టీటీడీ కొత్త కమిటీ – భండారు శ్రీనివాసరావు

రాజకీయ పార్టీలు రాజకీయ నిర్ణయాలే తీసుకుంటాయని గతంలో ఓ తలపండిన రాజకీయవేత్త చెప్పారు. కాబట్టి ఏ రాజకీయ పార్టీ ఆధ్వర్యంలో సాగే ఏ ప్రభుత్వమైనా రాజకీయ నిర్ణయాలకే పెద్ద పీట వేస్తుంది. ఇది నిర్వివాదాంశం. కాకపొతే, కొందరు మాంసం తింటున్నామని ఎముకలు మెళ్ళో వేసుకోరు, కొందరికి ఆ పట్టింపు కూడా వుండదు.

కాబట్టి, టీటీడీ కొత్త జంబో బోర్డు నిర్ణయం కూడా అదే బాపతు అనుకోవాలి.

రాజకీయ పార్టీలే కాదు బ్యూరోక్రాట్లు కూడా అవసరాలకు (ఇక్కడ తమ అవసరాలకు తగ్గట్టుగా అని అర్ధం) హోదాలు పెంచుకుంటూ పోయిన సందర్భాలు వున్నాయి. ఆ నిర్ణయాలు ప్రభుత్వానివి అని సమర్థించుకుంటే చేసేది ఏమీ లేదు. రాజకీయ నాయకుల్ని కనీసం అయిదేళ్లకోసారి మార్చే వెసులుబాటు అన్నా వుంది.

పూర్వం అంటే 1970 ప్రాంతాల్లో మొత్తం ఉమ్మడి రాష్ట్రానికి కలిపి, నంబియార్ అని ఒకే ఒక పోలీసు ఇన్స్పెక్టర్ జనరల్ వుండేవారు. ఇప్పుడు ఎంతమంది వున్నారు అంటే చప్పున చెప్పలేము. అప్పుడు డీజీ అనే పోస్టే లేదు. మరి ఇప్పుడో. అలాగే చీఫ్ సెక్రెటరీ హోదా కలిగిన వాళ్ళ సంఖ్య ఎంత పెరిగిందో కూడా చెప్పలేము.

గతంలో అంటే నలభయ్ ఏళ్ళ క్రితం ఆరణాల కూలీగా ప్రసిద్ధి చెందిన టి. అంజయ్య గారు తన మంత్రివర్గాన్ని అరవై మందితో విస్తరించినప్పుడు ఇలాగే నొసళ్ళు నొక్కుకున్నారు. జంబో మంత్రివర్గం అంటూ పత్రికలు ఎద్దేవా చేసాయి. అసమ్మతి వర్గం ఈ అంశాన్ని అధిష్టానం దగ్గర తమకు అనుకూలంగా మార్చుకుని అంజయ్య గారు దిగిపోయేదాకా నిద్ర పోలేదు. సరే. ఆయన నిష్క్రమణకు రాజీవ్ గాంధి వ్యవహార శైలి కూడా దోహదం చేసింది అనుకోండి.

ముఖ్యమంత్రి అంజయ్యకు భోలా మనిషి అనే పేరు. ఏదీ కడుపులో దాచుకునే రకం కాదు. ఆయనే స్వయంగా నాతొ అన్నమాటలు ఇవి.

“చూసావా శ్రీనివాసూ. ఒక జిల్లాలో ఇద్దరు ముగ్గురు ఐ.ఏ.ఎస్. అధికారులు ఉండవచ్చు. కానీ ఒక జిల్లాలో ఇద్దరు మంత్రులు వుండకూడదు అంటున్నారు. ఇదెక్కడి న్యాయం”

రాజకీయాల్లో న్యాయం ప్రసక్తి ఏముంటుంది?

ఇక టీటీడీ విషయానికి వస్తే,

ఆ జంబో బోర్డు సభ్యులకు ఓ విజ్ఞప్తి.

“మీ మొట్టమొదటి సమావేశంలోనే ఓ తీర్మానం చేయండి. మీ మీద వచ్చిన నీలాపనిందలు అన్నీ తొలగిపోతాయి.

“మేము సభ్యులుగా వుండగా మా చుట్టపక్కాలకు కానీ, అనుచర వర్గాలకు కానీ, స్వామి దర్శనం కోసం సిఫారసు లేఖలు ఇచ్చే అధికారాన్ని స్వచ్చందంగా వదులుకుంటున్నాము. మా పరిధిని కేవలం దేవస్థానం అభివృద్ధికి, యాత్రీకుల సేవల అభివృద్ధికి మాత్రమే పరిమితం చేసుకుని వ్యవహరిస్తాము”

ఆ చేత్తోనే మరో తీర్మానం చేసి పుణ్యం కట్టుకోండి.

“దేవాలయ పరిసరాల్లో టీవీ కెమెరాలను అనుమతించం. రాష్ట్రపతి వంటి పెద్దలు వస్తే ఎలాగూ ఎస్వీ ఛానల్ చూసుకుంటుంది.”

