అయాం ఎ బిగ్ జీరో (218): భండారు శ్రీనివాసరావు

 ఇల్లాలి ముచ్చట్లు

 

చిన్న స్థాయి జర్నలిస్టులకు కొత్త ఏడాది రావడానికి కాస్త ముందుగానే డైరీలు,  కాలెండర్లు గిఫ్టులుగా ఇచ్చేవాళ్ళు. వాటిల్లో అట్ట మందంగా  వున్న డైరీలో మా ఆవిడ ఇంటి పద్దులు రాసేది. బోడి మూడు వందలు, అందులో కోతలు పోను  చేతికి వచ్చేది రెండువందలకంటే తక్కువ. ఇంతమాత్రం దానికి జమాఖర్చులు రాయడం ఎందుకు అనేది నా వాదన. ఆఫీసులోనే ఒక జీవితానికి సరిపడా రాసి ఇంటికి వచ్చే వాళ్లకు ఇక డైరీల్లో రాసుకునే విషయాలు ఏముంటాయి కనుక.  

అయితే  డైరీల్లో ఇంటి  ఖర్చుల లెక్కలతో పాటు తన మనోభావాలు కూడా కొన్ని  రాసుకునేది అనే విషయం నాకు మొన్న మొన్నటి వరకూ తెలియదు. ఇతరుల డైరీలు చదవడం మర్యాద కాదని తెలుసు. కానీ ఆ రాసిన మనిషే ఇప్పుడు లేదు.  

అక్కడక్కడా కనిపించిన కొన్ని ముచ్చట్లు. నాతో  చెప్పినవి కాదు, బహుశా  నాతొ చెప్పాలనుకున్న సంగతులు కావచ్చు. పెళ్ళికి ముందు గలగలా మాట్లాడుతుందని మా ఆవిడకు పేరు. ఘలఘలా మాట్లాడుతాడని నాకో పేరు. ఇద్దరూ ఇలా మాట్లాడుకుంటే పొరుగు వాళ్లకు కాలక్షేపం అనుకుందో ఏమో తాను మాట్లాడడం బాగా తగ్గించింది.

మా ఆవిడ రాసుకున్న ఆ డైరీల్లో కొన్ని పేజీలు :

 

“1968 ప్రాంతాల్లో నేను (అంటే మా ఆవిడ నిర్మల) బెజవాడ మాంటిసోరి స్కూల్లో చదివేదాన్ని. (అప్పటికి మా పెళ్ళికాలేదు) సరస్వతి వొదినె గారి పిల్లలు సత్యవతి, విజయ అంతా ఆ స్కూలే. ఆ స్కూల్లో పిల్లల్ని చదివించడం అనేది ఆ రోజుల్లో చాలా గొప్పగా వుండేది. దానికి కారణం ప్రిన్సిపాల్  కోటేశ్వరమ్మగారు. బెజవాడ కనకదుర్గమ్మ మాదిరిగానే  కోటేశ్వరమ్మ పేరు కూడా అంతే ప్రసిద్ధి.

“తుర్లపాటి  హనుమంతరావు అన్నగారి మనుమడు, విజయ కుమారుడు (కార్తీక్) పుట్టినప్పుడు బారసాలకు కోటేశ్వరమ్మగారు కూడా వచ్చారు. మేమంతా ఆవిడ  స్టూడెంట్లం కాబట్టి భోజనాల సమయంలో (ఆ రోజుల్లో ఎవరొచ్చినా నేల మీదనే భోజనాలు, పీటలు వేసి వడ్డించేవారు) ఆమె చుట్టూ కూర్చున్నాం. చాలా ఏళ్ళ తరువాత కలిసినా, ఆవిడ పేరు పేరునా అందర్నీ ఆప్యాయంగా పలకరించారు.

‘ఏం చేస్తున్నావని’  నన్నడిగితే,  ‘హైదరాబాదులో ‘అమ్మవొడి’ పేరుతొ చిన్నపిల్లల కోసం  కేర్ సెంటర్ నడుపుతున్నాను’ అని చెప్పా. బహుశా ఆమె దగ్గర చదువుకున్నవాళ్ళల్లో  చదువులో ఎక్కిరానిదాన్ని నేనే అనుకుంటా. కానీ ఆవిడ మాత్రం నన్ను అభినందించారు. ‘స్త్రీలు స్వతంత్రంగా ఏదో ఒకటి చేయడం చాలా అవసరమ’ని చెప్పారు. నేను ఏదో మా అవసరాలకు కేర్ సెంటర్  పెట్టుకుంటే, ఆవిడ పెద్ద మనస్సుతో ఆశీర్వదించిన విధానం నేను మరిచిపోలేను.

