గారు ఆ కాలేజీలో లెక్చరర్. వారి నాన్నగారికి పత్రికల ఏజెన్సీ కూడా వుంది. అప్పట్లో ఆ ఏజెంట్లే పత్రికా విలేకరుల పాత్ర కూడా పోషించేవారు. మా అన్నయ్యకు తెలుగులో ఉన్న ప్రావీణ్యం గమనించి ‘నెలకు ఓ పాతిక ఇస్తాను, నీకు పాకెట్ మనీగా పనికి వస్తుంది, నువ్వు ఆంద్రజ్యోతి పత్రికకు వార్తలు రాస్తుండు. వాళ్ళు వేస్తె వేస్తారు, లేకపోతే లేదు, కానీ నీకు మంచి కాలక్షేపంగా వుంటుంది’ అని ప్రోత్సహించడంతో మా అన్నయ్య ఒప్పుకున్నాడు.

ఇక అసలు విషయానికి వస్తాను.

నాటి ముఖ్యమంత్రి దామోదరం సంజీవయ్య ఖమ్మం జిల్లా పర్యటన ఖరారు అయింది. అప్పటికే జిల్లాలోని కాంగ్రెస్  ముఖ్య నాయకులు అందరూ రెండు వర్గాలుగా విడిపోయివున్నారు. జలగం  వెంగళరావు, శీలం సిద్దారెడ్డి వంటి అతిరధులు కలిగిన ప్రధాన వర్గం అప్పటివరకు ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న నీలం సంజీవ రెడ్డికి అనుకూలం. మరో వర్గం సంజీవయ్య వైపు. దీనికి మాకు బాబాయి వరుస అయిన బొమ్మకంటి సత్యనారాయణ నాయకులు. ఖమ్మం జిల్లాకు సంబంధించినంతవరకు ఆయన ముఖ్యమంత్రి సంజీవయ్యకు కుడి భుజం. సంజీవయ్యకు సంఘీభావం తెలిపేందుకు గోకినేపల్లిలో జిల్లా దళిత మహా సభ ఏర్పాటు చేశారు. ఈ సభను కవర్ చేయడానికి పాతిక రూపాయల విలేకరి అయిన మా అన్నయ్యను పురమాయించారు రామ్మోహన రావు గారు.

సభ బాగా జరిగింది. ముఖ్యమంత్రి ప్రసంగించడానికి మైకు ముందు నిలబడ్డారు. సంజీవయ్య స్వతహాగా మంచి వక్త. ఆయన ప్రసంగం మొదలు పెట్టారు.

‘నన్ను బాధ పెడుతున్న, నా మనసును కలచి వేస్తున్న ఓ విషయాన్ని మీకు చెప్పదలచుకున్నాను. ఇక్కడ పైనా కిందా కూర్చున్న మనుషులం అందరం ఒకే తీరున ఉన్నాము. ఒంట్లో పారే రక్తం రంగు అందరికీ ఎరుపే. కానీ మనలో చాలామందిమి సాటి మనిషిని మనిషిగా చూస్తున్నామా అంటే అనుమానమే. డబ్బున్న ఖామందులు పెంపుడు బొచ్చు కుక్క పిల్లల్ని తమ పక్కలపై పడుకోబెట్టుకుంటారు. ముద్దు చేస్తారు. అదే సాటి మనిషిని తాకడానికి కూడా వారికి అస్పృశ్యత అనే అనాచారం  అడ్డం వస్తుంది. కుక్కలపాటి చేయరా ఈ మనుషులు? ఎందుకీ వ్యత్యాసం? ఎందుకీ వివక్ష?’

రెండు చేతులూ గట్టిగా గాలిలో ఊపుతూ మాట్లాడుతున్న ముఖ్యమంత్రి స్వరం బొంగురుపోయింది.  పైకిలేపిన  చేతులను  అలాగే వుంచి ఆయన కాసేపు మౌనంగా వుండిపోయారు.

సభకు హాజరై ప్రసంగం వింటున్న యావన్మంది చేష్టలు ఉడిగి వుండిపోయారు. అంతటా నీరవ నిశ్శబ్దం.