NOTE: Courtesy Image Owner

(19-09-2021)

సోషల్ మీడియా పౌరులకు ఓ విజ్ఞప్తి

 కల్లోల కడలిలో పడవ ప్రయాణం

సమకాలీన రాజకీయ అంశాలపై విశ్లేషణ వంటి ప్రయత్నం చేయడం నిజంగా కత్తి మీది సామే. మరీ ముఖ్యంగా సోషల్ మీడియాలో. ఎందుకంటే జుకర్ బర్గ్ సృష్టించిన  ఈ కృత్రిమ సమాజం, బయట మనం జీవిస్తున్న సమాజం కంటే వేయి రెట్లు ఎక్కువగా విభజితమై వుంది, పార్టీల వారీగా, నాయకుల వారీగా, కులాల వారీగా, మతాల వారీగా. ఆఖరికి దేవుళ్లవారీగా.

నేను ఈ ఈ మీడియాలో రాయడం మొదలు పెట్టి ఏళ్ళు గడిచాయి. మొదట్లో ఏ అంశంపై అభిప్రాయం రాయాలన్నా ఎలాటి ఇబ్బంది వుండేది కాదు. ఇప్పుడలా కాదు, నచ్చని అభిప్రాయాన్ని ఖండఖండాలుగా ఖండించడం నిత్యకృత్యమై పోయింది. దీన్ని కూడా  తప్పు పట్టాల్సిన పనిలేదు. అందరి అభిప్రాయాలు ఒకే మాదిరిగా వుండాలని రూలేమీ లేదు.

ఎవరైనా రాసిన దానిలో కొన్ని విషయాలు మనం మనసులో అనుకునే వాటికి దగ్గరగా ఉండవచ్చు. మరి కొన్ని నచ్చనవి ఉండవచ్చు. ఒక కుటుంబంలోని వారే అనేక విషయాల్లో విభిన్నంగా ఆలోచిస్తూ వుంటారు. వ్యక్తిగతమైన అభిరుచులు, రాజకీయపరమైన  ఆలోచనలు వేర్వేరుగా వుండే అవకాశాలు మెండుగా  వుంటాయి. అక్కడ సర్దుకుపోయే మనుషులు ఇక్కడ అందుకు విముఖత చూపుతారు. అదేమి చిత్రమో!

నా అభిప్రాయాలతో పొసగని వ్యాఖ్యలను కూడా ఆహ్వానిస్తాను. కొన్నిసార్లు తెలిసో తెలియకో చేసే పొరబాట్లు దిద్దుకోవడానికి కూడా ఈ మీడియా చక్కని అవకాశం ఇస్తోంది. అది ఒక కారణం.

ఈ సందర్భంలో నాదొక మనవి.

నా వ్యాసాలతో విబేధించే విభిన్న వ్యాఖ్యలకు కూడా నేను లైక్ కొడతాను. వీలయితే, అదీ అవసరం అనుకుంటే ఓ చిన్న వివరణ ఇచ్చే ప్రయత్నం చేస్తాను. అలా కాకుండా, తమకు పొసగని వ్యక్తుల ప్రస్తావన వచ్చిన సందర్భాలలో కొందరు వారిని ఉద్దేశించి వాడు, వీడు అంటూ అసభ్యకర వ్యాఖ్యలు చేస్తుంటారు. వాటిని నేను పట్టించుకోను అనడానికి ఒకటే సంకేతం. అదేమిటంటే, ఆ వ్యాఖ్యలకు నానుంచి ఎలాంటి స్పందనా వుండదు. కనీసం చూసినట్టు లైక్ కూడా వుండదు.

ఒక పక్క రాజకీయ నాయకులు నోటికి వచ్చినట్టు మాట్లాడుతున్నారు అంటూ విమర్శలు చేస్తాము. మరి ఆ చేత్తోనే ఇలాంటి మాటలు రాస్తే వారిని విమర్శించే హక్కు మనం కోల్పోయినట్టే కదా!

సద్విమర్శకు, ఉడుకుమోతు వ్యాఖ్యలకు ఉన్న తేడా గమనించి మసలుకుంటే అపార్థాల సీన్లు రావు.

ప్రసిద్ధ సంపాదకులు శ్రీ పొత్తూరి వెంకటేశ్వరరావు, ‘అప్పుడు - ఇప్పుడు’ అనే పేరుతొ, కీర్తిశేషులు, ప్రముఖ పత్రికా రచయిత శ్రీ జీ. కృష్ణ రచించిన గ్రంధానికి ముందుమాట రాస్తూ, ఒకానొక సందర్భంలో కృష్ణ గారు నుడివిన వ్యాఖ్యను అందులో ఇలా ప్రస్తావించారు.

“ స్వాతంత్ర్యానంతరం మన రాజకీయ నాయకులు నేర్చుకున్నదేమిటి? కృష్ణగారు అంటారు – ‘రెండే రెండు విద్యలు. ఒకటి గుడ్డిగా పొగడడం, రెండు గుడ్డిగా వ్యతిరేకించడం’.