"ఇంకో విషయం. తెలుగు సినిమా రంగంలో హాస్య బ్రహ్మగా పేరు తెచ్చుకున్న ‘జంధ్యాల’ (జేవీడీఎస్ శాస్త్రి) కూడా మాంటిసోరి స్కూల్లో నా  క్లాసుమేటు. దీనికి కొనసాగింపు లాంటి ముగింపు ఏమిటంటే జంధ్యాల తదనంతర కాలంలో బెజవాడ ఎస్సారార్ కాలేజీలో మూడేళ్ళు బీకాంలో మా వారికీ క్లాసుమేటు."

 

“అప్పుడు మేము చిక్కడపల్లి త్యాగరాయ గానసభ దగ్గర్లో  పర్చా కిషన్ రావు గారింట్లో అద్దెకు ఉంటున్నాము. మా వారికి రేడియోలో ఉద్యోగం. ఇద్దరు పిల్లలు. దగ్గరలో ఉన్న  సెంట్ ఆంథోని స్కూల్లో చేర్చాము. రానూ పోనూ నెలవారీగా రిక్షా మాట్లాడాము.

“ఆ రోజుల్లో ఆదాయ వ్యయాలు ఎలా ఉండేవి అంటే  జీతానికి, జీవితానికీ పొంతన వుండేది కాదు. అంచేత కరెంటు బిల్లు (అప్పట్లో రెండు నెలలకోమారు వచ్చేది) కడితే, ఆ నెల ఇంటి రెంటు బాకీ పడేది. పాపం ఆ పెద్దాయన  ప్రతి నెలా  మొదటివారంలో తను ఉంటున్న బర్కత్ పురా ఇంటి నుంచి చేతికర్ర  పొడుచుకుంటూ, జాగ్రత్తగా  నడుచుకుంటూ చిక్కడపల్లి వచ్చేవారు అద్దె వసూలు కోసం.  మళ్ళీ ఉసూరుమంటూ వెళ్ళిపోయేవారు, సమయానికి  అద్దె కట్టలేని మా పరిస్థితి చూసి కొంత జాలిపడి, మరికొంత చీకాకు పడి.

“ఈ నేపధ్యంలో మరో దారి కనపడక,  ఈ అమ్మఒడి దారి ఎంచుకున్నాను.

“ఉన్న రెండు గదుల్లో ఒకదాన్ని ఈ కేర్ సెంటర్ కోసం కేటాయించాము. బయట, రోడ్డు మీద వెళ్ళే వారికి కనబడేటట్టు ‘తల్లి ఒడి విడలేని చిన్నారుల బడి’ అనే ట్యాగ్  లైన్ తో  ‘అమ్మవొడి, చైల్డ్ కేర్ సెంటర్’ అనే బోర్డు రాయించాము.

“రెండు వారాలు గడుస్తున్నా  అమ్మ ఒడిలో తమ పిల్లల్ని చేర్చడానికి ఎవరూ ముందుకు రాలేదు. పిల్లలకు కావాల్సిన ఆట వస్తువులు కానీ, ఉయ్యాలలు  కానీ లేవు. కనీసం ఆయా కూడా లేదు. అలాంటి సెంటర్ లో ఎవరు మాత్రం తమ పిల్లల్ని వదిలి వెడతారు? కానీ అవన్నీ అమర్చడానికి ఆర్ధిక వనరులు లేవు.

“అలా ఎదురు చూస్తుంటే ఒక రోజు ఉదయం ఇంకా ఎనిమిది కూడా కాలేదు ఒక జంట హడావిడిగా వచ్చి నా  చేతిలో వాళ్ళ నెలల పిల్లవాడిని, ఓ పాలసీసాను పెట్టి, ‘ఇప్పుడు టైము లేదు, సాయంత్రం ఆఫీసు నుంచి వచ్చినప్పుడు వివరాలు చెబుతామంటూ’ అంతే హడావిడిగా వెళ్ళిపోయారు.