సరే! ఆ రోజు సభ ముగిసింది. తిరిగి హైదరాబాదు వెళ్ళడానికి  దామోదరం సంజీవయ్య అంబాసిడర్ కారు ఎక్కారు. ఆయన పక్కనే మా బాబాయి బొమ్మకంటి సత్యనారాయణ. ముందొక పోలీసు జీపు, వెనక మరో జీపు. అదీ ముఖ్యమంత్రి కాన్వాయ్ ఆ రోజుల్లో.

మా అన్నయ్య ఖమ్మం చేరుకున్న వెంటనే తన రిపోర్ట్ రాసి మర్నాడు పోస్టులో పంపారు. ఆ మరునాడు అది ఆంధ్రజ్యోతిలో వచ్చింది.

‘ముఖ్యమంత్రి దళిత సభలో రాజ్యమేలిన నిశ్శబ్దం’.

వార్తతో పాటు మా అన్నయ్య పెట్టిన హెడ్డింగ్ కూడా  యధాతధంగా పత్రికలో రావడం కొసమెరుపు.                

        

ఏం చేసినా కలెక్టర్ గానే.......

“మేము ఏం చేసినా, మంచి పేరు తెచ్చుకున్నా అది జిల్లా అధికారులుగా పనిచేసినప్పుడే. ఒక్కసారి సచివాలయంలో అడుగు పెట్టాము అంటే మొత్తం సమయం విధానాల రూపకల్పనకూ, వాటి అమలు పర్యవేక్షణకే సరిపోతుంది. ఒక రకంగా చెప్పాలంటే సెక్రెటరీ ఉద్యోగం పేరుకు పెద్దదే కావచ్చుకాని నిజానికి అది గ్లోరిఫైడ్ క్లర్క్”

ప్రభుత్వ ప్రధాన కార్యదర్శిగా పనిచేసి పదవీ విరమణ చేసిన ఒక సీనియర్ ఐ ఏ ఎస్ అధికారి మాటల సందర్భంలో చెప్పిన మాట ఇది.

గతంలో ఉమ్మడి రాష్ట్రంలో వివిధ జిల్లాలలో కలెక్టర్లుగా పనిచేసి తరువాత సచివాలయంలో డిప్యూటీ సెక్రెటరీలుగా, కార్యదర్శులుగా విధులు నిర్వహించిన అనేకమంది ఐఏ ఎస్ అధికారులతో వృత్తిరీత్యా ఏర్పడ్డ అనుబంధాలలో భాగంగా చోటుచేసుకున్న ముచ్చట్లలో అధిక భాగం వాళ్ళు కలెక్టర్లుగా పనిచేసినప్పటి విషయాలే కావడం నన్ను అబ్బురపరిచేది.

సయ్యద్ హషీం ఆలీ ఖమ్మం జిల్లా కలెక్టర్ గా పనిచేశారు. మా పెద్దన్నయ్య భండారు పర్వతాల రావు గారు ఆయన వద్ద జిల్లా పౌర సంబంధాల అధికారిగా వుండేవారు. (తదనంతర కాలంలో ఆ శాఖకు డైరెక్టరుగా, అయిదుగురు ముఖ్యమంత్రులకు, 'చెన్నా టు అన్నా' - పీఆర్వోగా పనిచేశారు) ఆ కలెక్టర్ గారు ఎప్పుడు దౌరా వెళ్ళినా మా అన్నయ్యను వెంటబెట్టుకుని వెళ్ళేవారు. పత్రికల్లో వార్తలు, ఫోటోలు వేయించుకోవడం ఆయనకు సుతరామూ ఇష్టం వుండేది కాదు. మరి, ఎందుకు తనని కూడా తీసుకువెడుతున్నట్టు. అసలు విషయం ఏమిటంటే జిల్లాలో ముఖ్యంగా గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో తిరుగుతున్నప్పుడు సామాన్య ప్రజలు, ప్రధానంగా బీదాబిక్కీ ఆయన్ని కలుసుకుని తమ సమస్యలు చెప్పుకునే వారు. హషీం ఆలీ గారి తెలుగు భాషా పరిజ్ఞానం అంతంత మాత్రం. కింది స్థాయి రెవెన్యూ సిబ్బంది తర్జూమా చేసి చెప్పేటప్పుడు తనని తప్పుదోవ పట్తిస్తారేమో ఆయనకు అనుమానం. అందుకని ఆ పనిలో తోడ్పడడం కోసం మా అన్నయ్యను వెంట ఉంచుకునే వారు. ఈ సాన్నిహిత్యాన్ని కొందరు అపార్ధం చేసుకున్నారు కూడా. కలెక్టర్ గారితో మీకు బాగా పరిచయం వున్నట్టుందే అని అడుగుతుండేవారు. మా అన్నయ్య స్వతహాగా హాస్య ప్రియుడు. ‘అవునండీ. బాత్ రూమ్ అవసరం లాంటిది మా పరిచయం. బాత్ రూమ్ లోకి వెళ్ళిన వాళ్ళు అక్కడే వుండిపోరుకదా. అలాగే నేను కలెక్టర్ గారిని రోజూ ఎన్నిసార్లు కలుసుకున్నా అవసరం మేరకే. అది పూర్తికాగానే బయటకు వస్తాను’ అనేవారు.