ఇప్పుడది కాఫీ డికాక్షన్ లాగా ఈ వేదికలోకి కూడా దిగిపోయినట్టుంది.

తప్పదు, మా అభిప్రాయాలు మావి. మా భాష  మాది అనుకుంటే, ఎలాగూ మీ గోడ మీకు ఉండనే వుంది. రాస్తుండండి. నేను కూడా చదువుతూ వుంటాను.

ఇదొక వివరణ లాంటి విజ్ఞప్తి.  

(19-09-2021)

   

బీదరికంలో మరణించిన మొదటి దళిత ముఖ్యమంత్రి

 (దామోదరం సంజీవయ్య శత జయంతి సంవత్సరం పురస్కరించుకుని)

ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనమండలి చైర్మన్ గా పనిచేసిన సీనియర్ కాంగ్రెస్ నాయకులు చక్రపాణి గారు ఒక సందర్భంలో చెప్పిన ఒక పాత విషయం స్పురణకు వస్తోంది.

అప్పుడు జవహర్ లాల్ నెహ్రూ ప్రధాన మంత్రి.

ఆనాడు ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రానికి ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న నీలం సంజీవరెడ్డి ఆ పదవికి రాజీనామా చేసారు. ఆయన స్థానంలో దామోదరం సంజీవయ్యను ముఖ్యమంత్రిగా నియమించాలని నెహ్రూ నిర్ణయించారు. అగ్రకులాల ఆధిపత్యం అధికంగా ఉన్న రాష్ట్ర కాంగ్రెస్ లోని కొందరు నాయకులు ఒక దళితుడు ముఖ్యమంత్రి కావడాన్ని సహించలేక పోయారు. సంజీవయ్య అవినీతిపరుడని, అక్రమంగా లక్షలాది రూపాయలు కూడబెట్టారని అధిష్టానానికి అనేక ఫిర్యాదులు వెళ్లాయి. సంజీవయ్య నీతి, నిజాయితీ తెలిసిన నెహ్రూ ఆ ఫిర్యాదులను కొట్టి పారేశారు. అయినా, రాష్ట్ర కాంగ్రెస్ నాయకులు మొండిపట్టు పట్టారు.

నెహ్రూ ఓ నాయకుడిని ఆంధ్రాకు వెళ్లి సంజీవయ్య మీద రహస్య విచారణ చేసి నివేదిక ఇవ్వమని కోరారు. ఆయన హైదరాబాద్ వచ్చి అప్పటి కాంగ్రెస్ యువనాయకుడు చక్రపాణి గారిని కలిసి వచ్చిన పని చెప్పారు. సంజీవయ్య గారి గూర్చి బాగా తెలిసిన చక్రపాణిగారు నిర్ఘాంతపోయి ఆ నాయకుడిని చివాట్లు పెట్టారు. కానీ ప్రధాని ఆదేశం. చేసేది లేక ఢిల్లీ నాయకుడిని వెంటబెట్టుకుని కారులో సంజీవయ్య గారి గ్రామానికి వెళ్లారు. గ్రామ పొలిమేరలలో ఒక పూరి పాక ముందు కారు ఆపారు చక్రపాణి. ఆ పాక బయట ఒక వృద్ధురాలు కట్టెల పొయ్యిపై మట్టి కుండతో అన్నం వండుతున్నది. పొగగొట్టంతో మంటను ఊదుతూ చెమటలు కక్కుతున్నది. "ఏమిటి ఇక్కడ ఆపారు?" ప్రశ్నించాడు ఢిల్లీ నేత.

"సంజీవయ్య గారి ఇల్లు ఇదే. ఆ వృద్ధురాలు ఆయన అమ్మగారు. కారు దిగండి" అన్నారు చక్రపాణి. నాయకుడు నివ్వెరపోయాడు. చక్రపాణి ఆమెకు నమస్కరించి "అమ్మా...ప్రస్తుతం మంత్రి గా ఉన్న మీ అబ్బాయి రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి కాబోతున్నారు" అన్నారు.

ఆమె చెమటలు తుడుచుకుంటూ "అయితే మా వాడి జీతం ఏమైనా పెరుగుతుందా నాయనా! ఈ కట్టెల పొయ్యి మీద వంట చెయ్యడం కష్టంగా ఉంది. ఒక బొగ్గుల కుంపటి కొనిపెట్టమని ఎన్నాళ్ళ నుంచో అడుగుతుంటే, డబ్బులు లేవు అంటున్నాడు" అన్నది.

నాయకుడి నోట్లోంచి మాట రాలేదు. "సార్.. గ్రామం లోకి వెళ్లి విచారణ చేద్దామా?" అడిగారు చక్రపాణి. "అవసరం లేదు. కారును హైద్రాబాద్ కు పోనీయండి" అన్నాడు నాయకుడు.

ఆ తరువాత వారం రోజుల్లో సంజీవయ్య ఆంధ్రప్రదేశ్ మొట్టమొదటి దళిత ముఖ్యమంత్రి అయ్యారు.

సంజీవయ్య గారిది కర్నూలు జిల్లా కల్లూరు మండలం లోని పెద్దపాడు గ్రామం.