“వాళ్లెవరో తెలియదు. ఎక్కడ ఉద్యోగాలు చేస్తున్నారో తెలియదు. ఆ పిల్లవాడి పేరేమిటో తెలియదు. గంటలు గడిచిపోతున్నాయి, సాయంత్రం అయింది. మా పిల్లలు స్కూలు నుంచి వచ్చారు. మా వారు కూడా ఆఫీసు నుంచి వచ్చారు.  ఏడుస్తున్న పిల్లవాడిని ఒడిలో పెట్టుకుని  సముదాయిస్తూ  ఒక్కత్తినీ  అలా కూర్చుని వున్నాను. రాత్రి తొమ్మిది దాటుతోంది. కానీ ఆ తలితండ్రుల జాడ తెలియదు. మా వారు నా పరిస్థితి చూసి ‘పోలీసులకు చెప్పనా!’ అన్నారు.  తల అడ్డంగా ఊపాను. ‘వద్దు. వాళ్ళ మొహాలు చూస్తే మంచివాళ్ళుగానే అనిపించారు. ఏమి ఆటంకం వచ్చిందో తెలవదు కదా! చూద్దాం. మీరు అన్నట్టు రేపటికి కూడా రాకపోతే ముగ్గురు పిల్లలు అనుకుని వీడిని కూడా మన పిల్లలతో పాటే పెంచుతాను’ అన్నాను  స్థిరంగా, మరో మాట లేదన్నట్టు.

“అన్నట్టే వాళ్ళు చాలా మంచివాళ్ళు. రాత్రి పదిన్నరకు వచ్చారు, బోలెడు క్షమాపణలు చెప్పుకుంటూ. ఆయనకి  ఆఫీసు ఆరుకే అయిపోయిందట. కానీ ఆమెకు పెండింగ్ ఫైల్స్ పని పడి పొద్దు పోయిందట. ఈ సంగతి చెబుదామంటే మా ఫోను నెంబరు పొద్దున్న హడావిడిలో తీసుకోవడం కుదరలేదట.

“బాబు పేరు జేమ్స్. మా అమ్మఒడిలో చేరిన  మొదటి పిల్లవాడు.

“తరువాత కొన్ని రోజులకి మరో పిల్లవాడు. అలా రెండు నెలలు తిరిగేసరికి పనిపిల్లను పెట్టుకునే స్థాయిలో పిల్లల సంఖ్య పెరిగింది. పని భారము పెరిగింది. పని మనిషి  రాని రోజున చూడాలి అవస్థ. పదిమంది తల్లుల పాత్రలతో ఏకపాత్రాభినయం చేయాలి. కావాలని కోరి ఎంచుకున్న మార్గం కాబట్టి కష్ట నష్టాలు, లాభ నష్టాలు చూసుకోలేదు. ఎవరినీ ఇంత కావాలని అడిగింది లేదు. ఇచ్చినది పుచ్చుకోవడమే. కొందరు పద్దతిగా ఇచ్చేవాళ్ళు కాదు. కానీ ఏమీ అనేదాన్ని కాదు.

“మేమూ అంతేగా! నెలనెలా  అద్దె కట్టడానికి ఇబ్బంది పడడం లేదా. వాళ్ళూ అలాగే. ఖర్చులకు సరిపోకనే కదా, ఇద్దరూ ఉద్యోగాలు చేసేది.

“అలా మొదలైన అమ్మఒడి క్రమంగా పేరు పెంచుకుంటూ పెరుగుతూ వచ్చింది. చిక్కడపల్లిలో ఒక లాండ్ మార్కుగా మారింది. మేము 1987లో మాస్కో వెళ్ళిన తర్వాత అమ్మఒడి బాధ్యతలు  మా వారి  మేనకోడలు ఫణి కుమారి తన భుజాలకు ఎత్తుకుంది.

“అమ్మఒడిలో పెరిగిన పిల్లలు చాలా మంది ఇప్పుడు విదేశాల్లో పెద్ద ఉద్యోగాలు చేస్తున్నారు. వాళ్ళ తలితండ్రులు వచ్చి వాళ్ళ పిల్లల పెళ్లిళ్లకు పిలుస్తుంటే  చాలా సంతోషంగా వుండేది.

“అలా మొత్తం మీద, అనాథాశ్రమంలో నర్స్  కావాలనుకున్న నా చిన్ననాటి కోరిక  అమ్మఒడి ద్వారా కొంత తీరింది”

ఇలాంటివన్నీ చదువుతున్నప్పుడు నా  కంట నీరు తిరగాలి. కానీ బండ రాతిలో నీటి ఊటని ఎప్పుడైనా చూసామా!

నేనూ అంతే!

కింది ఫోటో:

(ఇంకా వుంది)