ఆ రోజుల్లో ఖమ్మం కలెక్టర్ ఆఫీసు ట్రంకు రోడ్డులో వుండేది. చాలా చిన్న భవంతి. మెట్లు ఎక్కగానే ఎదురుగా స్వింగ్ డోర్. దాని వెనుక ఒక నీలంగుడ్డ పరచిన మేజా బల్ల. వెనుక కుర్చీలో కలెక్టర్. అదీ పరిస్తితి. అటాచ్డ్ బాత్ రూమ్ కూడా వుండేది కాదు. వెనక పెరట్లో ఎక్కడో దూరంగా వుండేది.

ఆ రోజు కలెక్టర్ ని కలవడానికి భద్రాచలం దగ్గర ఓ పల్లెటూరు నుంచి ఓ రైతు వచ్చాడు. గుమ్మం ముందు హమేషా వుండే డవాలా బంట్రోతు ఆ సమయంలో ఏదో పనిమీద వెళ్ళాడు. లోపల కలెక్టర్ గారు బాత్రూంకు పోవడానికి లేచి పెరటి ద్వారం వైపు వెడుతున్నారు. సరిగ్గా ఆ టైంలో రైతు స్వింగ్ డోర్ తెరుచుకుని ‘కలెక్టర్ దొరగారెక్కడ?’ అని అడిగాడు. తాను అడుగుతున్నది సాక్షాత్తు కలెక్టర్ నే అని అతడికి తెలియదు. హషీం ఆలీగారు ఏమాత్రం నొచ్చుకోకుండా, అతడిని కూర్చోబెట్టి విషయం తెలుసుకుని సమస్యను పరిష్కరించే విషయంలో తన కింది సిబ్బందికి తగు సూచనలు ఇచ్చి పంపేశారు.

Note: Inputs courtesy my second brother Shri B.Ramachandra Rao, CGM, SBI, (Retired)

హౌడీ మోడీ!

‘కుశలమా!’

‘క్షేమమా!’

‘బాగున్నారా!’

‘ఎలా వున్నారు’

ఎలా అడిగినా మనసులోని భావం ఒక్కటే. అలాగే ఇంగ్లీష్ లో కూడా కొన్ని పదాలు తమ రూపు రేఖలు మార్చుకుంటూ వుంటాయి. ప్రాంతాలను బట్టి నుడికారం మారుతూ వుంటుంది.

అలాంటిదే ఈ ‘హౌడీ’ కూడా.

దీనికి అసలు మూలం How do you do?  అది కాలక్రమంలో రూపం మార్చుకుని  అమెరికాలో కొన్ని చోట్ల ముఖ్యంగా టెక్సాస్ ప్రాంతంలో  Howdi గా మారిపోయి మొన్న ప్రధాని మోడీ గారి సభతో ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ప్రాచుర్యం పొందింది.  