ముఖ్యమంత్రి అయిన తర్వాత ఆయన ఒకసారి తల్లిని చూడడానికి స్వగ్రామానికి వెళ్ళారు.

తిరిగివస్తూ ఓ వందరూపాయల నోటు ఖర్చులకు వాడుకోమని ఇచ్చారు.

నాకు సరే నువ్వున్నావు, డబ్బులు ఇవ్వడానికి, కానీ ఎలాంటి ఆసరాలేని  బీదా బిక్కీ సంగతేమిటి అని ఆమె అనడం సంజీవయ్య గారిలో ఆలోచనలు రేకెత్తించింది.

ఫలితమే ఆయన ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టిన వృద్ధాప్య పింఛను పధకం. 

నిశ్శబ్దం రాజ్యమేలిన ముఖ్యమంత్రి సభ

ఈ విషయం చెప్పే ముందు దీంతో సంబంధం ఉన్న మరో విషయంతో మొదలు పెడతాను.

మా రెండో అన్నయ్య భండారు రామచంద్ర రావు స్టేట్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా చీఫ్ జనరల్ మేనేజర్ గా పనిచేసి రిటైర్ అయ్యారు. ఆ స్థాయికి చేరడానికి ముందు ఎక్కిన అనేకానేక నిచ్చెన మెట్లలో నెలకు పాతిక రూపాయల ‘విలేకరి కొలువు’ కూడా వుంది.

ఖమ్మంలోని ఎస్సార్ అండ్ బీజీ ఎన్ ఆర్ కాలేజీలో ఆయన డిగ్రీ పూర్తిచేశారు. రామ్మోహనరావు గారు ఆ కాలేజీలో లెక్చరర్. వారి నాన్నగారికి పత్రికల ఏజెన్సీ కూడా వుంది. అప్పట్లో ఆ ఏజెంట్లే పత్రికా విలేకరుల పాత్ర కూడా పోషించేవారు. మా అన్నయ్యకు తెలుగులో ఉన్న ప్రావీణ్యం గమనించి ‘నెలకు ఓ పాతిక ఇస్తాను, నీకు పాకెట్ మనీగా పనికి వస్తుంది, నువ్వు ఆంద్రజ్యోతి పత్రికకు వార్తలు రాస్తుండు. వాళ్ళు వేస్తె వేస్తారు, లేకపోతే లేదు, కానీ నీకు మంచి కాలక్షేపంగా వుంటుంది’ అని ప్రోత్సహించడంతో మా అన్నయ్య ఒప్పుకున్నాడు.

ఇక అసలు విషయానికి వస్తాను.

నాటి ముఖ్యమంత్రి దామోదరం సంజీవయ్య ఖమ్మం జిల్లా పర్యటన ఖరారు అయింది. అప్పటికే జిల్లాలోని కాంగ్రెస్ ముఖ్య నాయకులు అందరూ రెండు వర్గాలుగా విడిపోయివున్నారు. జలగం వెంగళరావు, శీలం సిద్దారెడ్డి వంటి అతిరధులు కలిగిన ప్రధాన వర్గం అప్పటివరకు ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న నీలం సంజీవ రెడ్డికి అనుకూలం. మరో వర్గం సంజీవయ్య వైపు. దీనికి మాకు బాబాయి వరుస అయిన బొమ్మకంటి సత్యనారాయణ నాయకులు. ఖమ్మం జిల్లాకు సంబంధించినంతవరకు ఆయన ముఖ్యమంత్రి సంజీవయ్యకు కుడి భుజం. సంజీవయ్యకు సంఘీభావం తెలిపేందుకు గోకినేపల్లిలో జిల్లా దళిత మహా సభ ఏర్పాటు చేశారు. ఈ సభను కవర్ చేయడానికి పాతిక రూపాయల విలేకరి అయిన మా అన్నయ్యను పురమాయించారు రామ్మోహన రావు గారు.

సభ బాగా జరిగింది. ముఖ్యమంత్రి ప్రసంగించడానికి మైకు ముందు నిలబడ్డారు. సంజీవయ్య స్వతహాగా మంచి వక్త. ఆయన ప్రసంగం మొదలు పెట్టారు.

‘నన్ను బాధ పెడుతున్న, నా మనసును కలచి వేస్తున్న ఓ విషయాన్ని మీకు చెప్పదలచుకున్నాను. ఇక్కడ పైనా కిందా కూర్చున్న మనుషులం అందరం ఒకే తీరున ఉన్నాము. ఒంట్లో పారే రక్తం రంగు అందరికీ ఎరుపే. కానీ మనలో చాలామందిమి సాటి మనిషిని మనిషిగా చూస్తున్నామా అంటే అనుమానమే. డబ్బున్న ఖామందులు పెంపుడు బొచ్చు కుక్క పిల్లల్ని తమ పక్కలపై పడుకోబెట్టుకుంటారు. ముద్దు చేస్తారు. అదే సాటి మనిషిని తాకడానికి కూడా వారికి అస్పృశ్యత అనే అనాచారం అడ్డం వస్తుంది. కుక్కలపాటి చేయరా ఈ మనుషులు? ఎందుకీ వ్యత్యాసం? ఎందుకీ వివక్ష?’

రెండు చేతులూ గట్టిగా గాలిలో ఊపుతూ మాట్లాడుతున్న ముఖ్యమంత్రి స్వరం బొంగురుపోయింది. పైకిలేపిన చేతులను అలాగే వుంచి ఆయన కాసేపు మౌనంగా వుండిపోయారు.

సభకు హాజరై ప్రసంగం వింటున్న యావన్మంది చేష్టలు ఉడిగి వుండిపోయారు. అంతటా నీరవ నిశ్శబ్దం.

సరే! ఆ రోజు సభ ముగిసింది. తిరిగి హైదరాబాదు వెళ్ళడానికి దామోదరం సంజీవయ్య అంబాసిడర్ కారు ఎక్కారు. ఆయన పక్కనే మా బాబాయి బొమ్మకంటి సత్యనారాయణ. ముందొక పోలీసు జీపు, వెనక మరో జీపు. అదీ ముఖ్యమంత్రి కాన్వాయ్ ఆ రోజుల్లో.

మా అన్నయ్య ఖమ్మం చేరుకున్న వెంటనే తన రిపోర్ట్ రాసి మర్నాడు పోస్టులో పంపారు. ఆ మరునాడు అది ఆంధ్రజ్యోతిలో వచ్చింది.

‘ముఖ్యమంత్రి దళిత సభలో రాజ్యమేలిన నిశ్శబ్దం’.

వార్తతో పాటు మా అన్నయ్య పెట్టిన హెడ్డింగ్ కూడా యధాతధంగా పత్రికలో రావడం కొసమెరుపు.

జవహర్ లాల్ నెహ్రూ, లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి, ఇందిరాగాంధి మంత్రి వర్గాల్లో పనిచేసిన దామోదరం సంజీవయ్య గారు అఖిల భారత కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడిగా బాధ్యతలు నిర్వహించారు.

ఇన్ని పదవులు నిర్వహించిన సంజీవయ్య గారెకి చివరికి మిగిలిన ఆస్తి కేవలం వాళ్లూరులో వున్న ఆస్బెస్టాస్ రేకుల ఇల్లు. 1921 ఫిబ్రవరి 14 న మునిదాస్, సుంకులమ్మ దంపతులకు జన్మించిన సంజీవయ్య,

1972 మే ఏడవ తేదీన మరణించారు. అదే రోజు ఆయన పెళ్లి రోజు కావడం మరో విషాదం.

తోకటపా :  2018 లో కాంగ్రెస్ అధ్యక్షులు రాహుల్ గాంధి కర్నూలు పర్యటనలో భాగంగా కీర్తిశేషులు మాజీ ముఖ్యమంత్రి దామోదరం ఒకప్పుడు నివసించిన గృహాన్ని సందర్శించడం ఓ విశేషం

(2021)

 

స్వరం మార్చడమే రాజకీయమా!

 గతంలో చట్టం తనపని తాను చేసుకుపోతుంది అన్నవాళ్ళు ఇప్పుడు అదే నోటితో రాజకీయ కుట్ర అంటుంటారు.

లోగడ ఇలాంటి కేసులు కేవలం రాజకీయ కక్షతో పెట్టినవని ఆరోపణలు చేసిన వాళ్ళు ప్రస్తుతం చట్టం గురించి ఇలా నీతి బోధలు చేస్తుంటారు.

జనాలకు ఏదీ కలకాలం జ్ఞాపకం వుండదనే ధీమా కాబోలు.

రాజకీయ నాయకుల యాస భాష గురించి ముమ్మరంగా చర్చలు సాగుతున్నాయి. ఇవి చర్చలకే పరిమితం అవుతున్నాయి తప్ప సాధారణజనాన్ని కదిలిస్తున్నట్టు లేదు. కారణం, గొంగట్లో అన్నం తినడం వారికి చాలాకాలంగా అలవాటు అయింది. వెంట్రుకలు గురించి వారికి బెంగ లేదు.

(18-09-2021)

ఎవరీ పీకే – భండారు శ్రీనివాసరావు

(Published in ANDHRAPRABHA Daily)

Larger than life, Bigger than life అని ఇంగ్లీష్ లో ఈ వాక్యాలను తెగ వాడేస్తుంటారు. వీటికి అసలు అర్ధం మారిపోయి, ఉన్న మనిషిని ఉన్నదానికన్నా పెంచి చూపించడం అనే కోణంలో ఉపయోగిస్తున్నట్టుగా అనిపిస్తోంది. మనిషిలోని గొప్పతనాన్ని మరింత పెంచి చూపించడం అంటే ఇమేజ్ బిల్డింగ్ అని అర్ధం చెప్పుకోవచ్చు. ఇప్పుడు దేశంలో ఒక స్థాయికి ఎదిగిన రాజకీయ నాయకులు అందరూ ఈ ఇమేజ్ బిల్డింగ్ తాపత్రయంలో పడిపోతున్నారు. బహుశా ఇదంతా ప్రశాంత్ కిషోర్ (పీకే) మహిమ కాబోలు.