క్రౌడ్ మేనేజ్మెంట్ – భండారు శ్రీనివాసరావు

శ్రీ ఆర్ ప్రభాకరరావు ఉమ్మడి రాష్ట్రంలో పోలీసు డైరెక్టర్ జనరల్ గా పనిచేశారు.  సున్నిత మనస్కులు. కఠినంగా మాట్లాడ్డం తెలియని ఈ పెద్దమనిషి పోలీసు శాఖలో ఎలా నిభాయించుకొచ్చారా అని ఆయనను సన్నిహితంగా తెలిసిన వాళ్ళు అనుకుంటూ వుంటారు.

పదవీవిరమణ అనంతరం ఒక సారి అమెరికాలో ఉన్న పిల్లల దగ్గరికి వెళ్లి, న్యూయార్క్ స్టేట్ బ్యాంక్ సీనియర్ వైస్ ప్రెసిడెంట్ గా ఉన్న మా రెండో అన్నయ్య భండారు రామచంద్ర రావు ఆహ్వానం మేరకు వారి ఇంటికి భోజనానికి వెళ్ళారు. ముచ్చట్ల నడుమ ప్రభాకర రావు గారు తాను హైదరాబాదు పోలీసు కమీషనర్ గా ఉన్నప్పటి ఓ అనుభవాన్ని పంచుకున్నారు.

ఆ రోజుల్లో క్రౌడ్ మేనేజ్ మెంట్ అంశాన్ని అధ్యయనం చేసేందుకు అమెరికా వెళ్లి న్యూయార్క్ నగర పోలీసు కమీషనర్ను (అక్కడ ఈ ఉద్యోగాన్ని యేమని పిలుస్తారో తెలవదు) కలిసారు.

‘మీ దేశంలో నాయకులు పాల్గొనే బహిరంగ సభలకు హాజరయ్యేవారి సంఖ్య ఏమాత్రం ఉంటుందని’ ఆ అమెరికా అధికారి ఆరా తీశారు. ఎన్టీఆర్ వంటి గ్లామర్ కలిగిన నాయకులు పాల్గొనే సభలకు ఇంచుమించు యాభయ్ అరవై వేలమంది వరకు జనాలు వస్తారని ప్రభాకరరావు గారు బదులు చెప్పారు.

దానికి అమెరికా పోలీసు అధికారి బిగ్గరగా నవ్వుతూ ఇలా అన్నారట.

“క్రౌడ్ మేనేజ్మెంట్ విషయంలో మీరు మా దేశంలో నేర్చుకునేది కొత్తగా ఏమీ ఉండక పోవచ్చు. నిజానికి మేమే ఈ విషయంలో మీనుంచి చాలా నేర్చుకోవాలి’  

కల కాదా! నిజమా!! నా భ్రమా!!!

“ఇన్నాళ్ళు నేను కాపురం చేసింది ఒక పిచ్చివాడితోనా!”

“ఆశ్చర్యంగా వుంది కదూ. నేనే మాట్లాడేది. అసలు మాట్లాడకూడదు అనుకున్నాను. కానీ పొద్దున్నే లేచి నా ఫోటోకి దణ్ణం పెడుతుంటే చూసి ఇక మాట్లాడక తప్పదు అనిపించింది.

“నేను ప్రతి రోజూ పూజలు చేస్తుంటే దేవుడి మండపంలో ఏనాడు దీపం కూడా  వెలిగించని నువ్వు ఇలా చేస్తుంటే నాకూ ఆశ్చర్యం అనిపించింది.

“నిన్ను ‘నువ్వు’ అంటున్నానని ఆశ్చర్యంగా ఉందా. నిజమే! నా జీవితంలో నిన్ను ఏనాడూ ‘నువ్వు’ అని పిలిచి ఎరుగను. ఇప్పుడు జీవితమే లేని ‘జీవితం’ నాది. ఎల్లాగూ దణ్ణం పెడుతున్నావు కాబట్టి ఇక నుంచి నిన్ను నేను నువ్వు అనే అంటాను.

“ఆ రాత్రి నువ్వు అంబులెన్స్ కోసం హడావిడి పడుతూ నా చివరి మాటలు వినే ఛాన్స్ పోగొట్టుకున్నావు. నిజానికి నేనూ మాట్లాడే పరిస్తితి లేదు. ఏదో చెబుదామని నోరు తెరవబోయాను. మాట పెగల్లేదు. అంబులెన్స్, అడ్రసు చెప్పడాలు ఏవేవో మాటలు. అర్ధమయీ కాకుండా.

“అందుకే నెల రోజులు ఆగి ఇప్పుడు చెబుతున్నా విను.

“నువ్వు నువ్వులా వుండు. వేరేలా వుంటే నాకస్సలు నచ్చదు. బావగారూ, అక్కయ్యలు, మేనకోడళ్ళు  పిల్లలు అందరూ ఇదే చెబుతున్నారు, నీకు. వారి మాటే నా మాట కూడా.

“పెళ్లికాకముందు నుంచి నువ్వు ఎలా వుంటే బాగుంటుందో నాకో ఐడియా వుండేది. వేసుకుండే బట్టలు. నడిచే పద్దతి. మాట్లాడే తీరు. మూడోది నీదే, నేను మార్చింది ఏమీ లేదు.  గుర్తుందా. మద్రాసు నుంచి ఒక చొక్కా పోస్టులో పంపితే ఇదేం ఫ్యాషను అని వంకలు పెట్టావు. చివరికి అదే ఫ్యాషన్ అయింది. ఈ యావలోనే నేను ఒక పొరబాటు చేశానేమో అని ఇప్పుడు అనిపిస్తుంది. నీ దుస్తుల సైజు నీకు తెలవదు. ఏ ప్యాంటుపై ఏ  కలర్ చొక్కా వేసుకోవాలో నేనే చెప్పేదాన్ని. మరి ఇప్పుడు ఎలా అన్నది నీకే కాదు, నాకూ ప్రశ్నే.

“ఇన్నాళ్ళు ఇంటిని పట్టించుకోకుండా ప్రపంచమే నీ ప్రపంచమని వేళ్ళాడావు. ఇప్పుడు పట్టించుకోవడానికి ఇంట్లో నేనెట్లాగు లేను. మళ్ళీ నీ ప్రపంచంలోకి వెళ్ళిపో. నా మాట విని నువ్వు మళ్ళీ మామూలు మనిషివి అయిపో. ఇంకో విషయం చెప్పనా! నువ్వు అలా ఉంటేనే నేనిక్కడ సంతోషంగా వుంటాను. మాట వినే మొగుడు నా మొగుడని ముచ్చట పడతాను.

“ఒంటరిగా ఎలా నిభాయించుకుని వస్తావో తెలవదు. అదొక్కటే నా బాధ. కానీ నీ చుట్టూ కంటికి రెప్పలా కనిపెట్టుకుని ఉంటున్న మన వాళ్ళని చూసిన తర్వాత ఆ బాధ క్రమంగా తగ్గిపోతోంది.

“మళ్ళీ చెబుతున్నా విను. ఇదే ఫైనల్. మళ్ళీ  నా నోట ‘నువ్వొక పిచ్చివాడివి’ అనిపించకు”

నేనూ అందరిలాగే నిద్రలో అనేక కలలు కంటూ వుంటాను.

లేచిన తర్వాత ఒక్కటీ గుర్తు వుండదు. మరి ఇది ఎలా గుర్తుంది?

కల కాదా! నిజమా!! నా భ్రమా!!!   

శాస్త్రీయ ప్రయోగాలకు జయాలే కాని అపజయాలు వుండవు – భండారు శ్రీనివాసరావు

ప్రధాన మంత్రి మోడీ అన్నట్టు ‘ఇది అధైర్య పడే సమయం కాదు’.

చంద్రయాన్ – 2 ప్రయోగం తుట్టతుది ఘడియలో తలెత్తిన లోపం అపజయం ఎంతమాత్రం కాదు, అంతరాయం మాత్రమే.