కొన్ని వారాల క్రితం ఒక వెబ్ ఛానల్ వాళ్ళు ఈ ప్రశాంత్ కిషోర్ గురించి మాట్లాడమని అడిగారు. ‘ఎవరీ పీకే? ఈయన వెనక ఎవరున్నారు?’ అనేది మొదటి ప్రశ్న.

‘ఆయన వెనుక ‘ఆయనే’ వున్నారు’ అనేది నా జవాబు.

ఇంకొకరు వెనక ఉండడానికి ఆయన అల్లాటప్పా రకం కాదు. బాహుబలి డైరెక్టర్ రాజమౌళి లాగా ప్రశాంత్ కిషోర్ ఖాతాలో కూడా వరస విజయాలు వున్నాయి. ఒక వ్యక్తిని లేదా వ్యవస్థను అంచనా వేయడానికి ఈనాటి వాణిజ్య ప్రపంచంలో విజయాన్ని మించిన కొలమానం లేదు. ఆ విజేతలు పట్టింది బంగారం. చెప్పింది వేదం. వారి మాటకు ఎదురు చెప్పేవారు వుండరు. చెప్పరు కూడా. అది విజయంలో దాగున్న అసలు రహస్యం.

బీహార్ లోని రోహతాస్ జిల్లా కోనార్ గ్రామానికి చెందిన ప్రశాంత్ కిషోర్ వైద్యుడైన తన తండ్రితోపాటు బక్సర్ కు వెళ్లి అక్కడే స్కూలు చదువు ముగించాడు. ఆరోగ్యరంగంలో ఉన్నత విద్య అభ్యసించి అమెరికాలో ఐక్యరాజ్యసమితిలో ఎనిమిదేళ్లు పనిచేసి భారత దేశానికి తిరిగివచ్చారు. అందరు నడిచేదారిలో కాకుండా రాజకీయ వ్యూహకర్తగా తన వృత్తిని ఎంచుకున్నారు.

మొదటి విజయానికి పునాది గుజరాత్ లో పడింది. ప్రస్తుత ప్రధాని 2012లో ఆ రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రిగా మూడో పర్యాయం ఎన్నికలను ఎదుర్కుంటున్న తరుణంలో పీకే తన వ్యూహ చాతుర్యాన్ని ప్రదర్శించి ఆయన గెలుపుకు కారణం అయ్యారు. తిరిగి రెండేళ్ల తరువాత 2014 లో బీజేపీ తరపున ప్రధాని అభ్యర్ధిగా పోటీ చేస్తున్నప్పుడు కూడా పీకే ‘చాయ్ పె చర్చా’ వంటి వినూత్న కార్యక్రమాలతో దేశ ప్రజల దృష్టిలో నరేంద్ర మోడీకి ఒక ప్రత్యేక స్థానం కల్పించడంలో విశేష కృషి చేశారు. అ ఎన్నికలలో బీజేపీ సాధించిన విజయం దరిమిలా ఆ పార్టీ జాతీయ స్థాయిలో స్థిర పడడానికి, వివిధ రాష్ట్రాలలో అధికార పీఠం ఎక్కడానికి తోడ్పడింది. రెండు ఎన్నికలలో బీజేపీతో కలిసి పనిచేసిన పీకే 2015 పంజాబ్ అసెంబ్లీ ఎన్నికలలో కాంగ్రెస్ పార్టీకి సహాయ సహకారాలు అందించారు. అంతే! అక్కడ కూడా పీకే వ్యూహం అద్భుతంగా పనిచేసింది. అమరేంద్ర సింగ్ కాంగ్రెస్ ముఖ్యమంత్రిగా అధికారం చేపట్టారు. తరువాత పీకే తన సొంత రాష్ట్రం అయిన బీహార్ లో ఆ రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి నితీష్ కుమార్ కు ఎన్నికల వ్యూహకర్తగా పనిచేశారు. అక్కడా ఆయనకు ఎదురు లేకుండా పోయింది.

‘నన్నెవ్వరాపరీవేళా’ మాదిరిగా పీకే ప్రభలు దేశ వ్యాప్తంగా వెలుగులు విరజిమ్ముతున్న సమయంలో ఆంధ్రప్రదేశ్ లో ప్రతిపక్ష నాయకుడు జగన్ మోహన రెడ్డి నుంచి ఆహ్వానం అందింది. అప్పటి ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబుని ఎదుర్కోవడం, ఎదుర్కుని గెలవడం అనేవి జగన్ మోహన రెడ్డికి చావోరేవో అనే తరుణంలో పీకే ఆయనతో జట్టు కట్టారు. అంతవరకూ సాంప్రదాయక ప్రచార పద్ధతులకు అలవాటు పడిన రాష్ట్ర రాజకీయ నాయకులకు ఈ వ్యూహకర్తల పాత్ర ఏమిటన్నది అర్ధం కాలేదు. పైగా ఈ పీకే అనే పెద్దమనిషి ఎవరో ఏమిటో కూడా చాలామందికి తెలవదు. ఎన్నికలకు ముందు జగన్ మోహన రెడ్డి ఒక బహిరంగ సభలో ఆయన్ని వేదిక మీదకు ఆహ్వానించి, పక్కన నిలబెట్టుకుని ఇదిగో వీరే ప్రశాంత్ కిషోర్ అని పరిచయం చేసేవరకు ఆయన ఎలా ఉంటాడో కూడా తెలియదు.

అలాగే ఈ ఏడాది జరిగిన తమిళనాడు అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో డీ ఎం కె విజయానికి దోహదం చేసింది కూడా పీకే వ్యూహ చాతుర్యమే.

అల్లాంటి పీకే మళ్ళీ ఇప్పుడు వార్తల్లో వ్యక్తి అయ్యాడు. ఎవరీ పీకే అని ఆరాలు తీస్తున్నారు. పీకే అంటే జనసేన అధినేత పవన్ కళ్యాణ్ అని తెలుగునాట ప్రచారంలో ఉండడం ఓ కారణం.

ఒకటి మాత్రం నిజం. పీకే వల్ల అధికార పగ్గాలు చేజిక్కించుకున్నవాళ్ళు ఆ మాట ఒప్పుకోకపోవచ్చు. కానీ ఆయన వల్ల పరాజయం పాలయిన వాళ్ళు మాత్రం ఏదో ఒక రోజు ఆయన సాయం తీసుకోరని అనుకోవడానికి లేదు. ఇందుకోసం క్యూలో నిలబడి వున్నా ఆశ్చర్యం లేదు.

ఎందుకంటే ఆయన పెద్ద బిజినెస్ మాన్. తను చేసిన పనికి తన ఫీజు తాను తీసుకుని కమిటెడ్ గా పనిచేస్తాడు. రిజల్ట్ చూపిస్తున్నాడు బాహుబలి రాజమౌళి లాగా. రాజకీయ పార్టీలు కూడా వ్యాపార పార్టీలే. లాభం లేదు అనుకుంటే ఒక పైసా విదిల్చవు.

ఇక ఎవరికీ పట్టని నైతిక విలువలు ఓటర్లకు మాత్రం ఎందుకు? టీవీ చర్చల్లోకి తప్ప.

(19-09-2021)

(ప్రశాంత్ కిషోర్ )

మంత్రులు నిర్ణయాలు తీసుకోగలరా! – భండారు శ్రీనివాసరావు

 రేడియోలో పనిచేసేవారు ఉద్యోగ రీత్యా దేశంలోని వివిధ ప్రాంతాలలో పనిచేయాల్సి వస్తుంది. హైదరాబాదు ఆకాశవాణి కేంద్రం డైరెక్టర్ గా పనిచేసి పదవీ విరమణ చేసిన వీ.వీ. శాస్త్రి (వేమూరి విశ్వనాధ శాస్త్రి) చెప్పిన ఆసక్తికర ఉదంతం ఇది.

ఆయన భోపాల్ లో పనిచేసేటప్పుడు జవహర్ లాల్ నెహ్రూ దగ్గర కార్యదర్శిగా పనిచేసిన సీనియర్ ఐ.సీ.ఎస్. అధికారి కె.పీ.ఎస్. మీనన్ ఏదో కార్యక్రమంలో పాల్గొనడం కోసం ఆ నగరానికి రావడం జరిగింది. ఆయన వద్ద గతంలో పనిచేసిన సంగ్లూ అనే అధికారి అప్పుడు భోపాల్ రేడియో కేంద్రంలో పనిచేస్తున్నారు. ఆయన పూనికపై వీ.వీ. శాస్త్రి వెళ్లి మీనన్ ను కలుసుకుని రేడియో కేంద్రానికి ఆహ్వానించారు. నిజానికి ఆయన మరునాడు విదేశీ ప్రయాణం పెట్టుకున్నారు. అయినా, రేడియో మీది గౌరవంతో, సంగ్లూ మీది అభిమానంతో తన ప్రయాణం వాయిదా వేసుకున్నారు. ఆరోజు రేడియో స్టేషన్ కు వచ్చిన మీనన్, మాటల సందర్భంలో తన అనుభవాలు కొన్ని చెప్పారు.

మీనన్ గారు ఆరోజు చెప్పిన విషయాల్లో ఒకటి మన రాష్ట్రానికి సంబంధించింది కావడం వల్ల శాస్త్రి గారికి బాగా గుర్తుండిపోయింది.