కేంద్రంలో ఏ పార్టీ అధికారంలో ఉన్నప్పటికీ ఆయా ప్రభుత్వాలు అందిస్తున్న సహాయ సహకారాలు, అడ్డంకులు ఎదురయినప్పుడు భుజం తట్టి నేనున్నాను అని ఇస్తున్న భరోసాలు అణు పరీక్షల విషయంలో, అంతరిక్ష పరిశోధనల విషయంలో భారత శాత్రవేత్తలు సాగిస్తున్న మొక్కవోని కృషికి ఎంతగానో తోడ్పడుతున్నాయన్నది నిర్వివాదాంశం. ఈ తెల్లవారుఝామున ప్రయోగాన్ని వీక్షించడానికి స్వయంగా వచ్చిన ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ శాస్త్రవేత్తలకు మరోమారు ఇచ్చిన భరోసా ఈ విషయాన్ని తేటతెల్లం చేస్తోంది.

ఈ నేపధ్యంలో ఇలాంటిదే ఓ పాత జ్ఞాపకం.    

1987, మార్చి నెల  

ASLV-1 ప్రయోగానికి శ్రీహరికోటలో సర్వం సిద్ధం అయింది. 31 గంటల కౌంట్ డౌన్ కూడా పూర్తయింది. అప్పటి ప్రధానమంత్రి రాజీవ్ గాంధి, గవర్నర్ కుముద్ బెన్ జోషి, ముఖ్యమంత్రి ఎన్టీ రామారావు, ఇస్రో చైర్మన్ డాక్టర్ యు.ఆర్.రావు  రెండతస్తుల మిషన్ కంట్రోల్ రూమ్ టెర్రేస్ మీద నుంచి రాకెట్ ప్రయోగాన్ని వీక్షించడానికి ఆసీనులయివున్నారు. భారత దేశానికి గర్వకారణం కాగల ఈ ప్రయోగాన్ని కళ్ళారా చూడడానికి సుమారు పదివేలమంది ప్రేక్షకుల గేలరీలో వేచి వున్నారు.  

అనుకున్న సమయానికి రాకెట్ ప్రయోగించారు. నిప్పులు చిమ్ముతూ రాకెట్ గగనంలోకి దూసుకుపోయింది. రాకెట్ పైకి లేస్తుండగానే వారందరూ ఒకరికొకరు అభివాదాలు తెలుపుకుంటూ, కరచాలనాలు చేసుకుంటూ ఉద్విగ్నంగా వున్నసమయంలో జరగరానిది జరిగిపోయింది. ప్రయోగించి నిమిషం కూడా గడవకముందే రాకెట్ బంగాళాఖాతంలో కూలిపోయింది. ఒక్క లిప్తపాటు భయంకర నిశ్శబ్దం. అందరి మొహాల్లో ఆనందం తప్పుకుంది. విషాదం అలముకుంది.

రాజీవ్ గాంధి అందరికంటే ముందు తేరుకున్నారు. ఇస్రో అధికారులను, సిబ్బందిని అనునయించారు. ఇటువంటి శాస్త్రీయ ప్రయోగాలలో విజయాలే తప్ప, అపజయాలు ఉండవన్నారు. ముందుకు దూసుకుపోవడానికి ఇదొక అవకాశంగా భావించాలని ధైర్యం చెప్పారు.

అలా పోగుపడిన ధైర్యమే ఈనాడు ఇస్రో బృందాన్ని అనేక ప్రపంచ రికార్డులు  సొంతం చేసుకునేలా చేసింది.

అక్షరాలా నూట నాలుగు ఉపగ్రహాలను ఏక కాలంలో అంతరిక్షంలోకి పంపేలా చేయగలిగింది.

నిజమే. అంతకు ముందు తెలియని విషయాలను కనుగొనేముందు ఎన్ని అపజయాలు ఎదురయినా శాస్త్రవేత్తలు  వెనక్కి తగ్గక పోవడం వల్లనే ఈనాడు ప్రపంచానికి ఇన్ని శాస్త్రీయ పరిశోధనల ఫలితాలు అందుతున్నాయి. మొదటి వైఫల్యానికే చతికిల పడివుంటే ఇప్పుడూ అక్కడే వుండేవాళ్ళం.  (07-09-2019)