“ భారత దేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తరువాత అనేక సంస్థానాలను ఇండియన్ యూనియన్ లో విలీనం చేసే ప్రక్రియ కొనసాగుతోంది. నిజాం నవాబు ఈ చర్యను తీవ్రంగా ప్రతిఘటించడంతో ఎలాటి చర్య తీసుకోవాలనే విషయంలో అప్పటి ప్రధాని జవహర్ లాల్ నెహ్రూ ఒక ఉన్నత స్థాయి సమావేశం ఏర్పాటు చేశారు. హోం మంత్రి సర్దార్ వల్లభాయ్ పటేల్, హోం మంత్రిత్వ శాఖ సీనియర్ అధికారులు పాల్గొన్న ఆ సమావేశం గంటల తరబడి కొనసాగింది. అర్ధరాత్రి కావొస్తోంది. సర్దార్ పటేల్ మగత నిద్రలోకి జారిపోయినట్టు కళ్ళు మూసుకుని వున్నారు. భారత సైన్యాలను హైదరాబాదు పంపే విషయంలో సుదీర్ఘంగా చర్చ సాగుతోంది. కళ్ళు మూసుకుని అంతా వింటున్న సర్దార్ పటేల్ లేచి ఒక్కసారిగా ఇలా అన్నారట.

‘ ఇండియన్ ఆర్మీ ఇప్పటికే హైదరాబాదు చేరిపోయింది. మేజర్ జనరల్ చౌదరి అక్కడే వున్నాడు.’

పటేల్ మాటలు విని అక్కడివారంతా మ్రాన్పడిపోయారు.

నెహ్రూ సంగతి చెప్పక్కర లేదు.

ప్రధానమంత్రికి తెలియకుండా మంత్రులు నిర్ణయాలు తీసుకోవడం అనేది ఇప్పుడు ఊహకు అందని విషయం. కానీ నెహ్రూ హయాములో జరిగింది.

(హోం మంత్రి సర్దార్ పటేల్, ప్రధాని నెహ్రూ)

(17-09-2021)

ఒకనాటి మోడీ

 

(సెప్టెంబర్ 17 ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోడీ పుట్టిన రోజు)

నిజాలు ఒక్కోసారి నిజమేనని నమ్మలేనంత విడ్డూరంగా వుంటాయి.

1990 సంవత్సరం.

అంటే సుమారు కొంచెం అటూ ఇటుగా ముప్పయ్యేళ్ల పై చిలుకు ముచ్చట.

ఇద్డరు యువతులు ఢిల్లీ వెళ్ళడానికి లక్నోలో రైలెక్కారు. ఆ మరునాడే మళ్ళీ వాళ్ళు అహమ్మదాబాదు వెళ్ళాలి. రైలు కదిలేముందు ఇద్దరు బడా నేతలు అదే బోగీలోకి ఎక్కారు. వారితో పాటే బిలబిలమంటూ మరో డజను మంది వారి అనుచరులు కూడా జొరబడ్డారు. ఆ యువతుల్ని సామాన్లమీద కూర్చోమని అంటూ వాళ్ల బెర్తుల్ని దర్జాగా ఆక్రమించుకున్నారు. అంతటితో ఆగారా. పక్కన ఆడవాళ్ళు వున్నారు అనే సోయ కూడా లేకుండా పెద్ద గొంతుకతో అసభ్య పదజాలంతో సంభాషణ సాగించారు. వారి ధోరణితో ఆ యువతులు బిక్కచచ్చిపోయారు. ఢిల్లీ చేరేంతవరకు ప్రాణాలు అరచేతపెట్టుకుని ప్రయాణం చేశారు.

మరునాడు రాత్రి ఢిల్లీ నుంచి అహమ్మదాబాదు వెళ్లేందుకు ఆ యువతులు రైలెక్కారు. మళ్ళీ 'మరో' ఇద్దరు నేతలు అదే బోగీలో కనబడ్డారు. రాత్రి అనుభవం ఇంకా మనసులో పచ్చిగా వుండిపోవడంతో యువతుల భయం రెట్టింపు అయింది. అయితే చిత్రం. ఆ కొత్త వారిద్దరూ ఆ ఇద్దరు ఆడవాళ్లని చూడగానే జరిగి సర్దుకు కూర్చుని చోటిచ్చారు. అనుచరగణం కూడా లేకపోవడంతో తరువాత ప్రయాణం సాఫీగా సాగిపోయింది.

మరునాడు ఉదయం రైలుదిగి ఎవరిదోవనవాళ్లు వెళ్ళబోయేముందు ఒక యువతి డైరీ తెరచి పట్టుకుని ' నేనూ నా స్నేహితురాలు ఇద్దరం రైల్వేలో ప్రొబేషనరీ అధికారులుగా పనిచేస్తున్నాము. నా పేరు లీనా శర్మ. శిక్షణకోసం ఈ ప్రయాణం పెట్టుకున్నాము. మీవంటి వారు తోడుగా వుండడం వల్ల రాత్రి మా ప్రయాణం ఎలాటి ఇబ్బంది లేకుండా సాగిపోయింది. ధన్యవాదాలు' అంటూ వారి పేర్లు అడిగింది.

వారిలో ఒకతను జవాబు చెప్పాడు.

'నా పేరు శంకర్ సింగ్ వాఘేలా, ఇతడు నా రాజకీయ సహచరుడు నరేంద్ర మోడీ'

(ఈ కధనం పూర్తి పాఠం 01-06-2014 తేదీ హిందూ దినపత్రిక 'ఓపెన్ పేజ్' లో ప్రచురించారు